BXH 27 ngân hàng Việt theo mô hình CAMEL: VCB dẫn đầu, MBB vươn lên vị trí thứ 2

CTCK Yuanta Việt Nam vừa công bố báo cáo xếp hạng Q4/2021 của 27 ngân hàng Việt Nam theo mô hình Camel.

Lợi nhuận của toàn ngành (bao gồm 27 ngân hàng niêm yết) đạt 36 nghìn tỷ đồng (+16% QoQ/+8% YoY) trong Q4/2021 và đạt 146 nghìn tỷ đồng (+33% YoY) trong năm 2021, phần lớn nhờ vào thu nhập lãi ròng và thu nhập phí tăng cao hơn. Vui lòng xem Bảng 2 (trang 14) để biết thêm chi tiết về lợi nhuận năm 2021 của các ngân hàng và các động lực thúc đẩy chính.

Biểu đồ 1: Sự gia tăng của TN lãi ròng và TN phí thúc đẩy lợi nhuận… và hầu hết các ngân hàng đều tăng dự phòng để củng cố tỷ lệ LLR trong năm 2021

Tập trung vào các ngân hàng có tỷ lệ CASA cao.

Chúng tôi cho rằng NHNN sẽ tiếp tục duy trì chính sách tiền tệ nới lỏng ít nhất là đến giữa năm nay nhằm hỗ trợ cho nền kinh tế bị tác động bởi đại dịch.

Tuy nhiên, chúng tôi không cho rằng NHNN sẽ giảm mạnh lãi suất như họ đã làm vào năm trước. Lãi suất liên ngân hàng đã tăng lên đáng kể trong vòng 2 tháng qua do tác động mùa vụ; tuy nhiên, chúng tôi cho rằng lãi suất liên ngân hàng sẽ giảm trong thời gian tới nhờ vào chính sách tiền tệ nới lỏng của NHNN. Trong năm 2022, chúng tôi kỳ vọng chi phí huy động vốn sẽ đi ngang hoặc chỉ tăng nhẹ.

Tương tự như vậy, lãi suất cho vay vẫn có thể sẽ duy trì tiệm cận với mức hiện tại hoặc chỉ tăng nhẹ do các ngân hàng thực hiện theo chính sách của NHNN để hỗ trợ người đi vay ít nhất là hết nửa đầu năm 2022. Vì thế, chúng tôi kỳ vọng tỷ lệ NIM của toàn ngành sẽ đi ngang trong thời gian tới. Do đó, các ngân hàng với tỷ lệ CASA cao (như VCB, MBB và TCB) sẽ có khả năng tăng NIM hiệu quả hơn so với các ngân hàng có tỷ lệ CASA thấp.

Củng cố khả năng bao phủ nợ xấu

Hầu hết các ngân hàng đều tăng khả năng bao phủ nợ xấu (LLR) bằng cách tăng dự phòng trong năm 2021, chúng tôi cho rằng đây là một chiến lược thận trọng khi xét đến tác động của đại dịch đối với chất lượng tài sản. Một vài ngân hàng có tỷ lệ LLR cao vẫn tiếp tục gia tăng dự phòng so với cùng kỳ năm trước (như VCB, MBB, BID, ACB và CTG) nhằm tạo bước đệm vững chắc hơn. Ngược lại, một vài ngân hàng có tỷ lệ LLR thấp đã giảm dự phòng trong 2021. Nhìn chung, tỷ lệ LLR của toàn ngành vẫn tương đối cao khi đạt 146% (+45ppt YoY), điều này có thể làm giảm thiểu rủi ro hệ thống có liên quan đến chất lượng tài sản của toàn ngành.

Chúng tôi ưu tiên lựa chọn các ngân hàng có tỷ lệ LLR cao. Chúng tôi cho rằng các ngân hàng có tỷ lệ LLR cao sẽ là những ngân hàng có nền tảng vững chắc hơn nhằm hạn chế sự suy giảm trong chất lượng tài sản do đại dịch. Tỷ lệ LLR của VCB là 424% (cao nhất ngành) cho phép VCB (MUA) linh hoạt hơn trong việc giảm dự phòng và từ đó thúc đẩy lợi nhuận năm 2022 mà không làm giảm chất lượng tài sản của ngân hàng. MBB (MUA) và ACB (MUA) cũng đang áp dụng chiến lược thận trọng với tỷ lệ LLR cao (vui lòng xem biểu đồ 6)

Lợi nhuận ngành ngân hàng trong năm 2022E phần lớn sẽ phục thuộc vào khả năng thu hồi lại những khoản nợ vay tái cơ cấu. Tỷ lệ NPL công bố có thể sẽ tăng lên trong nửa cuối năm 2022, sau khi Thông tư 14/2021/TT-NHNN hết hạn vào ngày 30/06. Nếu những khoản nợ này trở thành nợ xấu, các ngân hàng – đặc biệt là các ngân hàng có tỷ lệ LLR thấp – sẽ phải tăng thêm dự phòng, điều này sẽ làm giảm lợi nhuận.

Lãi dự thu cao có thể bóp méo lợi nhuận

Chúng tôi quan sát thấy rằng một số ngân hàng có tỷ lệ lãi dự thu/tổng tài sản tương đối cao, điều này có thể khiến lợi nhuận chưa được phản ánh chính xác. Điều này cũng đồng thời làm tăng rủi ro tiềm ẩn nếu các ngân hàng không thu được các khoản lãi dự thu này. Các ngân hàng buộc sẽ phải ghi giảm doanh thu nếu khoản lãi không được thu trong cùng kỳ kế toán, hoặc sẽ phải ghi tăng chi phí nếu điều này xảy ra ở một kỳ kế toán khác.

Lưu ý rằng NHNN yêu cầu các ngân hàng không ghi nhận lãi dự thu từ những khoản nợ vay tái cơ cấu; vì vậy số liệu được thể hiện trong biểu đồ 7 không bao gồm khoản lãi dự thu nào từ những khoản nợ tái cơ cấu. Đó có thể là lý do tại sao tỷ lệ lãi dự thu/ tổng tài sản giảm đi trong năm 2021: trung vị ngành của tỷ lệ lãi dự thu / tài sản là 0,9% trong năm 2021, so với năm 2020 là 1,2%.