Các dạng tâm lý phổ biến khi đầu tư chứng khoán

Sau đây là các dạng tâm lý thường gặp ở nhà đầu tư chứng khoán:

Tự tin thái quá

Đây là hành vi tâm lý phổ biến nhất trong đầu tư chứng khoán và có thể gây sai lệch khi dự đoán xu hướng thị trường. Nhà đầu tư khi quá tự tin thường sẽ dẫn đến những sai lầm như không quan trọng việc đa dạng hóa danh mục, không thường xuyên theo dõi thông tin và diễn biến để điều chỉnh kế hoạch dự phòng…cũng chính vì thế, họ dễ dàng bị ảnh hưởng bởi các biến động lên xuống của giá cổ phiếu cũng như thị trường chung.

Tư duy chắp vá

Tâm lý tư duy chắp vá cũng có liên quan đến tự tin thái quá bởi thay vì bắt tay vào phân tích thị trường theo các dấu hiệu nhỏ nhất thì nhà đầu tư lại tư duy theo lối mòn, sửa lại các phân tích cũ vì thế dễ dẫn đến sai lệch trong đánh giá và đưa ra quyết định.

Tâm lý FOMO - sợ bỏ lỡ cơ hội

FOMO là viết tắt của Fear Of Missing Out tức là sợ bỏ lỡ mất cơ hội. Ví dụ, khi bạn bán cổ phiếu với mức lợi nhuận kỳ vọng là 20% nhưng sau khi bán giá cổ phiếu đó lại tiếp tục tăng. Lúc này, bạn sẽ cảm thấy hối tiếc vì mình đã bán. Ngược lại, khi cổ phiếu đang giảm điểm, nhà đầu tư nhanh chóng bán tháo để hạn chế thua lỗ, nhưng sau đó giá đảo chiều tăng lên, bạn lại tiếc nuối vì đã bán mất.

Khung phụ thuộc

Khái niệm khung phụ thuộc đề cập đến xu hướng thay đổi khả năng chịu rủi ro dựa trên xu thế chung của thị trường. Mức độ rủi ro được xác định dựa trên hoàn cảnh tài chính cá nhân, giới hạn thời gian đầu tư hay số vốn đã rót vào. Nếu bạn không muốn chịu rủi ro cao khi thị trường đi xuống thì cũng phải sẵn sàng chịu rủi ro lúc thị trường bắt đầu tăng điểm.

Tâm lý lo sợ thua lỗ

Đã đầu tư thì không ai mong muốn bị thua lỗ, mất tiền, tuy nhiên, bạn phải chấp nhận việc thua lỗ như một khả năng của kế hoạch. Có những khoản đầu tư phải chấp nhận thua lỗ trong giai đoạn đầu, vượt qua được giai đoạn này thì nhà đầu tư mới bắt đầu có lãi. Nếu ác cảm với thua lỗ có thể sẽ khiến bạn mất đi cơ hội tốt trong tương lai.

Tâm lý phòng thủ

Hầu hết các nhà đầu tư thường hình thành một tâm lý chung là cơ chế phòng thủ. Khi thấy đầu tư bị thua lỗ, nhà đầu tư sẽ nghĩ rằng đó không phải lỗi của bản thân mình, suy nghĩ này được hình thành từ tâm lý tự tin thái quá, do vậy nó sẽ tạo nên cơ chế phòng thủ, không nhìn nhận khuyết điểm của mình mà bắt đầu đổ lỗi cho thị trường.