Cách nào ngăn “làn sóng” rút BHXH một lần?

Giai đoạn 2016 - 2022, cả nước có hơn 4,9 triệu lượt người lao động đề nghị và được giải quyết hưởng BHXH một lần. Số người hưởng BHXH một lần năm sau luôn cao hơn năm trước với tốc độ tăng trung bình mỗi năm khoảng 10%/năm.

Góp ý về chính sách BHXH một lần, đại diện một doanh nghiệp ở tỉnh Bình Dương cho hay ở công ty ông hiện nay đang có tình trạng nhiều công nhân có tay nghề ở độ tuổi 38-42 xin nghỉ để rút BHXH một lần gây biến động lao động trong doanh nghiệp. Số công nhân này đi làm từ rất trẻ, đến nay đã có nhiều năm tham gia BHXH. Trước tình trạng doanh nghiệp khó khăn về đơn hàng, họ lo lắng việc làm không đảm bảo, dễ bị cắt giảm, khó xin việc, trong khi thời gian chờ hưởng hưu quá dài nên quyết định nhận BHXH một lần. "Nếu tuổi nghỉ hưu được xem xét giảm và lương tối thiểu vùng tăng để cải thiện mức đóng từ đó tăng lương hưu thì có khả năng người lao động sẽ thay đổi quyết định, có động lực đóng BHXH lâu dài để hưởng lương hưu" – Đại diện công ty nói.

Một bạn đọc giấu tên Tuấn bày tỏ: "Nguyên nhân chính người lao động rút một lần BHXH là do mất việc tiền ăn còn không có tiền đâu để đóng BHXH. Hạn chế rút 1 lần BHXH thì một là cam kết được việc làm cho người lao động đến tuổi nghỉ hưu 60 với nữ, 62 với nam. Hai là đóng BHXH đủ số năm được hưởng lương hưu thì sẽ được hưởng lương hưu không phải chờ tới tuổi nghỉ hưu. Ba là số tiền đóng BHXH được bảo lưu y nguyên nếu không có khả năng đóng duy trì, không bị trừ 2% mỗi năm. Các nhà làm chính sách nên nghiên cứu 3 nội dung đó".

Theo bạn đọc Lê Văn Quyền: "Người lao động tham giá BHXH là ước mơ khi mình không còn khả năng làm việc có chút ít tiền lương hưu để trang trải cuộc sống nhưng khi nghỉ trước tuổi quy định thì phải chờ đủ tuổi mới được hưởng dù đã đóng đủ số năm theo quy định.Vậy trong thời gian chờ đợi không có lương, không có việc làm nên trong thời gian chờ đợi họ không còn gì để sống nên đành rút BHXH một lần để có chút ít tiền sinh sống qua ngày. Vì vậy theo cá nhân tôi BHXH cần có một khung quy định cụ thể người đóng đủ 35 theo quy định thì nghỉ hưu ở tuổi báo nhiêu cũng trả lương hưu 75% hàng tháng theo quy định. Còn những trường hợp khác như 20, 25,30 ...năm thì vẫn cấp lương hưu từng tháng theo tỉ lệ".

Bạn đọc tên Phong cho rằng cần thay đổi cách tính lương hưu với người lao động làm việc trong khu vực ngoài nhà nước theo hướng người tham gia BHXH trước năm 2014 sẽ tính lương hưu là bình quân của 20 năm tham gia cuối cùng. "Nếu chỉ cần đóng BHXH 20 năm để có lương hưu thì sao phải tính trên cả quá trình. Những năm đầu, khi chưa có mức lương tối thiểu, lương đóng BHXH rất thấp nên lương hưu thấp. Nhiều người đóng xấp xỉ 30 năm tiếc là khi xưa không rút một lần lúc được 59 năm, vừa có tiền vừa cắt được giai đoạn lương cực thấp đó ra khỏi quá trình.

Bạn đọc Vũ Thịnh góp ý: "Ban soạn thảo sửa đổi luật, Bộ LĐ-TB-XH, BHXH Việt Nam nên xem nhiều, lắng nghe nhiều ý kiến người lao động". Góp ý hoàn thiện chính sách, bạn đọc Văn Đồng đề xuất: "Theo tôi người lao động đóng đủ 20 năm mà chưa đến tuổi hưởng lương hưu thì trong thời gian chờ hưu thì bảo hiểm phải trả lãi như tiền gửi tiết kiệm và trả hàng tháng cho tới khi người lao động được trả lương hưu". Một bạn đọc tên Nhã góp ý: "Nên thống nhất ai đóng đủ 20 năm thì hưởng lương hưu, đóng đủ 20 năm mà chờ đến 60 tuổi nữ 62 tuổi nam quá lâu. 20 tuổi đóng đến 40 tuổi đủ 20 năm nhận lương hưu, vừa làm công ăn lương và lãnh lương hưu mới hấp dẫn người tham gia BHXH".

Theo bà Trần Thị Diệu Thúy, Chủ tịch LĐLĐ TP HCM, để tránh gây sốc cho NLĐ trong việc thay đổi chính sách, cần giữ nguyên quy định về rút BHXH một lần như hiện tại đối với nhóm NLĐ tham gia BHXH trước khi Luật BHXH mới được ban hành. Với người tham gia BHXH sau khi Luật BHXH sửa đổi có hiệu lực, có thể cho phép rút phần NLĐ đóng hoặc 50% số tiền đóng (của cả NLĐ và đơn vị sử dụng lao động). Số tiền còn lại sẽ cộng dồn vào thời gian tham gia sau đó của NLĐ để họ được hưởng chế độ hưu trí khi đủ điều kiện.