Bức tranh thương mại điện tử Việt Nam 9 tháng có gì đặc biệt?

Bức tranh toàn cảnh thị trường thương mại điện tử Việt Nam 9 tháng năm 2024 được vẽ lên bởi những gam màu sáng tối đan xen.

Những gam màu tích cực

Mới đây, hãng nghiên cứu thị trường Metric đã đưa ra một báo cáo tổng thể về thị trường thương mại điện tử (TMĐT) Việt Nam trong 9 tháng đầu năm 2024. Theo đó, thị trường TMĐT Việt Nam tiếp tục ghi nhận mức tăng trưởng tích cực với tổng doanh số đạt 227.7 nghìn tỷ đồng, tăng 37.66% so với cùng kỳ năm 2023. Sản lượng sản phẩm bán ra cũng tăng mạnh, đạt 2,430 triệu sản phẩm, tăng gần 50%. Điều này phản ánh xu hướng mua sắm trực tuyến ngày càng phổ biến và lan rộng trong xã hội, đặc biệt sau những biến động của đại dịch.

Tăng trưởng doanh số và sản lượng các sàn thương mại điện tử trong quý III/2024.

Theo Metric, một trong những yếu tố thúc đẩy tăng trưởng này là sự kết hợp giữa mô hình giải trí và mua sắm, nổi bật nhất là TikTok Shop. Đáng chú ý, doanh số của TikTok Shop đã tăng gấp đôi so với cùng kỳ năm ngoái, minh chứng cho chiến lược hiệu quả trong việc tận dụng nội dung giải trí để thu hút người tiêu dùng. Shopee cũng duy trì vị thế dẫn đầu với sự tăng trưởng ổn định, trong khi Tiki, dù vẫn đang trong giai đoạn tăng trưởng âm so với 2023, nhưng đã cho thấy những dấu hiệu tích cực với mức tăng trưởng doanh thu lên tới 38.1% trong quý 3/2024.

Trong một bối cảnh cạnh tranh gay gắt đó, chỉ có Shopee và TikTok Shop duy trì được đà tăng trưởng bền vững. Điều này không chỉ nhờ vào các chiến lược quảng bá mạnh mẽ mà còn bởi khả năng kết nối tốt giữa người bán và người mua thông qua các chương trình khuyến mãi, livestream bán hàng và chiến dịch quảng cáo nhắm đúng đối tượng.

Một xu hướng đáng chú ý khác là sự phát triển mạnh mẽ của các cửa hàng Shop Mall (cửa hàng chính hãng). Mặc dù chỉ chiếm 5% số shop phát sinh đơn hàng, Shop Mall lại đóng góp gần 1/3 tổng doanh số toàn thị trường, với mức tăng 53.11% so với cùng kỳ 2023. Người tiêu dùng ngày càng ưu tiên các sản phẩm chính hãng, chất lượng, và có giá trị cao, thể hiện sự chuyển dịch trong xu hướng mua sắm.

Những tay chơi “hụt hơi”

Trong khi Shopee và TikTok Shop ghi nhận những tín hiệu tích cực, các sàn khác như Lazada và Sendo lại gặp nhiều khó khăn. Doanh số của hai sàn này đã giảm dần qua các tháng trong quý 3/2024. Điều này cho thấy sự cạnh tranh khốc liệt giữa các nền tảng, khi người tiêu dùng ngày càng bị thu hút bởi những trải nghiệm mua sắm khác biệt và tính năng độc đáo của Shopee và TikTok Shop.

Nhìn về phía trước, thị trường TMĐT Việt Nam sẽ chứng kiến sự bùng nổ của các hoạt động mua sắm chuẩn bị cho Tết Nguyên Đán.

Lazada, từng là một trong những “ông lớn” trong ngành, được sự hậu thuẫn “không mệt mỏi” từ gã khổng lồ Alibaba của Trung Quốc, nhưng hiện cũng đang gặp khó khăn trong việc giữ chân người dùng và nâng cao trải nghiệm khách hàng. Sendo, một nền tảng “cây nhà lá vườn”, cũng gặp nhiều thách thức tương tự, khi thị phần đang dần bị co hẹp trước sự vươn lên của các đối thủ mạnh.

Nhìn về phía trước, theo dự báo của Metric, quý 4/2024 sẽ là giai đoạn quan trọng cho TMĐT Việt Nam, với tổng doanh số dự kiến đạt 80.6 nghìn tỷ đồng và 870 triệu sản phẩm được bán ra. Đặc biệt, tháng 11 và 12 sẽ chứng kiến sự bùng nổ của các hoạt động mua sắm chuẩn bị cho Tết Nguyên Đán, với mức tăng trưởng doanh số lần lượt 20% và 35% so với cùng kỳ năm trước. Đây là cơ hội lớn cho các sàn thương mại điện tử tận dụng để đẩy mạnh doanh thu.

Một yếu tố quan trọng thúc đẩy doanh số cuối năm là chiến lược khuyến mãi mạnh tay của các nền tảng, kết hợp với các sự kiện mua sắm lớn như Ngày Độc Thân (11/11) và Black Friday. Đồng thời, việc Tết Nguyên Đán đến sớm cũng tạo ra áp lực cho người tiêu dùng chuẩn bị mua sắm từ tháng 11, giúp các nền tảng duy trì đà tăng trưởng.

Tuy nhiên, các nền tảng TMĐT tại Việt Nam có thể vẫn phải đối mặt với nhiều thách thức. Việc giữ chân người tiêu dùng và tạo ra sự khác biệt trong trải nghiệm mua sắm trực tuyến là một bài toán khó. Trong khi TikTok Shop đang tận dụng tốt mô hình giải trí để tạo ra doanh thu ấn tượng, các sàn khác cần có những sáng kiến tương tự để không bị tụt lại.

Ngoài ra, một trong những mối quan tâm lớn của các nền tảng là sự gia tăng cạnh tranh từ các nhà bán lẻ truyền thống. Với việc người tiêu dùng ngày càng chú trọng đến chất lượng sản phẩm, những thương hiệu lớn và uy tín có thể sẽ chuyển hướng chiến lược, tạo ra sự kết hợp giữa mua sắm trực tuyến và ngoại tuyến, tạo áp lực cho các nền tảng TMĐT thuần túy.

Nhìn chung, thị trường TMĐT Việt Nam vẫn còn rất nhiều tiềm năng phát triển. Tuy nhiên, để có thể đứng vững trong thị trường đầy biến động này, các doanh nghiệp cũng cần phải có những chiến lược rõ ràng và hiệu quả, không chỉ để duy trì đà tăng trưởng mà còn tạo ra những bước đột phá trong hành trình chinh phục người tiêu dùng.