Bốn vị tư lệnh kinh tế ở Quốc Hội

Rất hiếm khi cả 4 bộ trưởng kinh tế là thống đốc, kế hoạch và đầu tư, tài chính và giao thông vận tải được yêu cầu cùng trả lời chất vấn ở QH như lần này.

Điều đó cho thấy, Chủ tịch Vương Đình Huệ thấy rõ, yêu cầu của nền kinh tế, doanh nghiệp và người dân đã kiệt quệ sau đại dịch là khẩn thiết, nóng bỏng như thế nào đối với 4 vị tư lệnh.

Có một điểm chung, cả 4 tư lệnh đều trả lời quá tốt, cẩn trọng và cân bằng giữa kế hoạch phục hồi kinh tế đang được thiết kế và bóng ma lạm phát, bất ổn vĩ mô đang lởn vởn.

Kích cầu không đủ liều lượng thì doanh nghiệp không gượng dậy được; còn nếu kích cầu quá đi và thiếu hiệu quả, thì chỉ nhóm nhỏ ăn đủ và lạm phát, bất ổn sầm sập đến, mà hệ lụy của nó còn kinh khủng hơn nhiều với đa số.

Tư duy của ông Nguyễn Chí Dũng rất rõ ràng: “Nếu bây giờ chúng ta cứ dứt khoát không nới bội chi, không nới nợ công thì chúng ta không có đầu tư và không có đầu tư sẽ không có phát triển, không có phát triển thì sẽ là một vòng luẩn quẩn chúng ta bội chi lúc nào cũng ở mức cao và nợ công lúc nào cũng ở mức cao, trong khi đó chúng ta bỏ lỡ hết các cơ hội cho phát triển”.

Song ông cũng rất cẩn trọng nói sẽ trình kế hoạch lên cấp có thẩm quyền trước đã.

Tôi ủng hộ tư duy này.

Tôi cũng ủng hộ tư duy của Thống đốc Nguyễn Thị Hồng: NHNN đảm bảo an toàn hệ thống và khả năng chi trả cho người dân; và chỉ góp phần hỗ trợ tăng trưởng. Hay nói cách khác, NHNN có nhiệm vụ tối quan trọng là giữ được giá trị của VND. Vì thế, dù co kéo, ép buộc các NHTM để giảm lãi suất, bà Hồng đã nói thẳng vấn đề: trong năm 2022 rủi ro lạm phát đang có một áp lực rất là lớn.

Còn Bộ trưởng Tài chính thì nói mãi về gói hỗ trợ lãi suất: nếu chúng ta bỏ ra mỗi năm 20.000 tỷ, tức là năm 2022-2023 là 40.000 tỷ thì với lãi suất hỗ trợ cho doanh nghiệp khoảng 4% thì chúng ta huy động được khoảng 1 triệu tỷ để bỏ vào nền kinh tế mà không làm tăng bội chi ngân sách, cũng không làm tăng nợ công.

Có lẽ, gói kích thích này sẽ cần phải được bàn kỹ để tránh được hậu họa mà nền kinh tế này đã từng rước lấy với gói 2009, làm bất ổn vĩ mô kéo dài mãi. Hi vọng QH sẽ có ý kiến tham gia thêm.

Còn lĩnh vực đầu tư công – mà CP hy vọng đẩy nhanh tiến độ để bơm tiền ra – thì không ăn thua lắm. Ông Thể cho biết, đến hết tháng 9/2021 bình quân giải ngân toàn quốc là 47,8%, nhưng riêng ngành giao thông vận tải giải ngân 61,2%. Giờ đây, các dự án giao thông lớn của quốc gia đang phụ thuộc vào Bộ trưởng Thể, nhưng Bộ trưởng lại phụ thuộc vào các bí thư, chủ tịch tỉnh ở những nơi dự án triển khai. Rất khó.

Chốt lại, trong 4 bộ trưởng kinh tế, có lẽ vai của nữ thống đốc sẽ gánh gánh nặng nhất tới đây. Và bà Hồng cũng tự nhận: “Cho nên, có thể nói rằng đối với áp lực lạm phát cũng như áp lực đối với điều hành chính sách tiền tệ trong thời gian tới rất lớn”.

Nền kinh tế tơi tả hậu Covid đang cần quyết sách của 4 vị tư lệnh ngành hơn bao giờ hết.

Chỉ xin một lưu ý nhỏ: GDP năm nay đã được điều chỉnh 25% lên 9,1 triệu tỷ đồng từ 6,3 triệu tỷ đồng năm 2020. GDP thì trên giấy nhưng thu nsnn, trả nợ, bội chi,… là tiền tươi thóc thật.