Cặm cụi mang đô la về cho đất nước

Khi tham quan gian hàng của Thaco tại một triển lãm ở Long Beach, California năm 2018, ông Edgar Coulter Gill, người đang quản lý Công ty Dorsey Intermodal có lẽ không ngờ rằng một ngày không xa, những chiếc sơmi rơmoóc sản xuất tại Việt Nam sẽ hiện diện trên thị trường Mỹ.

Hợp đồng nối tiếp hợp đồng

Ngày 15/12/2021, tại cảng PTSC Dung Quất (Quảng Ngãi), lô hàng 870 chiếc sơmi rơmooc do THACO sản xuất đã được chất lên tàu Promise, chuẩn bị cho hành trình vượt đại dương tới Hoa Kỳ.

Sau chuyến hàng đầu tiên này, vào ngày 3/1/2022 và ngày 7/2/2022, những lô hàng 1.400 và 1.200 sơmi rơmoóc sẽ tiếp tục lên đường và đều đặn sau đó mỗi tháng sẽ có 1.200 sơmi rơmoóc được xuất khẩu. Tất cả đều thẳng tiến tới Hoa Kỳ để tới tay Dorsey Intermodal.

Là thương hiệu có từ năm 1911, Dorsey hiện được quản lý bởi Dorsey Intermodal, thuộc Tập đoàn Pitts Enterprises.

Dorsey Intermodal cũng được biết tới là công ty hàng đầu Hoa Kỳ về sản xuất sơmi rơmoóc chở lâm sản và đứng thứ 9 trong số các nhà sản xuất sơmi rơmoóc lớn nhất Hoa Kỳ với hai nhà máy đặt tại Alabama.

Ông Edgar Coulter Gill cũng đã có một hành trình đặc biệt khi vượt nửa vòng trái đất trong giai đoạn khó khăn về đi lại của dịch bệnh tại Việt Nam để có mặt đúng lúc, chứng kiến giờ phút trọng đại của lễ xuất khẩu lô hàng sơmi rơmoóc đầu tiên từ Việt Nam sang Hoa Kỳ.

“Tôi biết đến Tập đoàn THACO vào năm 2018, tại một triển lãm ở Long Beach, California. Ngay sau đó đã may mắn được một người bạn giới thiệu tới ban lãnh đạo của THACO và mối quan hệ bắt đầu từ đây. Sau khi chúng tôi chia sẻ tầm nhìn và tiềm năng hợp tác, tất cả lãnh đạo hai bên đều đồng ý và chúng tôi bắt đầu hợp tác thiết kế và quảng bá sơmi rơmoóc phục vụ vận chuyển hàng hóa cho người tiêu dùng ở Hoa Kỳ”, ông chia sẻ.

Việc Dorsey Intermodal hợp tác với Công ty sản xuất Xe chuyên dụng THACO để cung cấp các sản phẩm chất lượng cao vào thị trường Hoa Kỳ không chỉ là sự mở đường đầy ấn tượng cho mặt hàng khó nhằn là cơ khí từ Việt Nam sang những thị trường phát triển và có tiêu chuẩn cao về kỹ thuật, chất lượng như Hoa Kỳ. Điều này cũng chứng minh rằng, nếu có cơ hội, doanh nghiệp Việt Nam chắc chắn sẽ làm được.

Tất nhiên là mọi chuyện không dễ dàng trên thực tế.

“Chúng tôi đã phải đối mặt với việc tăng chi phí đáng kể cho vật liệu và linh kiện trong quá trình đàm phán, chịu áp lực từ việc cung cấp sản phẩm cho khách hàng sớm. Thậm chí đã gặp phải vấn đề chi phí vận chuyển cao nhất từng thấy và ảnh hưởng của đại dịch đối với toàn thế giới. Tuy nhiên, những con người tuyệt vời từ cả hai công ty đang làm việc không mệt mỏi để khai thông những con đường mới và quy trình mới, nhằm cung cấp sản phẩm sơmi rơmoóc tốt nhất thế giới và giao đến đến một thị trường đang rất cần đến chúng. Nhờ quyết tâm và tư duy đổi mới, chúng tôi đã đến được nơi và ở đây ngày hôm nay”, ông Edgar Coulter Gill nói và cho hay, tất cả cũng mới bắt đầu và hai bên sẽ tiếp tục phát triển mối quan hệ để hợp tác bền vững hơn nữa và trở thành nhà cung cấp sơmi rơmoóc đa phương thức hàng đầu thế giới.

Nhưng đây cũng không phải là lời hứa hẹn cho tương lai bởi những chữ ký đã được hạ xuống.

Ông Đỗ Minh Tâm, Tổng giám đốc Tổng công ty Cơ khí & Công nghiệp hỗ trợ THACO Industries thuộc THACO Group cho hay, sau gần hai năm nghiên cứu, phát triển và giới thiệu sản phẩm tại thị trường Mỹ, sơmi rơmoóc THACO đã được đánh giá phù hợp với nhu cầu khách hàng và có năng lực cạnh tranh cao. Bởi vậy, PITTS Enterprises và THACO đã ký hợp đồng xuất khẩu 15.500 sơmi rơmoóc trong năm 2022 với giá trị 215 triệu USD và đối tác đã chuyển tiền đặt cọc trước 30% giá trị, tương đương 64,5 triệu USD.

Tuy nhiên, không chỉ dừng lại đó, cùng với chất lượng sản phẩm được khẳng định, việc hợp tác đã được nâng lên một tầm cao mới thông qua việc THACO Industries và PITTS Enterprises chính thức ký kết Thỏa thuận độc quyền phân phối sơmi rơmoóc tại thị trường Mỹ với doanh số 25.000 sơmi rơmoóc trong năm 2023, với giá trị hơn 350 triệu USD.

Như vậy, tổng doanh số mà PITTS cam kết phân phối trong 2 năm 2022 - 2023 là 40.500 sơmi rơmoóc có giá trị 565 triệu USD.

Đánh giá cao kết quả xuất khẩu của THACO trong bối cảnh nhiều chuỗi sản xuất, cung ứng bị đứt gãy do đại dịch COVID-19 gây ra, ông Nguyễn Hồng Diên, Bộ trưởng Bộ Công thương cũng cho rằng đây là minh chứng rõ nét nhất cho những nỗ lực vượt bậc, sự năng động, sáng tạo và sức bật ngoạn mục của THACO. Đồng thời khẳng định năng lực sản xuất cũng như chất lượng sản phẩm của doanh nghiệp Việt Nam có đủ khả năng tham gia và khả năng cạnh tranh trong chuỗi cung ứng toàn cầu.

Đam mê không ngừng nghỉ

Hợp đồng 40.500 sơmi rơmoóc xuất sang Hoa Kỳ là trái ngọt mà THACO nhận được khi đã đầu tư bài bản, kiên trì và không ngơi nghỉ trong hơn 20 năm qua với quyết tâm cao, có chiến lược, kế hoạch đúng và phù hợp dù cho đó là ngành cơ khí chế tạo nổi tiếng là khó khi cần nhiều vốn ban đầu mà thời gian thu hồi là lâu.

“Không có đam mê và tầm nhìn dài hạn thì khó có thể đi xa, đi lâu” là câu nói thường được ông Trần Bá Dương, Chủ tịch HĐTV THACO Group nhắc tới khi kiên trì theo đuổi con đường mình đã chọn.

Nếu chưa đến THACO, chưa ngắm Chu Lai tận mắt, sẽ khó thấu hiểu chặng đường đầy gian khó mà ông Dương đã đi qua để có cơ ngơi sản xuất công nghiệp quy mô lớn như ngày hôm nay.

Sau khi quyết định chọn Chu Lai quãng năm 2001-2002 để khởi nghiệp lần nữa với ngành cơ khí - ô tô, bằng tầm nhìn cho tương lai lâu dài, ngay từ năm 2003, ông Dương đã không ngại ngần đầu tư rất bài bản cho sản xuất cơ khí và công nghiệp hỗ trợ với mục đích gia tăng tỷ lệ nội địa hóa cho ô tô, đồng thời tham gia chuỗi giá trị toàn cầu ở tương lai sau này.

Sau những vật lộn để tìm đường đi nước bước cho làm ô tô năm 2002, rồi vượt qua các cuộc khủng hoảng hồi 2008 - 2010, 2014 - 2015, rồi hội nhập, thuế về 0%, đến thời điểm này, ông Dương tự tin rằng mình ổn, nhờ có chiến lược đúng đặt ra từ cách đây hai chục năm.

Tại Chu Lai, để ngắm Trung tâm Cơ khí đa dụng với đầy đủ máy móc thiết bị hiện đại theo chuỗi sản xuất, từ gia công và cung ứng phôi thép đến công nghệ gia công áp lực; gia công CNC; hàn robot; nhiệt luyện; xử lý bề mặt và công nghệ sơn hay Tổ hợp các nhà máy công nghiệp hỗ trợ theo ba nhóm là sản xuất linh kiện cơ khí ô tô (thân vỏ, nhíp); sản xuất nội ngoại thất (linh kiện nhựa, kính, ghế, la phông trần, táppi sàn, dây điện, máy lạnh) và các nhà máy công nghiệp hỗ trợ khác (composite, hóa chất chuyên dụng, bao bì), người ta sẽ phải tốn rất nhiều thời gian di chuyển với xe chuyên dụng mới có được sự bao quát nhất định.

Trong suy nghĩ của người đứng đầu THACO Group, muốn cung ứng sản phẩm cho doanh nghiệp FDI và cạnh tranh với các doanh nghiệp phụ trợ nước ngoài buộc sản phẩm phải có chất lượng và giá thành tốt. Do đó, việc đầu tư công nghệ rất quan trọng.

Cũng ở Chu Lai, THACO đã đầu tư Trung tâm Nghiên cứu và Phát triển mới và đầy đủ với bộ phận thiết kế nhằm đẩy mạnh nghiên cứu phát triển sản phẩm có ứng dụng công nghệ mới, vật liệu mới và theo xu thế số hóa. Đồng thời Trung tâm thử nghiệm với đầy đủ thiết bị thử nghiệm, phòng thí nghiệm vật liệu và cơ học theo tiêu chuẩn ISO/IEC 17025:2017 và các thiết bị đo lường, kiểm định chất lượng sản phẩm cũng có mặt ngay trong khu Tổ hợp cơ khí – ô tô Chu Lai để cho ra những kết quả nhanh nhất có thể, giúp đảm bảo chất lượng sản phẩm theo yêu cầu.

Không bằng lòng với những gì hiện có, THACO vẫn tiếp tục đầu tư nâng cấp công nghệ các nhà máy hiện hữu để nâng cao năng lực sản xuất các sản phẩm theo chiến lược mới. Đồng thời đầu tư thêm các dự án nhà máy mới, bao gồm: Nhà máy sơmi rơmoóc và cấu kiện nặng; các nhà máy sản xuất linh kiện phụ tùng, thiết bị áp lực; nhíp lò xo & thanh cân bằng; mâm xe hay các nhà máy sản xuất linh kiện nội thất; nhà máy thiết bị chuyên dụng; nhà máy đúc thép, nhôm; sản xuất ống nhựa HDPE; thiết bị điện tử thông minh.

Cũng sẽ có hai trung tâm cơ khí và công nghiệp hỗ trợ ở khu vực phía Nam và phía Bắc được đầu tư với tổng vốn đầu tư 3.500 tỷ đồng.

Chiến lược phát triển công nghiệp ô tô Việt Nam với mục tiêu phục vụ thị trường trong nước, xuất khẩu sang khu vực từng bước được hiện thực hóa.

Nhờ mạnh dạn dấn thấn đầu tư cho cơ khí một cách bài bản và có chiến lược dài hạn, đến nay, ô tô của THACO có tỉ lệ nội địa hóa cao nhất: xe tải đạt 45%; xe bus đạt 60%; một số mẫu xe du lịch đạt tỉ lệ nội địa hóa trên 40%, đáp ứng điều kiện hưởng thuế suất 0% khi xuất khẩu sang các nước ASEAN.

Xe du lịch KIA do THACO sản xuất và lắp ráp tại Chu Lai không chỉ tiêu thụ ở thị trường Việt Nam mà đã xuất khẩu sang Myanmar và Thái Lan; xe bus sang Philippines, Thái Lan, Singapore và xe tải sang Campuchia.

Là đối tác sản xuất, lắp ráp ô tô của các thương hiệu quốc tế, THACO nắm rõ yêu cầu, quy trình sản xuất linh kiện theo tiêu chuẩn toàn cầu, trên cơ sở đó xây dựng lộ trình nội địa hóa phù hợp với tiêu chuẩn của các hãng xe.

Cùng với nền tảng cơ sở hạ tầng được đầu tư bài bản, THACO đã tiến tới chỗ không chỉ cung cấp linh kiện, phụ tùng cho bản thân mình, mà còn từng bước trở thành nhà cung ứng linh kiện OEM cho các đối tác sản xuất ô tô trong nước như: Toyota, Isuzu, Hyundai, Piaggio và nhận gia công cơ khí các sản phẩm công nghiệp và dân dụng cho các đối tác như: General Electric, Doosan, Makitech…

Nhiều sản phẩm cơ khí được gia công, sản xuất tại Chu Lai đã tiến vào các thị trường lớn và cao cấp như Hoa Kỳ, Nhật Bản, Hàn Quốc, Australia, Các tiểu vương quốc Ả rập thống nhất. Đặc biệt mặt hàng sơmi rơmoóc ngoài xuất khẩu sang Hoa Kỳ cũng đang trở thành sản phẩm chiến lược mà THACO có nhiều lợi thế để xuất khẩu sang các thị trường khác là Canada, Australia và các nước ASEAN.

Đón đầu xu hướng dịch chuyển sản xuất cơ khí và công nghiệp hỗ trợ từ các nước phát triển sang Việt Nam, THACO Group cũng quyết định tái cơ cấu mảng cơ khí – ô tô và lập Tổng công ty Cơ khí và Công nghiệp hỗ trợ - THACO Industries, với 19 nhà máy, có diện tích 120ha, tổng vốn đầu tư 12.000 tỷ đồng và hơn 4.200 nhân sự làm việc.

Quay trở lại với mặt hàng sơ mi rơ moóc, để đáp ứng sản lượng lớn xuất khẩu tại thị trường Mỹ; đồng thời xuất khẩu sang các thị trường khác như Nhật Bản, Canada, Autralia... THACO Industries đang triển khai đầu tư xây dựng mới Nhà máy Sơmi rơmoóc và Cấu kiện nặng, công suất 20.000 sản phẩm/năm với công nghệ hiện đại, dây chuyền khép kín gồm: hàn robot, phun bi bề mặt, sơn nhúng tĩnh điện ED với chiều dài đến 18m; sơn hoàn thiện tĩnh điện bột, dây chuyền lắp ráp, kiểm định và sẽ được đưa vào hoạt động từ tháng 6/2022.

Những nỗ lực bền bỉ và không ngại khó khăn của THACO đã mang lại trái ngọt xứng đáng.

Năm 2021, dù dịch bệnh ở Việt Nam diễn biến phức tạp, nhiều nhà máy trên cả nước phải dừng hoạt động vì chuỗi cung ứng đứt gãy nhưng tại Khu công nghiệp sản xuất linh kiện phụ tùng và cơ khí THACO, các nhà máy vẫn hoạt động bình thường.

Thậm chí, để đáp ứng những đơn hàng linh kiện phụ tùng và cơ khí xuất khẩu vẫn tăng về lượng lẫn giá trị, người lao động còn phải tăng ca, làm đêm.

Trong sự hối hả, bận rộn để hoàn thành các đơn hàng theo mục tiêu đặt ra cho từng ngày, những công nhân ca đêm ở các nhà máy cơ khí không hề bất ngờ hay ngỡ ngàng khi thấy vị thuyền trưởng của THACO xuất hiện hoặc đang chăm chú quan sát một sản phẩm nào đó ngay cạnh mình

Với họ, chuyện ông Dương có mặt ở các dây chuyền sản xuất trong ca làm đêm đã là rất bình thường từ 20 năm qua, khi các nhà máy của THACO nối tiếp nhau mọc lên, tạo dựng cơ ngơi khang trang ở vùng cát này.

Không chỉ tự làm mình lớn mạnh, giấc mơ được ông Dương theo đuổi còn là tăng cường kết nối với các doanh nghiệp có ngành nghề liên quan bên ngoài để tối ưu hóa chuỗi giá trị sản xuất kinh doanh cơ khí và công nghiệp hỗ trợ đáp ứng nhu cầu trong nước và cạnh tranh được với khu vực và thế giới.

Năng lực cạnh tranh của một đất nước chính là được gom góp từ sự lớn mạnh, thành công của từng doanh nghiệp, từng lĩnh vực rất cụ thể.