Các hãng xe điện tăng giá đến 10% do tác động của cuộc chiến Ukraine

Số xe điện bán ra trên toàn cầu tăng gấp đôi và đạt 6,4 triệu chiếc trong năm 2021. Cuộc chiến Nga – Ukraine đã khiến giá các loại nguyên vật liệu sản xuất pin, chẳng hạn như nickel hay lithium và đất hiếm, tăng vọt. Viễn cảnh cuộc chiến không nhanh chóng chấm dứt đã buộc Tesla và các hãng xe điện khác phải tăng giá.

Các hãng xe lần lượt tăng giá từ giữa tháng 3

“Tesla & SpaceX đang chứng kiến ​​áp lực lạm phát đáng kể trong thời gian gần đây đối với nguyên vật liệu và hậu cần”, CEO Tesla Elon Musk đã tweet trên trang cá nhân hôm 13-3. Tesla đã tăng giá tất cả các mẫu xe từ 4-10% trên thị trường Mỹ từ giữa tháng 3. Các thị trường khác dự kiến cũng sẽ tăng giá trong thời gian tới.

Theo Reuters, trong tuần rồi, giá các mẫu xe Model X Long Range và Model S Long Range đã tăng thêm 5.000 đô la mỗi chiếc, với giá lần lượt là 104.990 đô la và 94.900 đô la. Giá Model Y Long Range và Model 3 Standard Range Plus chỉ tăng 2.000 đô la/chiếc.

Theo các nhà quan sát, hãng sản xuất pin xe điện hàng đầu thế giới Contemporary Amperex Technology (CATL) của Trung Quốc đã tăng giá hai lần kể từ giữa năm 2021. Truyền thông Trung Quốc đưa tin rằng những đợt tăng giá đó có thể dẫn đến việc giá tăng khoảng 20.000 nhân dân tệ (3.140 USD) cho mỗi chiếc.

Các hãng xe lớn của Trung Quốc đã giảm giá xe điện ở Thái Lan nhằm cạnh tranh với các hãng xe Nhật Bản đang thống lĩnh thị trường tại đây. Nhưng giá pin tăng cao đã khiến tham vọng này khó thành hiện thực. Hãng xe hàng đầu BYD đã tăng giá, startup khác là Xpeng cũng đã nhanh chóng “noi gương”.

Được biết đến với các mẫu xe điện không quá phức tạp và giá rẻ, liên doanh tay ba SAIC-GM-Wuling Automobile cũng đã phải tăng giá từ 4.000 – 8.000 nhân dân tệ mỗi xe. Giá mẫu xe Hongguang Mini của liên doanh này trước đây là 28.000 tệ, nay giá chào bán là 32.800 tệ – tức tăng 10%.

Tương lai xe điện giá rẻ là mờ mịt…

Giá nickel vượt các ngưỡng kỷ lục trong thời gian ngắn đã làm náo loạn sàn giao dịch kim loại London (LME). Ảnh: Reuters

Pin chiếm khoảng một phần ba chi phí sản xuất xe điện. Chi phí nguyên vật liệu tăng ảnh hưởng trực tiếp đến giá cả.

Nga chiếm khoảng 10% sản lượng nickel thế giới và cung cấp 20% chủng loại nickel có độ tinh khiết cao được sử dụng cho pin xe điện. Viễn cảnh cuộc chiến Nga – Ukraine kéo dài đã làm gia tăng lo ngại về nguồn cung. Giá nickel giao sau ba tháng đã chạm mức kỷ lục 55.000 đô la/tấn trên sàn giao dịch kim loại London (LME) hôm 7-3. Giá tăng liên tục đã buộc sàn LME phải tạm dừng giao dịch vào ngày hôm sau.

Giá trong tuần rồi vẫn ở mức cao và đạt ngưỡng hơn 30.000 đô la/tấn hôm 24-3, cao hơn gấp đôi so với năm ngoái. Một nguồn tin tại công ty thương mại Hanwa cho biết: “Với mức giá đó, chỉ những chiếc xe hạng sang mới có thể chạy bằng điện”.

Tác động không chỉ giới hạn đối với nickel. Được sản xuất chủ yếu ở Úc và Nam Mỹ, giá lithium cũng đã tăng mạnh trong năm qua. Hãng nghiên cứu thị trường tài nguyên Argus Media ở Anh nói giá lithium cacbornate, được sử dụng làm nguyên liệu pin, đã chạm ngưỡng 500.000 nhân dân tệ, hơn 78.500 đô la mỗi tấn trong tuần rồi.

Con số này cao hơn khoảng sáu lần so với một năm trước khi giá dao động trong khoảng 80.000 nhân dân tệ. Đất hiếm, được sử dụng để làm nam châm động cơ cho xe điện, cũng cao hơn 60% so với năm trước. Chẳng hạn giá neodymium, một nguyên liệu thô cho nam châm hiệu suất cao, có giá khoảng 212 đô la/ký trong tuần rồi.

Theo Cơ quan Khảo sát địa chất Mỹ, Trung Quốc chiếm 60% sản lượng kim loại đất hiếm trên thế giới và Trung Quốc cũng cung cấp gần như toàn bộ than chì để làm vật liệu cực dương cho pin. Tình trạng này cũng gây khó cho các hãng xe điện Trung Quốc. Trong khi đó, Mỹ và các nước phương Tây đang tìm cách chấm dứt sự phụ thuộc vào nguồn nguyên liệu từ Trung Quốc bằng cách hỗ trợ tài chính cho các hãng trong nước để tăng nguồn cung nguyên liệu.

Chênh lệch cung cầu ngày càng lớn khó có thể sớm giải quyết trong một sớm một chiều. Theo SNE Research, tổng doanh số bán xe điện trên toàn cầu đạt khoảng 6,4 triệu chiếc, bao gồm cả loại xe lai hybrid trong năm 2021, tăng gấp hai lần so với năm trước. Xe điện cũng chiếm 8% tổng số xe mới bán ra, tăng 4% so với năm 2020.

Doanh số bán xe điện tăng trực tiếp thúc đẩy nhu cầu về tài nguyên. Theo Cơ quan Năng lượng quốc tế, lượng tài nguyên cần thiết cho xe điện, bao gồm đồng cho hệ thống dây điện, cao gấp sáu lần so với các loại xe chạy xăng.

Kể từ khi cuộc chiến bùng nổ, nhiên liệu hóa thạch như khí đốt tự nhiên và dầu thô cũng tăng mạnh. Tầm quan trọng chiến lược của kế hoạch giảm phát thải về zero để giảm sự phụ thuộc vào nguồn nhiên liệu hóa thạch từ Nga đã trở nên rõ ràng hơn.

“Xu hướng toàn cầu đối với xe điện sẽ tăng tốc”, chuyên gia cấp cao Sanshiro Fukao thuộc Viện nghiên cứu Itochu của Nhật Bản, nhận định. Tuy nhiên, nhu cầu tăng nhanh hơn dự kiến khiến nguồn cung gặp vấn đề.

Giá tài nguyên cao tại Nhật Bản, kết hợp với đồng yen yếu và tăng trưởng thu nhập thấp đang làm giảm sức mua của người tiêu dùng. Nếu giá cả vẫn ở mức cao và việc phổ biến xe điện bị trì hoãn, quá trình chuyển đổi sang xã hội có mức thải carbon thấp ở Nhật Bản sẽ bị cản trở, Nikkei Asia bình luận.