Cần làm thanh sạch các công ty kiểm toán?

Ai cũng biết công ty kiểm toán là thay mặt cổ đông (chứ không phải ban lãnh đạo) để thực hiện kiểm toán báo cáo tài chính của công ty. Qua đó để cổ đông an tâm mà đầu tư. Tuy nhiên, thời gian qua chúng ta thấy chất lượng kiểm toán của các công ty thật là tệ hại.

Từ việc FLC, ROS, BOS không thể tìm thấy công ty kiểm toán cho mình cho thấy các công ty này sợ trách nhiệm.

Câu hỏi đặt ra là vậy các công ty kiểm toán đã kiểm toán BCTC của các doanh nghiệp này trong năm 2020 đã kiểm tra cái gì mà giờ này không dám tiếp tục? Trong quá khứ chúng ta cũng thấy quá nhiều pha đi vào lòng đất khi các công ty kiểm toán vẫn phát hành báo cáo chấp nhận toàn phần (miễn là đủ bằng chứng, bất chấp có sự nghi ngờ về bằng chứng hay không) dù có quá nhiều vấn đề, từ DVD cho tới JVC, thậm chí là cả công ty thịt heo đang làm mưa làm gió trên sàn với cái thương hiệu heo ăn trái cây gì đấy.

Đọc báo cáo mà năm nào cũng điều chỉnh, năm nào cũng trình bày lại là đủ biết trình độ siêu cao thủ của các kế toán công ty. Vấn đề ở chỗ là công ty kiểm toán vẫn cứ ok "true and fair". Rồi cuối cùng, thiệt hại đều rơi vào nhà đầu tư, NĐT phải chịu, luật bảo vệ công ty kiểm toán, vậy ai bảo vệ NĐT? Đừng nói là big 4 big 5, big nào cũng không uy tín hết bởi trong luật kiểm toán có một điều bảo vệ họ khỏi trách nhiệm đó là "KTV không có trách nhiệm phát hiện ra gian lận, mà đó là trách nhiệm của BGĐ".

Đúng! Đó là luật và nó bảo vệ người ra ý kiến sao cho trung thực và hợp lý, tuy nhiên thực tế là không phải ít KTV và công ty kiểm toán vận dụng điều này để vẽ đường cho hưu chạy hoặc thậm chí "bắt tay" với BGĐ. Mặc dù luật bảo vệ KTV nhưng rõ ràng, đạo đức nghề nghiệp đã bị bỏ qua và gây thiệt hại khủng khiếp đến NĐT.

Liệu chăng chúng ta cần bảo vệ NĐT hơn bằng cách phải thanh lọc bớt các KTV và công ty kiểm toán gây ra sai lầm và thiệt hại cho NĐT? Đó mới giúp thị trường chứng khoán phát triển lành mạnh và bền vững.