Các nhà đầu tư tiền ảo đã mất hơn 2.000 tỷ USD sau 1 năm 'đạt đỉnh'

Một năm trước vào thời điểm này, các nhà đầu tư đã mô tả Bitcoin là “tương lai của tiền tệ” và Ethereum là công cụ phát triển quan trọng nhất trên thế giới. Các token không thể thay thế đã bùng nổ, Coinbase giao dịch ở mức cao kỷ lục. Tất cả nhà đầu tư đều dự đoán năm 2022 sẽ là một năm “bay cao” hơn nữa cho ngành tiền số.

Đáng tiếc, đỉnh cao của tiền điện tử đã dừng lại ở tháng 11/2021.

Trong 12 tháng kể từ khi Bitcoin đạt đỉnh hơn 68.000 USD, hai đồng tiền kỹ thuật số lớn nhất đã mất 3/4 giá trị, đồng thời sụp đổ cùng với các cổ phiếu công nghệ rủi ro nhất. Ngành công nghiệp này từng được định giá khoảng 3.000 tỷ USD, hiện chỉ còn khoảng 900 tỷ USD.

Thay vì hoạt động như một hàng rào chống lại lạm phát, gần mức cao nhất trong 40 năm, Bitcoin đã được chứng minh là một tài sản đầu cơ khác, "bong bóng" lên khi những người ủng hộ Bitcoin và lao dốc khi sự nhiệt tình tan biến và các nhà đầu tư bắt đầu có tâm lý sợ hãi.

Và 135 triệu USD mà FTX đã chi vào năm ngoái cho hợp đồng 19 năm với Heat? Sàn giao dịch tiền điện tử có quyền đặt tên đã sẵn sàng đi vào sử sách cùng với một thương hiệu khác đã từng có logo trên một cơ sở thể thao: Enron.

Trong nháy mắt vào tuần này, sàn tiền số thứ 3 thế giới FTX, từng trị giá 32 tỷ USD, vấp phải vấn đề thanh khoản và phải nộp đơn xin phá sản. Sự việc xảy ra nhanh chóng đến nỗi nhiều nhà đầu tư “không kịp trở tay" và phải đứng nhìn những khoản tiền của mình bị kẹt lại trong các ví điện tử, giờ đây có lẽ đã bị đóng băng, thậm chí đang bị điều tra hình sự. Người sáng lập FTX, Sam Bankman-Fried hôm 11/11 đã từ chức Giám đốc điều hành.

Katie Talati, giám đốc nghiên cứu tại Arca, một công ty đầu tư tập trung vào tài sản kỹ thuật số, cho biết: “Bây giờ nhìn lại, sự phấn khích và giá cả của tài sản kỹ thuật số rõ ràng đã vượt lên trên chính nó và giao dịch vượt xa mọi giá trị cơ bản”.

Cho dù tiền điện tử có bị diệt vong mãi mãi hay cuối cùng sẽ phục hồi, như ông Talati mong đợi, cuộc “tắm máu” năm 2022 đã phơi bày nhiều sai sót của ngành tiền điện tử và rung lên hồi chuông cảnh báo cho các nhà đầu tư và công chúng về việc tại sao cần tồn tại quy định tài chính.

Các vụ phá sản đã diễn ra nhanh chóng và dữ dội kể từ giữa năm, khiến các khách hàng có tài khoản tiền điện tử không thể truy cập vào quỹ của họ và trong một số trường hợp, họ phải cố gắng lấy lại từng xu bằng USD. Nếu đây thực sự là tương lai của tài chính, nó có vẻ khá ảm đạm.

Michael Saylor, chủ tịch điều hành của MicroStrategy, một công ty công nghệ sở hữu 130.000 BTC, cho biết: “Ngành công nghiệp này cần phải phát triển và các cơ quan quản lý nên vào cuộc. Tương lai của ngành là các tài sản kỹ thuật số đã đăng ký được giao dịch trên các sàn giao dịch được quản lý, nơi mọi người đều có sự bảo vệ khỏi các rủi ro".

Giá Bitcoin đã giảm xuống mức thấp nhất trong 2 năm sau khi “tai ương" xảy đến với FTX. Tương tự, ethereum cũng giảm sâu và solana, một đồng tiền phổ biến khác được các nhà phát triển sử dụng và được Bankman-Fried chào hàng, đã giảm hơn một nửa giá trị.

Cổ phiếu gắn liền với tiền điện tử cũng bị ảnh hưởng. Sàn giao dịch tiền điện tử Coinbase giảm 20% trong hai ngày, trong khi Robinhood, ứng dụng giao dịch mà Bankman-Fried là một trong những nhà đầu tư lớn nhất của nó, đã giảm 30% trong cùng thời gian.

Đã có rất nhiều nỗi đau vây quanh. Tuần trước, Coinbase đã báo cáo doanh thu sụt giảm hơn 50% trong quý 3/2022 với cùng kỳ năm trước đó và chứng kiến khoản lỗ lên tới 545 triệu USD. Vào tháng 6, sàn giao dịch tiền điện tử đã cắt giảm 18% nhân sự.

Alesia Haas, giám đốc tài chính của Coinbase, cho biết: “Chúng tôi đang tích cực cập nhật và đánh giá các kế hoạch kịch bản của mình và chuẩn bị giảm chi phí hoạt động hơn nữa nếu điều kiện thị trường xấu đi”.

Làm thế nào nó bắt đầu

Sự suy thoái bắt đầu vào cuối năm 2021. Đó là khi tỷ lệ lạm phát bắt đầu tăng đột biến và làm dấy lên lo ngại rằng Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) sẽ bắt đầu tăng chi phí đi vay. Bitcoin đã giảm 19% trong tháng 12/2021, khi các nhà đầu tư chuyển sang tìm kiếm những tài sản đầu tư an toàn hơn trong bối cảnh nền kinh tế biến động.

Đợt bán tháo tiếp tục diễn ra vào tháng 1/2022, khi Bitcoin giảm 17% và ethereum giảm mạnh 26%.

Thời điểm này, David Marcus, cựu Giám đốc tiền điện tử tại Meta, đã cảnh báo thị trường nên tập trung vào các vấn đề thực tế hơn thay vì đầu tư vào tiền điện tử, cho rằng “mùa đông" của loại tài sản này đã đến.

Nhưng “mùa đông" của tiền điện tử đã không kéo tới, cho đến tháng 5/2022, khi sự sụp đổ của đồng tiền “thảm hoạ" Luna và TerraUSD (UST) khiến thị trường stablecoin chính thức trở nên chao đảo, với khoảng 40 tỷ USD đã bị xoá sổ.

Stablecoin là một loại tiền tệ kỹ thuật số được thiết kế để duy trì tỷ giá 1 chọi 1 với USD, hoạt động như một loại tài khoản ngân hàng cho nền kinh tế tiền điện tử và cung cấp một kho lưu trữ giá trị tốt, trái ngược với sự biến động như BTC và các loại tiền kỹ thuật số khác.

Các loại tiền điện tử hàng đầu lao dốc, với Bitcoin giảm 16% chỉ trong một tuần, khiến đồng tiền điện tử lớn nhất thế giới giảm hơn một nửa so với mức đỉnh 6 tháng trước đó. Về mặt vĩ mô, lạm phát không có dấu hiệu giảm bớt và ngân hàng trung ương vẫn cam kết tăng lãi suất ở mức cần thiết để làm chậm tốc độ tăng giá tiêu dùng.

Bắt đầu từ tháng 6, “đáy” của thị trường này đã “thủng", với hàng trăm mã token liên tục rơi tự do.

Nền tảng cho vay Celsius đã tạm dừng rút tiền vì “điều kiện thị trường khắc nghiệt”. Binance cũng đã tạm dừng rút tiền, trong khi công ty cho vay tiền điện tử BlockFi đã cắt giảm 20% lực lượng lao động của mình sau khi tăng hơn 5 lần kể từ cuối năm 2020.

Quỹ phòng hộ tiền điện tử nổi tiếng Three Arrows Capital, hay 3AC, đã không trả được khoản vay trị giá hơn 670 triệu USD và FTX đã ký một thỏa thuận cho phép họ tùy chọn mua BlockFi với một phần nhỏ so với định giá riêng gần đây nhất của công ty.

Bitcoin đã có tháng tồi tệ nhất được ghi nhận vào tháng 6, mất khoảng 38% giá trị. Ether giảm mạnh hơn 40%.

Bắt đầu từ giữa năm, những vụ phá sản diễn ra nhanh chóng và dữ dội. Công ty 3AC có trụ sở tại Singapore đã nộp đơn xin bảo hộ phá sản vào tháng 7, chỉ vài tháng sau khi tiết lộ rằng họ có tài sản trị giá 10 tỷ USD. Chiến lược rủi ro của công ty liên quan đến việc vay tiền từ khắp ngành, sau đó quay vòng và đầu tư số vốn đó vào các dự án tiền điện tử khác, thường là mới thành lập.

Sau khi 3AC sụp đổ, công ty môi giới tiền điện tử Voyager Digital cũng không kém cạnh gì. Đó là bởi vì khoản vỡ nợ lớn của 3AC là khoản vay từ Voyager.

Tiếp theo là Celsius, công ty đã nộp đơn xin bảo vệ theo Chương 11 vào giữa tháng 7. Công ty đã trả cho khách hàng lãi suất lên tới 17% để lưu trữ tiền điện tử của họ trên nền tảng. Trong khi đó, Bankman-Fried đang tự cho mình là một vị cứu tinh trong ngành. Người đàn ông 30 tuổi sống ở Bahamas đã sẵn sàng đón nhận cuộc tàn sát và củng cố ngành, tuyên bố FTX ở vị trí tốt hơn so với các công ty cùng ngành vì họ tích trữ tiền mặt, giữ chi phí thấp và tránh cho vay. Với giá trị tài sản ròng trên giấy tờ đã tăng lên 17 tỷ USD, cá nhân ông đã mua 7,6% cổ phần của Robinhood.