Cái bắt tay của Thủ tướng Hun Sen với du khách tàu MS Westerdam và "niềm đau" của dân Sihanoukville

Nhiều người dân Sihanoukville (Campuchia) từng giận dữ khi người Trung Quốc đến làm hỗn loạn bến cảng yên bình của họ. Nhưng giờ đây, khi những đoàn du khách Trung Quốc vắng bóng vì dịch covid-19 do virus corona, người dân Sihanoukville lại cảm nhận một “niềm đau” khác khi tàu MS Westerdam cập cảng.

Sihanoukville - thiên đường du lịch lao đao vì dịch virus corona

Trước khi dịch virus corona bùng phát, Sihanoukville - thiên đường cờ bạc Trung Quốc tại Campuchia vốn đã lao đao khi chính quyền Thủ tướng Hun Sen hồi tháng 8/2019 bất ngờ cấm các sòng bạc online khiến du khách Trung Quốc bỏ đi gần hết.

Năm 2016, chính quyền Chủ tịch Tập Cận Bình tuyên bố chi hàng tỷ USD cho chương trình xây dựng cơ sở hạ tầng theo sáng kiến Vành đai và Con đường tại đây. Theo đó, một con đường cao tốc 2 tỷ USD sẽ được đầu tư nối thẳng Sihanoukville với thủ đô Phnom Penh, biến Sihanoukville thành đặc khu kinh tế của đất nước. Các doanh nghiệp Trung Quốc ngay lập tức đổ xô vào Sihanoukville, đầu tư các cảng biển, nhà máy điện, cơ sở hạ tầng, bất động sản….

Đáng nói là phần lớn trong các nguồn tiền đầu cơ lại bị chuyển vào những sòng bạc online, casino phục vụ người Trung Quốc. Không lâu sau đó, Sihanoukville trở thành thủ phủ ngành công nghiệp sòng bạc Trung Quốc, với hơn 200 sòng bạc trực tuyến thu hút 200.000 nhân viên hoạt động online. Doanh thu từ ngành này mang về cho người dân địa phương từ 3,5-5 tỷ USD/ năm. Từ một thành phố cảng yên bình, Sihanoukville biến thành một “công trường” hỗn loạn với hoạt động casino, bài bạc nở rộ. Ước tính, có 80.000 người Trung Quốc sống tại Sihanoukville thời điểm đó, gần ngang bằng với dân số Sihanoukville.

Tình trạng này không duy trì lâu. Tháng 8/2019, dưới áp lực từ Bắc Kinh, Thủ tướng Campuchia Hun Sen bất ngờ tuyên bố nước này sẽ hình sự hóa xử lý đánh bạc trực tuyến, buộc đóng cửa hàng chục sòng bài ở Sihanoukville. Chính quyền Trung Quốc đã nhắm đến Sihanoukville như một trong những trung tâm hoạt động của các băng nhóm tội phạm rửa tiền, lừa đảo qua mạng, các trang web đánh bạc thu hút người chơi đại lục.

Mất đi động lực tăng trưởng chính, Sihanoukville nhanh chóng lao dốc. Hàng ngàn công nhân Trung Quốc rời khỏi Sihanoukville, bỏ lại những công trường dang dở, những tòa nhà hoang, doanh nghiệp đóng cửa. Các nhà đầu tư địa phương ngập trong nợ nần khi vắng bóng khách hàng.

Theo báo cáo của chính quyền địa phương, có tới 100.000 người, bao gồm cả dân địa phương rời Sihanoukville sau lệnh cấm đánh bạc trực tuyến. Hơn 800 nhà hàng đóng cửa vì vắng khách, giá khách sạn giảm mạnh 30-50%.

Sau lệnh cấm khoảng vài tháng, khi chính phủ ông Hun Sen công bố kế hoạch đặc khu kinh tế mới tại Sihanoukville, đồng thời cam kết chi hơn 300 triệu USD cải tạo đường xá tại đây, Sihanoukville cuối cùng đã khởi sắc. Các sòng bạc còn sót lại tiếp tục thu hút một số lượng du khách Trung Quốc nhất định. Một số doanh nhân Trung Quốc cũng tìm kiếm cơ hội đầu tư tại thị trường bất động sản Sihanoukville.

Nhưng viễn cảnh lạc quan này một lần nữa bị đánh sập vì dịch virus corona.

“Thành phố giờ đây đã yên bình và trật tự, nhưng điều đó thật tệ”, ông Kwan Samhay, một tài xế xe tuk-tuk (phương tiện taxi địa phương tại Campuchia) cho hay. “Không còn khách du lịch Trung Quốc thuê xe tuk-tuk của tôi nữa... Tôi chỉ mong họ trở lại".

"Tôi từng kiếm được 100 USD mỗi ngày. Bây giờ, thu nhập chỉ còn chưa đầy 10 USD", anh Chantha Reak - một tài xế tuk-tuk khác cho biết.

Dịch virus corona bùng phát đã khiến hàng triệu du khách Trung Quốc phải hủy bỏ các kế hoạch đi du lịch vì lệnh hạn chế đi lại. Không riêng Campuchia, nhiều quốc gia du lịch khác ở Châu Á như Thái Lan, Nhật Bản, Việt Nam… cũng “lao đao” vì thiếu vắng du khách Trung Quốc. Nhưng nỗi sợ hãi tại Sihanoukville nặng nề hơn thế. Một hành khách trên tàu du lịch MS Westerdam cập cảng Sihanoukville hồi tuần trước đã được xác nhận dương tính với virus corona sau hai lần xét nghiệm.

Du thuyền MS Westerdam từng bị một số quốc gia và vùng lãnh thổ từ chối nhập cảnh trong bối cảnh dịch virus corona lây lan. Chính quyền của Thủ tướng Campuchia Hun Sen sau đó đã quyết định cho phép tàu cập cảng Sihanoukville vì “lý do nhân đạo”.

Hơn 1.200 hành khách và thủy thủ tàu MS Westerdam đã rời tàu trong sự đón tiếp của đích thân thủ tướng Hun Sen. Ông Hun Sen được cho là đã tặng hoa, bắt tay, tiếp xúc với nhiều hành khách bước xuống từ tàu. 144 du khách trên tàu sau đó đã bay sang Malaysia. Tại đây, một nữ du khách người Mỹ được xác nhận dương tính với virus corona (Covid-19).

Nhiều chuyên gia nhận định, dịch virus corona có thể bùng phát từ các du khách tàu MS Westerdam cập cảnh Campuchia hôm 13/2. “Người phụ nữ nhiễm virus corona đã ở trên tàu trong nhiều ngày. Bà ấy có thể đã lây bệnh cho những người khác trên con tàu đó, và những người này giờ đang trên đường về nước… Bất cứ ai trong số họ cũng có khả năng nhiễm bệnh dù chưa thể hiện triệu chứng nhiễm bệnh. Họ có thể trở thành khởi đầu một chuỗi lây nhiễm mới tại bất cứ nơi đâu họ đến”, trích nhận định của chuyên gia bệnh truyền nhiễm Stanley Deresinski từ Đại học Stanford.

“Du khách di chuyển trên tàu, sử dụng chung một không gian hoạt động, cùng chạm tay vào lan can và nhiều đồ vật khác. Thật dễ dàng cho virus lây lan”, giáo sư giáo sư Jean-Paul Rodrigue tại ĐH Hofstra, New York cảnh báo. Minh chứng dễ thấy nhất là dịch virus corona trên tàu Diamond Princess, hiện đang được cách ly tại Nhật Bản với hơn 400 trường hợp xác nhận dương tính với virus. “Các hành khách trên tàu MS Westerdam lẽ ra phải được giám sát và kiểm dịch trước khi cho phép cập cảng Sihanoukville”.

Cho đến nay, các nhà chức trách quốc tế vẫn đang nỗ lực truy tìm các hành khách còn lại từ tàu MS Westerdam trong mối quan ngại lớn về nguy cơ dịch covid-19 do virus corona bùng phát, nhất là tại Sihanoukville, nơi tàu Westerdam cập cảng.