Bong bóng TPDN có nguy cơ vỡ nợ?

Sau 2 năm bị ảnh hưởng nặng nề bởi đại dịch Covid, dòng tiền suy kiệt, trong khi thị trường đang thanh khoản thấp, nếu không thể trả được nợ sẽ đối mặt nguy cơ vỡ nợ cao.

Trong đó, 70% tổng khối lượng phát hành thuộc về các tổ chức tín dụng, DN bất động sản và công ty chứng khoán. Các DN bất động sản chiếm tỷ lệ cao trên 30% tổng khối lượng trái phiếu phát hành.

Theo các công ty chứng khoán, trong hai năm 2022-2023, trái phiếu DN đáo hạn có giá trị khoảng 540.000 tỷ đồng, chiếm 36% tổng lượng trái phiếu đang lưu hành. Riêng năm 2022 là 231.243 tỷ đồng, tập trung chủ yếu vào quí 4 và ở nhóm DN bất động sản, xây dựng. Đây là trái phiếu đến kỳ tất toán, bắt buộc DN phát hành phải trả cả tiền gốc và lãi cho nhà đầu tư.

Sau những vụ việc “lùm xùm” vừa qua, các quan điểm về thị trường trái phiếu DN đang có xu hướng chuyển từ trạng thái cởi mở sang quản lý chặt chẽ, khiến trái phiếu DN phát hành riêng lẻ của các DN bất động sản giảm mạnh. Từ chiếm 50,9% khối lượng phát hành trong quý I, trái phiếu DN BĐS giảm chỉ còn 11,6% trong tháng 4/2022. Niềm tin của nhà đầu tư vào trái phiếu DN cũng giảm mạnh, khiến việc phát hành gặp khó khăn.

Chính phủ đã yêu cầu giám sát thị trường trái phiếu DN do rủi ro vi phạm phát hành. Bộ Tài chính đang xây dựng khung pháp lý với các điều kiện chặt chẽ hơn dành cho các tổ chức phát hành, đặc biệt là phát hành riêng lẻ. Ngân hàng Nhà nước thì giám sát, kiểm tra các tổ chức tín dụng đầu tư vào trái phiếu DN, cung cấp dịch vụ bảo lãnh phát hành... Do đó, việc phát hành trái phiếu DN, đặc biệt là lĩnh vực bất động sản, sắp tới sẽ bị kiểm soát chặt chẽ.

Trong khi đó, Ngân hàng Nhà nước từng bước giảm tỷ lệ cho vay đối với lĩnh vực bất động sản. Tăng trưởng tín dụng dành cho lĩnh vực bất động sản từ 26% năm 2018 giảm xuống còn 12% vào năm 2021 và sẽ giảm còn 9-10% vào năm 2022. Ngân hàng Nhà nước đã yêu cầu các ngân hàng giám sát chặt chẽ tín dụng và hạn chế cho vay đối với đầu tư bất động sản.

Đối với DN bất động sản, 2 kênh dẫn vốn quan trọng là tín dụng ngân hàng và trái phiếu đều đang bị siết chặt. Nhiều ý kiến cho rằng, không chỉ thiếu nguồn vốn phát triển dự án mà nhiều DN sẽ không thể kiếm đâu ra số tiền lớn để thanh toán cho trái phiếu phát hành đến hạn. Với các DN bất động sản, sau 2 năm bị ảnh hưởng nặng nề bởi đại dịch Covid, dòng tiền suy kiệt, trong khi thị trường đang thanh khoản thấp, nếu không thể trả được nợ sẽ đối mặt nguy cơ vỡ nợ cao.