Các công ty Ấn Độ cẩn trọng hơn khi nhận vốn đầu tư từ Trung Quốc

Đại dịch Covid-19 cùng sự leo thang căng thẳng trong quan hệ giữa New Delhi và Bắc Kinh trong những ngày qua đã đặt ra nhiều thách thức hơn cho các công ty khởi nghiệp Ấn Độ.

Các doanh nghiệp và quỹ đầu tư của Trung Quốc đã và đang dần trở thành nhà đầu tư lớn trong các dự án khởi nghiệp (startup) ở Ấn Độ, và họ đang trở nên đặc biệt hữu ích khi các quỹ đầu tư Mỹ giảm sút.

Theo Gateway House - công ty tư vấn có trụ sở thành phố Mumbai cho biết, các công ty quỹ đầu tư và các cá nhân Trung Quốc đã đầu tư hơn 3,9 tỷ USD vào khoảng 90 công ty khởi nghiệp Ấn Độ trong năm 2019, gần gấp đôi so với mức 2 tỷ USD năm 2018.

Tuy nhiên, giờ đây, số phận của các công ty này cũng như các công ty khởi nghiệp hy vọng sẽ thu hút tiền đầu tư từ Trung Quốc trong tương lai có vẻ không chắc chắn khi cuộc xung đột quân sự ngày càng leo thang giữa New Delhi và Bắc Kinh. Đỉnh điểm của xung đột trên là sau khi xảy ra cuộc đụng độ giữa binh sĩ 2 nước hồi tháng 6, khiến 20 binh sĩ Ấn Độ thiệt mạng.

Hai bên liên tục đưa ra các biện pháp trừng phạt nhằm trả đũa lẫn nhau. Ấn Độ cho đến nay đã cấm hơn 200 ứng dụng của Trung Quốc, bao gồm cả những ứng dụng đang cực kỳ thịnh hành như Tik Tok hay PUBG Mobile. Không những vậy, phía New Delhi còn cấm đầu tư từ Bắc Kinh vào các dự án xây dựng đường cao tốc, cũng như vào các doanh nghiệp vừa và nhỏ. Phong trào “tẩy chay hàng Trung Quốc” cũng đã diễn ra vô cùng mãnh liệt tại Ấn Độ.

New Delhi đã ngày càng quyết liệt với Bắc Kinh ngay cả trước khi cuộc xung đột biên giới bắt đầu vào tháng Năm. Vào tháng 4, nước này đã sửa đổi các quy tắc đầu tư trực tiếp nước ngoài để yêu cầu các công ty có trụ sở ở các nước láng giềng phải nhận được sự cho phép của Chính phủ trước khi đầu tư vào các doanh nghiệp Ấn Độ. Giống như các quy tắc thương mại mới, thay đổi này chủ yếu nhắm vào Trung Quốc.

Động thái này đã mang lại tác động lớn đối với các công ty khởi nghiệp đang cần thu hút vốn đầu tư của Ấn Độ, đặc biệt là các công ty đã huy động tiền từ các công ty công nghệ Trung Quốc như Alibaba, Tentcent hay Baidu, cũng như các công ty hy vọng nhận thêm nguồn tài trợ từ các công ty ở nền kinh tế lớn thứ hai thế giới. Hậu quả là, Alibaba được cho đã tạm hoãn mọi kế hoạch đầu tư vào các công ty Ấn Độ.

“Có rất nhiều điểm tương đồng về nhân khẩu học và cả hai nước đang chứng kiến sự tăng trưởng tiêu dùng trong lĩnh vực kỹ thuật số. Ngoài ra, các đối tác Trung Quốc có kinh nghiệm trong việc tạo ra thị trường và vận hành các công ty công nghệ một cách thành công, cho nên họ đóng vai trò lớn hơn vai trò chỉ là nhà đầu tư tài chính” - Ashish Kashyap, nhà đồng sáng lập Ibibo cho biết.

Có hai lý do khiến các công ty công nghệ của Trung Quốc đầu tư lớn vào Ấn Độ: Một là, rất nhiều trong số họ đang kiếm được lợi nhuận lớn ở thị trường trong nước, một phần nhờ vào sự hạn chế cạnh tranh từ nước ngoài; hai là, nền kinh tế Trung Quốc đang giảm tốc.

Theo tờ Nikkei Asia Review, Chính phủ Trung Quốc đã nhanh chóng phản ứng, cho rằng động thái trên vi phạm tuyên bố đồng thuận của Nhóm các nền kinh tế phát triển và mới nổi hàng đầu thế giới (G20), trong đó nhất trí “tạo ra môi trường thương mại và đầu tư tự do, công bằng, không phân biệt đối xử, minh bạch và ổn định”.

Các công ty công nghệ hàng đầu Ấn Độ tin rằng chính phủ không có ý định cắt dòng tiền tài trợ từ các công ty Trung Quốc. Thay vào đó, New Delhi muốn các công ty quốc gia đông dân nhất thế giới không dễ dàng có được cổ phần trong ngành công nghiệp công nghệ Ấn Độ hoặc củng cố sự hiện diện của họ trong lĩnh vực này.

Với quy định mới, New Delhi sẽ không chấp thuận việc một tập đoàn đơn lẻ sở hữu 10% cổ phần hoặc một quỹ đầu tư mạo hiểm có được 25% cổ phần của công ty khởi nghiệp Ấn Độ.

Vậy các công ty khởi nghiệp Ấn Độ sẽ tìm nguồn vốn thay thế từ đâu khi không có các công ty châu Á nào khác đầu tư vào khởi nghiệp Ấn Độ nhiều như Trung Quốc?

Atul Pandey - đối tác tại công ty luật đại diện cho các nhà đầu tư Trung Quốc tại Ấn Độ - cho biết: “Với sự hiện diện to lớn của các công ty Trung Quốc tại Ấn Độ, thật khó để các quỹ đầu tư từ các khu vực pháp lý khác lấp đầy chỗ của họ ngay lập tức”.

Song, một thực tế cho thấy Ấn Độ vẫn là thị trường lớn nhất dành cho các trùm công nghệ. Trong thời gian phong tỏa nhằm ngăn chặn sự lây lan của Covid-19, Ấn Độ đã thu hút được gần 20 tỷ USD vốn đầu tư nước ngoài từ các công ty ở Thung lũng Silicon như Google, Facebook hay những quỹ đầu tư toàn cầu như AIDA, KKR và General Atlantic.