Cần thận trọng, linh hoạt trong điều hành giá để tránh lạm phát kỳ vọng

Để tiếp tục bình ổn thị trường tháng sau Tết và quý I/2021, công tác quản lý, điều hành giá, kiểm soát lạm phát cần tiếp tục thực hiện một cách thận trọng, linh hoạt và chủ động để tránh lạm phát kỳ vọng trong thời điểm dịch bệnh.

Giá cả thị trường cơ bản bình ổn trong tầm kiểm soát

Theo Bộ Tài chính, tuy chịu những tác động nhất định từ dịch bệnh Covid-19, nhưng thị trường Tết Nguyên đán Tân Sửu 2021 vẫn tương đối sôi động trên cả nước.

Báo cáo tại một số thành phố lớn như: TP. Hồ Chí Minh, Hà Nội, Đà Nẵng... cho thấy, tại các chợ truyền thống, sức mua tăng từ 5 - 10% so ngày thường, đặc biệt trong ngày 29 âm lịch sức mua tăng mạnh từ 20% - 40% tại các chợ lẻ do đây là thời điểm bắt đầu nghỉ tết. Đối với hệ thống siêu thị, sức mua tăng 30% - 35% so với ngày thường. Tuy vậy, sức mua nói chung vẫn thấp hơn cùng kỳ do ảnh hưởng của dịch bệnh làm giảm thu nhập của người dân.

Sang những ngày đầu năm mới, nhu cầu mua hàng hóa không cao do ảnh hưởng bởi dịch bệnh tái bùng phát cũng như người dân cũng đã mua sắm đủ trước tết. Nhiều siêu thị đã thực hiện đóng cửa muộn và mở cửa sớm trong tuần lễ mua sắm Tết cao điểm, một số siêu thị mở cửa xuyên Tết. Giá cả thị trường trước tết không có biến động lớn và mức độ tăng thấp hơn tết năm trước. Tình hình giá cả thị trường cơ bản bình ổn, nằm trong kiểm soát và diễn biến theo đúng với kịch bản công tác điều hành giá trong dịp trước tết do Ban Chỉ đạo điều hành giá đã đề ra và các định hướng giải pháp quản lý, điều hành giá đã được các bộ, ngành triển khai.

Do ảnh hưởng của dịch bệnh nên sau Tết Nguyên đán Tân Sửu 2021, nhu cầu mua sắm, tiêu dùng của người dân sẽ chỉ tập trung ở một số mặt hàng lương thực, thực phẩm. Bộ Tài chính dự báo thị trường giá cả sẽ không có biến động lớn. Giá cả hàng hóa sẽ nhanh chóng trở lại mức của ngày thường.

Thận trọng, linh hoạt trong điều hành giá

Theo ông Nguyễn Anh Tuấn, Cục trưởng Cục Quản lý giá, Bộ Tài chính, năm 2021, một số yếu tố tác động bất lợi đến tình hình giá cả như nhóm mặt hàng nhiên liệu, xăng dầu diễn biến hết sức phức tạp, có yếu tố tăng, có giảm nhưng diễn biến rất bất thường nên không thể dự báo hết được.

“Chúng tôi dự báo xăng dầu trong năm nay sẽ có xu hướng tăng. Đối với nhóm các mặt hàng thiết yếu, trong đó có mặt hàng thịt lợn, cũng rất quan ngại nếu như chúng ta không thể kiểm soát tốt dịch bệnh. Ngoài ra, tình hình thiên tai, bão lũ diễn biến phức tạp ảnh hưởng đến nguồn cung cũng như tác động tới thị trường. Bên cạnh đó, công tác điều hành giá một số mặt hàng Nhà nước còn tiếp tục phải thực hiện theo lộ trình như dịch vụ công (y tế, giáo dục). Tất cả đều là áp lực đối với công tác điều hành giá năm 2021”, ông Nguyễn Anh Tuấn nhận định.

Cũng theo lãnh đạo Cục Quản lý giá, trong năm 2021, dự báo tình hình dịch bệnh Covid-19 vẫn hết sức phức tạp, do đó, cần tiếp tục tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp. Chỉ có thúc đẩy sản xuất kinh doanh mới có thể điều hòa cung cầu, từ đó mới kiểm soát tốt được lạm phát.

Để thực hiện kiểm soát lạm phát theo chỉ tiêu Quốc hội giao, TS. Ngô Trí Long, chuyên gia kinh tế cho rằng, công tác quản lý, điều hành giá, kiểm soát lạm phát năm 2021 cần tiếp tục thực hiện một cách thận trọng, linh hoạt và chủ động.

“Bộ Tài chính với chức năng quản lý giá cần theo dõi sát diễn biến cung cầu, giá cả thị trường các mặt hàng thiết yếu, nhất là đối với một số mặt hàng thiết yếu có nhu cầu tiêu dùng cao vào dịp cuối năm và các hàng hóa nhu yếu phẩm phục vụ sinh hoạt của người dân bị ảnh hưởng của thiên tai, lũ lụt, dịch bệnh”, TS. Ngô Trí Long khuyến cáo.

Bên cạnh đó, Bộ Tài chính cũng cần tiếp tục điều hành chính sách tài khóa chủ động, phối hợp chặt chẽ với chính sách tiền tệ và các chính sách kinh tế vĩ mô khác nhằm kiểm soát lạm phát theo mục tiêu đề ra, đồng thời góp phần hỗ trợ, tháo gỡ khó khăn cho sản xuất kinh doanh và đời sống của người dân chịu ảnh hưởng của đại dịch Covid-19.

“Bộ Tài chính phải chủ động công tác dự báo, tính toán, xây dựng kịch bản điều hành giá các mặt hàng thiết yếu theo lộ trình thị trường nhằm đảm bảo kiểm soát lạm phát theo mục tiêu đề ra. Tiếp tục thực hiện lộ trình điều chỉnh giá dịch vụ công theo lộ trình thị trường và các mặt hàng do Nhà nước quản lý theo nguyên tắc thị trường trên cơ sở đánh giá, tính toán kỹ tác động để tránh gây xáo trộn lớn về mặt bằng giá cả”, TS. Ngô Trí Long nêu ý kiến.

Đại diện Cục Quản lý giá cho biết, thời gian tới, các cơ quan chức năng sẽ tăng cường quản lý, kiểm tra, thanh tra việc chấp hành các quy định pháp luật về giá gắn với kiểm tra chấp hành pháp luật về thuế, phí; quản lý chặt việc niêm yết giá và bán theo giá niêm yết các mặt hàng có nhu cầu tăng cao sau Tết, nhất là các mặt hàng mặt hàng nhạy cảm theo định giá của Nhà nước.

Ngoài ra, các cơ quan quản lý tiếp tục theo dõi sát diễn biến, chủ động thực hiện các giải pháp bảo đảm cân đối cung cầu nhằm bình ổn thị trường, giá cả nhất là những hàng hóa, dịch vụ tiêu dùng thiết yếu phục vụ nhu cầu tiêu dùng sau Tết, trong dịp giáp hạt của người dân và các hàng hóa, vật tư y tế phòng, chống dịch.

Bên cạnh đó, các địa phương cần chủ động các biện pháp kiểm soát, bình ổn giá, xử lý nghiêm các hành vi vi phạm, tránh để xảy ra hiện tượng tăng giá bất hợp lý, tung tin thất thiệt gây bất ổn thị trường.

“Quan trọng nhất là phải kiểm soát giá cả thị trường theo chức năng, nhiệm vụ từ Trung ương đến địa phương. Cùng với đó, công tác thông tin tuyên truyền cũng rất quan trọng, để nắm bắt tình hình thị trường cũng như chủ trương chung của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ trong điều hành giá, tạo sự đồng thuận trong xã hội, tránh lạm phát kỳ vọng”, ông Nguyễn Anh Tuấn nhấn mạnh.