Cách giao dịch của bậc thầy đầu tư theo xu hướng Ed Seykota

Ed Seykota là một trong những nhà giao dịch tốt nhất trong thời đại chúng ta. Cho tới thời điểm năm 1988, không một nhà giao dịch nào đạt được thành tích như Ed Seykota trong một khoảng thời gian tương tự, một trong những tài khoản của anh ấy giao dịch đã tăng 250.000% từ năm 1972 tới 1988 (năm 2000, Dan Zanger đã phá vỡ kỷ lục này và đang là nhà giao dịch có thành tích kỷ lục nhất, trong 23 tháng biến 11 nghìn đô thành 42 triệu đô).

Sau đây là cuộc phỏng vấn Seykota được ghi lại trong cuốn sách Phù thủy sàn chứng khoán của tác giả Tác giả Jack. D. Schwager.

Vì sao có quá nhiều nhà giao dịch thất bại trên thị trường?

Hầu hết những con rùa con đều không sống được tới khi trưởng thành. Trên thị trường tài chính cũng vậy, nhiều người được xướng tên nhưng chỉ một vài người được chọn. Xã hội vận hành bằng việc hấp dẫn số đông. Khi họ bị loại bỏ sẽ chỉ còn những tay chơi tốt ở lại, những người khác được giải phóng để làm công việc khác cho tới khi họ tìm thấy tiếng gọi của bản thân. Việc theo đuổi các ngành nghề khác cũng dựa trên chân lý tương tự, những người giỏi nhất ở mỗi ngành nghề đều sẽ trở nên giàu có.

Thông thường, một nhà đầu tư mới cần khoảng 5-6 năm học hỏi (và thậm chí gặp phải thất bại vài lần) mới có thể trở nên thành thạo.

Rất ít nhà giao dịch đạt được thành công rực rỡ như anh, điều gì đã làm anh khác biệt?

Tôi nghĩ thành công của mình đến từ tình yêu dành cho thị trường. Tôi không phải là một nhà giao dịch thông thường. Giao dịch là cuộc sống của tôi, tôi đam mê giao dịch. Nó không chỉ là một thói quen, thậm chí không chỉ là một lựa chọn nghề nghiệp đối với tôi. Giao dịch là những gì tôi dự định sẽ làm trong suốt cuộc đời mình.

Không riêng nghề giao dịch trên thị trường tài chính, bất cứ nghề nào nếu không có lòng đam mê và ý chí rèn luyện mãnh liệt thì đều khó có thành tựu lớn.

Phong cách giao dịch của anh là gì?

Phong cách của tôi về cơ bản là đi theo xu hướng, với khả năng nhận diện một vài mẫu hình đặc biệt và quản lý vốn theo các công thức toán học.

Có phải anh chỉ sử dụng phân tích kỹ thuật không?

Tôi chủ yếu giao dịch theo xu hướng với lợi thế là khoảng 20 năm kinh nghiệm. Thứ tự ưu tiên quan trọng đối với tôi là:

Xu hướng dài hạn bạn.

Mẫu hình biểu đồ hiện tại

Chọn một thời điểm giao dịch tốt để mua hoặc bán.

Đây là 3 yếu tố chủ đạo trong giao dịch của tôi. Ở vị trí thứ tư là những ý tưởng cơ bản.

Nhiều nhà đầu tư đặt yếu tố cơ bản lên hàng đầu, như một yếu tố đầu tiên để ra quyết định giao dịch, theo kiểu: “ôi dào cơ bản ngon như này múc giá nào chẳng được”. Nhưng thực thế thì cách làm đúng phải là tìm kiếm các cổ phiếu có cơ bản mạnh (tăng trưởng, sản phẩm/dự án mới, thâu tóm sát nhập…) sau đó chờ đợi cổ phiếu thiết lập một mẫu hình biểu đồ tốt, cuối cùng chọn điểm mua dựa trên những dấu hiệu cho thấy cổ phiếu sắp hoàn thiện nền giá hoặc bắt đầu phá vỡ thoát ra khỏi nền giá để bước vào giai đoạn tiếp tục tăng giá.

Thường thì đa số NĐT sẽ xem xét tin tức và một số tiêu chí về cơ bản, thấy tin tức báo chí nói tốt hoặc thấy công ty lãi to là nhảy vào đu ngay mà không cần biết điểm mua và nền giá đã ở rất xa rồi. Mua kiểu này hay bị trường hợp cổ phiếu bắt đầu đạt đỉnh ngắn hạn rồi đi vào giai đoạn xây nền giá mới trong vòng vài tháng với mức điều chỉnh bên trong nền giá từ 12-15% đến cực đại 30-40%, thì sẽ bị lỗ và chán nản.

Ngày nay, với sự hỗ trợ của công nghệ thông tin, cách tiếp cận của các nhà đầu năng động là xem xét mẫu hình biểu đồ trước. Với những tay chơi có kinh nghiệm, họ chỉ mất một vài phút là nhận ra một mẫu hình là tốt thay không. Khi phát hiện được các mẫu hình biểu đồ mạnh thì họ mới nghiên cứu yếu tố xúc tác giúp thúc đẩy giá, chính là các yếu tố cơ bản. Bắt gặp một cổ phiếu có sự hội tụ của cả hai yếu tố này, họ sẽ mua một phần bên trong nền giá, tại các điểm mua sớm, sau đó mua đủ vị thế hoàn hảo khi có sự xác nhận phá vỡ nền giá bước vào giai đoạn tăng giá mạnh. Sau khi cổ phiếu đã tăng giá khỏi vùng mua, họ quan sát đánh giá hành động của cổ phiếu để xác định cách quản trị phù hợp, tức là nên bán ở mức nào, cổ phiếu có vận động đúng hay có khả năng thất bại phải cắt lỗ để tìm cơ hội khác tốt hơn. Mua một cổ phiếu luôn dễ dàng, nhưng bán ở đâu để có lợi nhuận tối ưu nhất thì cần rất nhiều năm nghiên cứu và học hỏi, đúc rút kinh nghiệm.

Giao dịch bi kịch nhất hoặc để lại nhiều cảm xúc nhất của anh là gì?

Những trải nghiệm giao dịch nhiều cảm xúc và bi kịch nghe có vẻ tiêu cực quá. Cú trượt chân lớn nhất của tôi xảy ra ngay sau khi tôi đưa cảm xúc tham gia vào những vị thế của mình.

Các yếu tố của một giao dịch tốt là gì?

Các yếu tố của một giao dịch tốt bao gồm: (1) Cắt lỗ (2) Cắt lỗ và (3) Cắt lỗ. Nếu anh có thể tuân theo ba nguyên tắc này anh sẽ có cơ hội.

Thế anh giải quyết việc gặp thua lỗ liên tiếp như thế nào, liên tục phải cắt lỗ có thể cháy tài khoản?

Tôi giải quyết việc lỗ liên tiếp bằng cách cắt giảm quy mô giao dịch và tần suất giao dịch. Tôi chỉ đơn giản là đợi nó qua đi. Cố gắng giao dịch trong suốt một chuỗi thua lỗ là việc làm tàn phá tinh thần, mất đi tinh thần là đánh mất tất cả. Cố gắng tham gia trò “đuổi bắt” có thể dẫn đến kết cục chết chóc.

Những quy tắc giao dịch nào giúp anh sống sót?

- Cắt lỗ

- Nắm giữ vị thế chiến thắng

- Giữ tỷ lệ đánh cược hợp lý

- Tuân theo nguyên tắc mà không thắc mắc

- Biết khi nào cần phá vỡ nguyên tắc

Hai nguyên tắc cuối cùng của anh rất thú vị vì chúng trái ngược nhau, giờ hay nói một cách nghiêm túc, anh tin tưởng vào cái nào: tuân thủ nguyên tắc hay biết khi nào nên phá vỡ chúng?

Tôi tin tưởng cả hai. Hầu hết thời gian tôi tuân theo nguyên tắc. Khi tiếp tục nghiên cứu thị trường, đôi khi tôi tìm được một nguyên tắc mới (của thị trường, không phải chủ kiến cá nhân) phủ định và thay thế một nguyên tắc cũ trước đó. Thỉnh thoảng tôi cũng phá vỡ quy tắc theo chủ quan cá nhân. Khi điều đó xảy ra tôi chỉ đơn giản thoát khỏi thị trường và đi nghỉ cho tới khi cảm thấy mình sẵn sàng tuân theo nguyên tắc một lần nữa.

Tôi không nghĩ nhà giao dịch có thể tuân theo những nguyên tắc trong thời gian rất dài trừ khi chúng phản ánh phương pháp giao dịch của họ. Cuối cùng, thời điểm phá vỡ quy tắc sẽ đến (khi quy tắc không còn đúng, do thị trường thay đổi) và nhà giao dịch phải thoát ra, hoặc phải thay đổi, hoặc tìm ra những bộ quy tắc mới mà anh ta có thể tuân theo. Điều này dường như là một phần của sự tăng trưởng và tiến hóa của một nhà giao dịch.

Anh có sử dụng dịch vụ báo cáo thị trường do bên khác cung cấp không?

Không. Những báo cáo thị trường có xu hướng bị chậm so với thị trường, bởi nó phản ánh nhu cầu tin tức về những hành động gần đây. Dù có những ngoại lệ quan trọng, nhưng viết báo cáo thị trường thường là nghề khởi đầu trong ngành công nghiệp đầu tư/giao dịch tài chính. Do đó, việc này thường được đảm nhận bởi những nhà giao dịch không có kinh nghiệm, hoặc người không làm nghề giao dịch. Những người giao dịch tốt sẽ giao dịch, còn những người viết báo cáo phân tích sẽ chuyên viết báo cáo phân tích.

Tôi để ý thấy không có màn hình giao dịch trên bàn làm việc của anh, vì sao thế?

Có một màn hình giao dịch giống như có một máy bán hàng tự động trên bàn, anh sẽ giao dịch liên tục cả ngày. Tôi chỉ xem số liệu về giá sau khi đóng cửa mỗi ngày.

Anh đã tập trung rất nhiều vào mặt tâm lý, anh có thể đoán biết được liệu một người sẽ có thể trở thành một nhà giao dịch thắng lợi hay thua lỗ bằng cách nói chuyện với anh ta không?

Có chứ, những người giao dịch Thắng Lợi Thường Chiến Thắng ở bất kỳ lĩnh vực nào mà họ tham gia trong nhiều năm.

Anh tìm kiếm phẩm chất nào để nhận ra đặc điểm của một người giao dịch Chiến Thắng?

Anh ta yêu thích giao dịch và anh ta khát khao Chiến Thắng.

PS: Chú thích: Phần in nghiêng là nhận xét mang tính cá nhân của Tuyên, thể hiện quan điểm cá nhân, chứ không phải muốn gây tranh cãi với người có ý kiến khác, vì có nhiều cách để đầu tư thành công, miễn thành thạo là kiếm được tiền.