Bridgewater gặp hạn

Dịch COVID-19 đã làm chao đảo quỹ đầu cơ được mệnh danh là thành công nhất mọi thời đại.

“Chúng tôi kiếm tiền cho các khách hàng của mình còn nhiều hơn bất kỳ một quỹ đầu cơ nào”, Ray Dalio, sáng lập Bridgewater Associates, quỹ đầu cơ lớn nhất thế giới, tuyên bố vào năm 2017. Vào đầu năm 2020, Bridgewater thực sự đã vượt xa các quỹ đầu cơ khác khi kiếm về 58,5 tỉ USD (trừ phí) cho khách hàng kể từ khi được thành lập vào năm 1975.

Tính sáng tạo trong cách thức đầu tư và năng lực phân tích kinh tế sâu sắc cũng như vai trò cố vấn cho các nhà làm chính sách trên khắp thế giới đã giúp Ray Dalio, đồng Chủ tịch và đồng Giám đốc Đầu tư Bridgewater, được mệnh danh là “Steve Jobs của ngành đầu tư” bởi aiCIO Magazine và Wired Magazine và được Tạp chí Time bình chọn là 1 trong 100 người có sức ảnh hưởng nhất thế giới. Dalio cũng sở hữu khối tài sản khổng lồ 17 tỉ USD, trở thành một trong những người giàu nhất thế giới. Cuốn sách năm 2017 có tựa đề Principles, viết về các nguyên tắc quản trị doanh nghiệp và triết lý đầu tư đã làm nên thành công ở Bridgewater, nằm trong danh sách best seller của New York Times.

Dalio giới thiệu 2 chiến lược đầu tư chính là Pure Alpha và All Weather. Pure Alpha sử dụng chiến lược đầu tư chủ động vào hướng đi của các chứng khoán khác nhau, trong đó bao gồm cổ phiếu, trái phiếu, hàng hóa cơ bản và tiền tệ bằng cách dự đoán các xu hướng kinh tế vĩ mô. Trong khi đó, All Weather đầu tư theo hướng cân đối rủi ro giữa các loại tài sản khác nhau qua những điều kiện thị trường khác nhau.

Chiến lược Pure Alpha đã tưởng thưởng cho các nhà đầu tư của Bridgewater trong năm 2008, thời điểm bùng nổ khủng hoảng tài chính toàn cầu, khi mang lại mức sinh lời 9,4% giữa lúc chỉ số S&P 500 mất tới 37%. Và trong năm 2018, chiến lược này đã sinh lời 14,6% trong một năm mà hầu hết các thị trường tài sản đều ảm đạm và nhiều nhà quản lý quỹ đầu cơ kinh doanh ì ạch, thậm chí thua lỗ. Trong lịch sử hơn 28 năm của mình, Pure Alpha đã mang về mức sinh lời trung bình 11,5%/năm. Trong khi đó, kể từ khi ra mắt vào năm 1996, chiến lược All Weather cũng đạt mức sinh lời trung bình 7,8%/năm.

Thế nhưng, thậm chí quỹ đầu cơ được đánh giá là thành công nhất mọi thời đại cũng không thể tránh được thế sự xoay vần khi dịch COVID-19 bùng phát. Chiến lược All Weather đã thua lỗ gần 7% trong quý I/2020, trong khi các quỹ đầu tư theo chiến lược Pure Alpha còn thê thảm hơn khi lỗ từ 7-21%, Dalio cho biết vào giữa tháng 3.2020. Mức lỗ của các quỹ này đã giảm dần trong tháng 6, nhưng vẫn còn thấp đáng kể so với đầu năm.

Theo thông tin từ Wall Street Journal, quỹ chính Pure Alpha của Bridgewater đã lỗ hơn 13,5% cho đến hết tháng 6.2020. Kết quả này hoàn toàn ngược lại với nhiều quỹ đầu cơ vĩ mô khác khi đã tạo ra mức lãi dương dù khiêm tốn, trung bình 1,4% trong nửa đầu năm nay, theo Prequin. Đây là sự “vả mặt” đối với một quỹ đầu cơ đã đi ngược dòng trong cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu và mang lại tiếng vang cho Ray Dalio. Mức lỗ 2 con số và việc một số nhà đầu tư rút tiền ra khỏi Bridgewater dẫn đến tài sản quản lý của Công ty giảm từ 163 tỉ USD vào cuối tháng 2.2020 chỉ còn 138 tỉ USD cuối tháng 4.

Vậy sai lầm từ đâu? Ngay từ đầu năm, Dalio đã thúc giục nhà đầu tư đừng bỏ lỡ cơ hội hưởng lợi từ các thị trường giá lên. Nhưng đến giữa tháng 3, ông tuyên bố dịch đã giáng đòn mạnh vào Công ty ở một thời điểm tồi tệ nhất khi các danh mục đầu tư của Bridgewater đều đặt cược vào việc hưởng lợi từ các thị trường giá tăng. Thực ra, Bridgewater bắt đầu theo dõi diễn biến COVID-19 từ tháng 1 và đã đánh giá liệu có nên thay đổi hướng giao dịch hiện tại. Nhưng đội ngũ của Dalio quyết định vẫn giữ nguyên vị thế. Dalio đã trấn an nhà đầu tư rằng các danh mục đầu tư có tính thanh khoản tốt và Công ty luôn theo dõi tình hình dịch. Nhưng có vẻ như sức ảnh hưởng của dịch đã vượt ngoài dự đoán của Bridgewater.

Bởi vì các quỹ All Weather đều có chi phí quản lý thấp, cố định và không có performance fee, tức khoản phí trả cho nhà quản lý quỹ dựa trên hiệu suất đầu tư, nên tình hình làm ăn của các quỹ Pure Alpha mới đóng vai trò quyết định sức khỏe tài chính của Bridgewater. Điều đó có thể giải thích vì sao Bridgewater đang co cụm. Vào cuối tháng 7, theo Wall Street Journal, Bridgewater đã sa thải hàng chục lao động ở các bộ phận nghiên cứu, dịch vụ khách hàng và tuyển dụng trong tổng số khoảng 1.500 lao động. Đây là đợt sa thải lớn nhất trong lịch sử 45 năm của Công ty.

Bridgewater cũng bị dính vào vụ bê bối lời qua tiếng lại với Eileen Murray, đồng CEO đã nghỉ việc từ tháng 3. Bà Murray đã cáo buộc Bridgewater phân biệt đối xử khi trả gói thu nhập thấp hơn so với những đồng nghiệp nam. Bridgewater nói rằng lời cáo buộc công khai của bà có dấu hiệu vi phạm điều khoản bảo mật trong hợp đồng lao động. Vào ngày 24.7, bà Murray đã kệ đơn kiện tại bang Connecticut, nói rằng bà hoàn toàn tuân thủ các quy định về tiết lộ thông tin mật và bí mật kinh doanh của công ty.

Giữa lúc Bridgewater đối diện với mức lỗ 2 con số, vụ lùm xùm với bà Murray và việc sa thải lao động, Dalio vẫn hoạt động tích cực trên Twitter, quảng bá cuốn sách Principles của ông. Công bằng mà nói, ngay cả những quỹ đầu cơ có các nhà quản lý thông minh cùng các chiến lược dài hạn thành công thì cũng có lúc sa sút phong độ. Điều quan trọng là họ vẫn đem lại mức sinh lời cho nhà đầu tư trong dài hạn. Có lẽ đó là lý do nhiều nhà đầu tư tổ chức vẫn không từ bỏ Bridgewater mặc cho những va vấp gần đây.