Các chuỗi cung ứng ở Đông Nam Á ít bị tổn thương hơn sau sự cố gián đoạn do biến thể Omicron

Một làn sóng lây nhiễm do biến thể Delta gây ra đã tàn phá chuỗi cung ứng khi biến thể này bùng phát ở Đông Nam Á vào mùa Hè, làm gián đoạn việc sản xuất mọi thứ từ chất bán dẫn đến hàng thể thao, gây tăng giá cho người tiêu dùng phương Tây.

Theo các nhà kinh tế và nhà điều hành nhà máy, các quốc gia như Việt Nam và Malaysia đã học hỏi kinh nghiệm đó và chuẩn bị tốt hơn cho những làn sóng lây nhiễm mới khi biến thể Omicron mới lan ra toàn cầu.

Một số quốc gia trong khu vực Đông Nam Á bao gồm Việt Nam và Thái Lan đã thay đổi các chiến lược để ngăn chặn Covid-19 nhằm thúc đẩy nền kinh tế. Động thái đó đã được hỗ trợ bởi sự gia tăng nhanh chóng của chiến dịch tiêm chủng.

Trinh Nguyen, chuyên gia kinh tế cao cấp tại Natixis cho biết “Các tính toán của chính phủ đã thay đổi để có thể chấp nhận được mức độ cao của từng trường hợp”.

Tuy nhiên, các nhà kinh tế và chủ doanh nghiệp vẫn thận trọng. Các nhà khoa học vẫn đang nghiên cứu biến thể Omicron mới bao gồm cả khả năng lây nhiễm và mức độ gây ra bệnh nặng. Họ cũng đang cố gắng xác định xem liệu biến thể mới có thể tránh được sự bảo vệ của các loại vắc xin hiện có hay không.

Biến thể mới xuất hiện trong bối cảnh các điều kiện trong chuỗi cung ứng toàn cầu đang được cải thiện nhưng vẫn phải đối mặt với những thách thức. Ngay cả khi các nhà máy trên khắp Đông Nam Á đã được mở cửa trở lại trong nhiều tháng và áp lực lớn đối với các công ty phương Tây đã giảm bớt nhưng tình trạng thiếu lao động vẫn đang hạn chế sản xuất ở các nước như Việt Nam và Malaysia.

Các nhà máy trong khu vực cũng đang phải vật lộn với giá cước vận chuyển cao và tình trạng thiếu nguyên liệu. Tất cả điều này làm tăng giá cao hơn và thời gian chờ đợi lâu hơn của người tiêu dùng phương Tây.

Tuy nhiên, các công ty hy vọng biến thể Omicron sẽ không gây ra ảnh hưởng quá lớn. Một yếu tố có thể gây ra ít gián đoạn hơn cho bất kỳ làn sóng lây nhiễm nào trong tương lai là Việt Nam đã thay đổi cách tiếp cận để kiểm soát sự lây lan của Covid-19. Vào cuối tháng 9, Chính phủ Việt Nam đã chính thức từ bỏ chính sách Zero Covid và nói rằng các cơ quan chức năng nên hạn chế thực hiện “các biện pháp quá mức”.

Việc áp dụng các chính sách ít hạn chế hơn của Việt Nam là nhờ gia tăng trong tỷ lệ tiêm chủng. Theo số liệu của Our World, nếu đầu tháng 8/2021, Mỹ đã tiêm chủng đầy đủ cho một nửa dân số, trong khi Việt Nam tiêm chủng chưa đến 1%. Tuy nhiên đến nay, khoảng 55% người Việt Nam được tiêm chủng đầy đủ so với 59% người Mỹ. Khoảng 75% người Việt Nam được tiêm chủng ít nhất một liều so với 71% người Mỹ.

Đó là một câu chuyện tương tự ở Malaysia, nước này cũng thực hiện biện pháp đóng cửa nghiêm ngặt vào đầu mùa Hè, làm ảnh hưởng tiêu cực tới các lĩnh vực sản xuất chủ chốt. Chỉ 3% dân số của Malaysia đã được tiêm chủng đầy đủ vào đầu tháng 6, nhưng cho đến naym đã có khoảng 78% dân số của đất nước được tiêm chủng đầy đủ, cao hơn nhiều so với tỷ lệ ở Mỹ hoặc Liên minh châu Âu.

Tan Thien Poh, một chủ nhà máy ở Malaysia và là Chủ tịch Hiệp hội ngành dệt may Malaysia cho biết, ông cảm thấy tỷ lệ tiêm chủng cao hiện nay sẽ giúp không dẫn tới tình trạng đóng cửa hàng loạt. “Chúng tôi không thể có thêm một đợt đóng cửa nào nữa”, ông cho biết.

Tuy nhiên, biến thể mới vẫn có thể gây ra các vấn đề cho chuỗi cung ứng. Các hạn chế biên giới mới có thể kéo dài sự trở lại của lao động nước ngoài đến các nước sản xuất châu Á, khiến hoạt động sản xuất của các nhà máy trở nên trầm trọng.

Tại Việt Nam, các doanh nghiệp lo ngại rằng, tỷ lệ những người lao động đã trở về quê trong thời kỳ cao điểm của đại dịch trở lại thành phố và các trung tâm công nghiệp thấp nếu biến thể mới gây ra sự gia tăng trong các trường hợp lây nhiễm hoặc Chính phủ trở lại chính sách hạn chế đi lại.

Ông Moreno, Phòng Thương mại Mỹ tại Việt Nam cho biết, biến thể mới dường như chưa thúc đẩy chính phủ đưa ra lập trường cứng rắn hơn. Nhưng điều đó có thể thay đổi nếu số người nhập viện chuyển biến xấu hoặc tử vong vì Covid-19 tăng lên.

Dù không ai loại trừ khả năng này, nhưng nhiều nhà kinh tế và nhà phân tích cho rằng, các chính phủ như Việt Nam và Malaysia sẽ cố gắng tránh kết quả đó.

Louis Kuijs, Trưởng bộ phận Kinh tế châu Á của Oxford Economics cho biết: “Cả Việt Nam và Malaysia đều quyết định hướng tới việc thích nghi với Covid-19. Theo quan điểm của tôi, khả năng họ sẽ đóng cửa các nhà máy ít hơn một chút so với năm ngoái”.