Các dự án bệnh viện Bạch Mai, Việt Đức cơ sở 2: Giải ngân chậm, xin điều chỉnh hợp đồng

 Bộ Y tế vừa đề xuất Thủ tướng Chính phủ điều chỉnh một số hợp đồng thuộc Dự án Đầu tư xây dựng Bệnh viện Bạch Mai cơ sở 2 và Dự án Đấu tư xây dựng Bệnh viện Việt Đức cơ sở 2.

Cả 2 dự án đều được phê duyệt vào năm 2014, do Ban Quản lý dự án y tế trọng điểm thuộc Bộ Y tế làm chủ đầu tư và hiện đang trong tình trạng giải ngân rất chậm.

Theo ông Nguyễn Thanh Long - quyền Bộ trưởng Bộ Y tế, đến nay cả hai dự án đã hoàn thành gần 90% khối lượng phần xây lắp. Tuy nhiên, tính đến ngày 30/7/2020, 2 dự án mới chỉ giải ngân được 584,63 tỷ đồng, trong khi tổng kế hoạch vốn được giao của 2 dự án là 4.496,93 tỷ đồng.

Sở dĩ giải ngân chậm, theo đại diện Bộ Y tế, là do hai dự án này gặp nhiều khó khăn, vướng mắc trong quá trình thực hiện hợp đồng xây lắp.

Theo báo cáo của Chủ đầu tư, trong 10 hợp đồng đã ký nêu trên, 4 hợp đồng có giá giá trị khối lượng thi công thực tế chi tiết theo thiết kế kỹ thuật, thiết kế bản vẽ thi công vượt giá trị hợp đồng gói thầu đã ký. Nguyên nhân là do khối lượng trong khái toán tổng mức đầu tư ban đầu làm căn cứ mời thầu chưa được tính toán chi tiết và chỉ có số liệu tổng hợp. Cụ thể, căn cứ vào các bản vẽ trong thiết kế cơ sở ban đầu, chỉ tính toán được các khối lượng chính; phần cơ điện khái toán theo hệ thống chưa chính xác... Trong quá trình thực hiện, Chủ đầu tư phải bổ sung, điều chỉnh thiết kế cơ sở theo yêu cầu sử dụng như: khu xạ trị, bổ sung khu bác sỹ nội trú, điều chỉnh phòng mổ, diện tích sàn xây dựng theo thiết kế kỹ thuật được duyệt tăng hơn so với diện tích sàn xây dựng theo hồ sơ mời thầu…

Một nguyên nhân khác là do thay đổi đơn giá. Nhiều đơn giá tạm tính không thuộc hệ thống đơn giá xây dựng theo quy định của Nhà nước, mà phải xây dựng định mức, đơn giá riêng. Một số công việc tạm tính theo giá trị thẩm tra hoặc dự toán (đang gửi Bộ Xây dựng thẩm tra, thẩm định) đã vượt trên 10% dự phòng. Theo hợp đồng đã ký giữa Chủ đầu tư và các nhà thầu, trường hợp điều chỉnh giá trị hợp đồng vượt dự phòng 10% phải được cơ quan có thẩm quyền xem xét, phê duyệt, do đó, Chủ đầu tư đề nghị Bộ Y tế cho phép điều chỉnh giá trị hợp đồng của 4 hợp đồng nêu trên và xin thanh toán theo khối lượng thực tế đã được nghiệm thu và đơn giá theo quy định.

Trước đó, như Báo Đấu thầu đã phản ánh, vào năm 2017, trong Văn bản số 498/BXD-KTXD ngày 10/3/2017 gửi Bộ Y tế về việc thẩm định chi phí đầu tư của 2 dự án nêu trên, Bộ Xây dựng đã cảnh báo về những bất cập trong công tác đầu tư, đấu thầu tại 2 dự án này. Tại thời điểm thẩm định, theo Bộ Xây dựng, mặc dù cả 2 dự án đã được thi công xong phần kết cấu khung thô đến tầng mái của khối nhà chính, đang thi công công trình hạ tầng kỹ thuật và đã có kết quả lựa chọn nhà thầu các gói thầu chính về thiết bị, hạ tầng, nhưng Chủ đầu tư vẫn chưa hoàn thành việc lập tổng mức đầu tư điều chỉnh theo thiết kế cơ sở sau điều chỉnh đã được duyệt, làm cơ sở để quản lý chi phí đầu tư xây dựng theo quy định. Ở thời điểm ký hợp đồng, cả 2 dự án trên không có dự toán thiết kế kỹ thuật được thẩm định và phê duyệt, trong khi dự toán xây dựng sử dụng vốn nhà nước được duyệt là cơ sở để xác định giá gói thầu và đàm phán, ký kết hợp đồng xây dựng. Thủ tục lập và trình thẩm định dự toán thiết kế kỹ thuật đều thực hiện sau giai đoạn tổ chức đấu thầu và ký hợp đồng xây dựng. Thời điểm trình thẩm định dự toán sau khi có kết quả thẩm định thiết kế kỹ thuật rất xa...

Do việc giải quyết những khó khăn, vướng mắc nêu trên vượt quá thẩm quyền của Bộ Y tế, nên theo ông Nguyễn Thanh Long, Bộ đang báo cáo và đề xuất với Thủ tướng Chính phủ cho phép giao Chủ đầu tư chịu trách nhiệm điều chỉnh một số hợp đồng xây lắp thuộc 2 dự án này (đối với phần công việc ký theo đơn giá điều chỉnh).

Theo đó, việc thanh toán hợp đồng và điều chỉnh giá hợp đồng thực hiện theo nguyên tắc giá trị hợp đồng điều chỉnh được xác định theo khối lượng thi công chi tiết và đơn giá chi tiết thương thảo với tổng thầu, đảm bảo giá trị hợp đồng sau khi điều chỉnh không được vượt giá trị dự toán xây dựng công trình được Bộ Xây dựng thẩm định và Bộ Y tế phê duyệt. Việc thanh toán hợp đồng theo khối lượng thi công thực tế được nghiệm thu, đơn giá thanh toán phù hợp với quy định của pháp luật hiện hành về quản lý hợp đồng và thanh toán vốn đầu tư. Việc điều chỉnh giá hợp đồng được thực hiện theo phương pháp bù trừ trực tiếp, đảm bảo tuân thủ đúng quy định hiện hành của Nhà nước về quản lý chi phí đầu tư xây dựng công trình. Thời điểm gốc được xác định tại thời điểm cho phép về cơ chế điều chỉnh hợp đồng.

Ngoài ra, ông Nguyễn Thanh Long cho biết, Bộ Y tế cũng đề xuất mời Kiểm toán Nhà nước kiểm toán trước khi thanh, quyết toán đối với 2 dự án này.