Bộ Xây dựng nêu loạt giải pháp 'cứu' ngành vật liệu

8 hiệp hội vật liệu kêu cứu vì sản xuất khó khăn, Bộ Xây dựng đề xuất Chính phủ có nhiều biện pháp hỗ trợ như giảm thuế, lãi suất.

Bộ Xây dựng vừa lấy ý kiến các bộ Công Thương, Tài chính, Ngân hàng Nhà nước về các giải pháp gỡ khó cho nhóm ngành vật liệu trước khi chính thức trình Thủ tướng.

Trước đó, 8 hiệp hội gồm: Vật liệu xây dựng Việt Nam, Xi măng Việt Nam, Bê tông Việt Nam, Thép Việt Nam, Gốm sứ xây dựng Việt Nam, Kính và Thủy tinh xây dựng Việt Nam, Tấm lợp Việt Nam, Hội Khoa học kỹ thuật Cầu đường Việt Nam đã đồng loạt kêu cứu vì sản lượng giảm, tiêu thụ khó.

Theo Bộ Xây dựng, nhóm ngành này hàng năm đóng góp gần 7% GDP của Việt Nam. Ngành cũng có vai trò quan trọng trong phát triển kết cấu hạ tầng, tạo động lực phát triển cho kinh tế xã hội. Tuy nhiên, trước tình hình bất động sản trong nước giảm sâu, dự án đầu tư công triển khai chậm, kinh tế toàn cầu bất ổn đã tác động đến đầu ra của ngành cả trong và ngoài nước.

Cụ thể, với xi măng, trong 10 tháng đầu năm, cả nước tiêu thụ được khoảng 72,4 triệu tấn, thấp hơn 4,35% so với cùng kỳ năm ngoái; còn xuất khẩu giảm 2%. Bộ Xây dựng cho biết nếu so với bình thường, từ đầu năm đến nay tiêu thụ nội địa giảm 13-15%. Nhiều nhà máy đã phải ngừng hoạt động để giảm lượng tồn kho. Hiện 8 dây chuyền, tương đương 9% tổng số dây chuyền sản xuất xi măng trên cả nước, đã ngừng hoạt động.

Sản xuất thép trong 9 tháng cũng giảm 21,6%, tiêu thụ giảm gần 20% so với cùng kỳ năm ngoái. Với gạch ốp lát, trong 10 tháng, sản lượng chỉ đạt khoảng 47% so với tổng công suất thiết kế, trong khi tiêu thụ bằng 67% so với sản lượng sản xuất. Lượng bê tông cũng giảm 14%.

Để gỡ khó cho ngành này, Bộ Xây dựng đề xuất Bộ Giao thông vận tải chỉ đạo chủ đầu tư tăng tỷ lệ sử dụng cầu cạn bê tông cốt thép đối với các dự án đường bộ cao tốc đang trong giai đoạn thiết kế, nhất là ở những vùng có yêu cầu thoát lũ, vùng đất yếu và những vùng thiếu vật liệu đắp nền đường như Đồng bằng sông Cửu Long.

Các địa phương tăng cường sử dụng đường bê tông xi măng cho xây dựng đường nông thôn, miền núi và đường tại những vùng thường xuyên ngập lụt.

Bộ Xây dựng và Ngân hàng Nhà nước cùng các địa phương sẽ tiếp tục triển khai gói tín dụng 120.000 tỷ đồng để phát triển nhà ở xã hội, nhà ở công nhân, cải tạo chung cư cũ.

Bộ cũng đề nghị xem xét tạm hoãn tăng thuế xuất khẩu clinker (thành phần chính trong sản phẩm xi măng), giảm thuế suất thuế xuất khẩu clinker về 0% đến hết năm 2025; Giảm lãi vay đối với các doanh nghiệp sản xuất vật liệu xây dựng (có thể giảm đến 2%) cho đến hết năm 2025; Tiếp tục gia hạn, không tính lãi đối với các khoản nợ quá hạn và tái cơ cấu nợ vay để giảm khó khăn cho doanh nghiệp.

Ngoài ra, trước sức ép từ các sản phẩm nhập khẩu tăng mạnh (ví dụ gạch ốp lát), Bộ Xây dựng kiến nghị Bộ Công Thương điều tra chống bán phá giá với sản phẩm từ một số nước để áp thuế chống bán phá giá khi cần thiết.

Ngược lại, với các doanh nghiệp, Bộ cho rằng cần nâng cao năng lực cạnh tranh, chủ động đa dạng hóa sản phẩm, đổi mới trong sản xuất.