Bộ trưởng TN-MT lý giải việc điều chỉnh hiệu lực 4 luật liên quan đến đất đai, BĐS

Ngày 20-6, Quốc hội thảo luận tại tổ về Luật sửa đổi, bổ sung một số điều Luật Đất đai, Luật Nhà ở, Luật Kinh doanh bất động sản và Luật Các tổ chức tín dụng; luật này đề xuất Quốc hội cho phép các luật trên có hiệu lực sớm từ 1-8 thay vì 1-1-2025.

Phát biểu thảo luận, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Quốc hội Hoàng Thanh Tùng cho biết tinh thần chung của các cơ quan của Quốc hội rất ủng hộ sớm đưa luật vào cuộc sống, sẽ có tác động tích cực, tháo gỡ vướng mắc về đất đai, bất động sản.

Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Quốc hội Hoàng Thanh Tùng phát biểu. Ảnh: Phạm Thắng

Chính phủ đã bổ sung phụ lục làm rõ tiến độ chuẩn bị và các văn bản quy định chi tiết để đồng bộ khi các luật đẩy nhanh thời điểm có hiệu lực. "Chúng tôi cũng rất lo và rất băn khoăn. Kể từ thời điểm Chính phủ chính thức trình dự án luật ngày 18-5 tới nay hơn 1 tháng nhưng chưa có văn bản mới nào của Chính phủ và các bộ để triển khai thi hành 3 luật này" - ông Tùng bày tỏ.

Theo Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật, thời gian gấp rút như thế nhưng chưa có văn bản hướng dẫn nào ngoài Nghị định lấn biển. Chính phủ đang khẩn trương tổ chức nhiều hội nghị trực tuyến với các địa phương để cho ý kiến về các luật, tuy nhiên để bảo đảm tiến độ vẫn phải có quyết tâm rất mạnh mẽ, có biện pháp rất cụ thể mới ban hành được.

"Tôi không nói con số tuyệt đối ban hành 16 văn bản của Chính phủ, các bộ hướng dẫn thi hành Luật Đất đai, 7 văn bản hướng dẫn thi hành Luật Nhà ở và 4 văn bản hướng dẫn thi hành luật Kinh doanh bất động sản nhưng cũng phải ban hành đa số văn bản" - ông Tùng nêu rõ.

Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật cho hay đơn cử như Luật Đất đai không phải tất cả 260 điều cần văn bản hướng dẫn, chỉ 97 điều cần văn bản hướng dẫn nhưng các điều liên quan đến nhau. "Chúng tôi rất ủng hộ có hiệu lực sớm, thông qua trình Quốc hội nhưng trên cơ sở làm rõ các vấn đề có liên quan, báo cáo giải trình đầy đủ để các đại biểu Quốc hội yên tâm bấm nút" - Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật nói.

Phát biểu tại tổ, đại biểu Phạm Đức Ấn (đoàn TP Hà Nội) cho biết ông cũng rất băn khoăn về tính khả thi. Trên thực tế, nhiều địa phương đang e dè chờ đợi luật mới có hiệu lực để triển khai, gây ách tắc ở dưới. Mặc dù luật cũ vẫn hiệu lực nhưng nhiều người vẫn ngại vì đang thực hiện luật này mà sang đầu năm sau làm theo luật mới nên không biết thực hiện thế nào. Vì vậy, nếu không cho hiệu lực sớm thì luật cũng đang ách tắc ở dưới.

Đại biểu Phạm Đức Ấn nhất trí cho phép có hiệu lực sớm nhưng cho rằng lo ngại của Ủy ban Kinh tế cũng rất chính đáng khi đến nay mới có 1 nghị định hướng dẫn được ban hành, rõ ràng không thể không lo ngại. Hiệu lực sớm các luật sẽ có lợi nhiều hơn có hại nhưng sẽ có khoảng trống nhất định, nhưng cái được sẽ nhiều hơn cái không được.

Phát biểu tại tổ, Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường (TN-MT) Đặng Quốc Khánh cho biết Luật Đất đai là luật duy nhất đến thời điểm này trải qua 4 kỳ họp, đây cũng là luật được lấy ý kiến Nhân dân rộng rãi sau Hiến pháp với 12 triệu lượt ý kiến đóng góp. 4 kỳ họp đã bàn rất kỹ, với tinh thần là ít hướng dẫn, vấn đề nào giao được thì giao ngay, đồng thời tập trung giải quyết những vướng mắc, tồn đọng trong thực tế. Chính phủ luôn chỉ đạo cơ quan soạn thảo là vừa xây dựng luật, vừa xây dựng cả nghị định, thông tư hướng dẫn, đồng bộ giữa luật và các văn bản quy định, hướng dẫn chi tiết.

Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường Đặng Quốc Khánh phát biểu tại tổ. Ảnh: Huy Thanh

Luật Đất đai cũng là luật được Quốc hội cân nhắc rất kỹ lưỡng khi thông qua. Đây là một bộ luật đáp ứng được mong mỏi của người dân, doanh nghiệp. Từ thời điểm luật được thông qua đến nay, người dân, doanh nghiệp, cộng đồng, các địa phương… đều rất mong muốn luật có hiệu lực sớm vì trong Luật Đất đai có rất nhiều chính sách có lợi cho người dân, doanh nghiệp, khơi dậy nguồn lực đất đai để phục vụ phát triển của đất nước.

Còn Luật Nhà ở và Luật Kinh doanh bất động sản được Quốc hội thông qua vào tháng 10-2023. Thông thường những luật được thông qua vào tháng 10-2023 thì thường có hiệu lực vào 1-7-2024. Ở đây là để bảo đảm đồng bộ, bảo đảm cả 3 luật có nhiều mối liên quan với nhau cùng có một thời hạn hiệu lực, nên 2 Luật Nhà ở và Luật Kinh doanh bất động sản phải đợi Luật Đất đai. Thực tế các văn bản quy định, hướng dẫn chi tiết của 2 luật này cũng đã được Bộ Xây dựng chuẩn bị sẵn sàng, kể cả trong trường hợp thời điểm có hiệu lực của 2 luật là từ 1-7-2024. Kéo dài ra là đợi Luật Đất đai.

Về điều kiện để thực hiện là các văn bản hướng dẫn, Bộ trưởng Đặng Quốc Khánh cho biết quá trình xây dựng luật, cơ quan soạn thảo đã dự thảo các nghị định và thông tư. Đến thời điểm này khi Luật Đất đai có hiệu lực, Thủ tướng đã chỉ đạo cơ quan soạn thảo (Bộ TN-MT) và các cơ quan liên quan bắt tay vào làm việc ngay.

"Tại sao hôm nay mới báo cáo Quốc hội. Khi Chính phủ thấy điều kiện "chín" rồi mới báo cáo với Quốc hội. Đến thời điểm này, các Nghị định đã được tiến hành lấy ý kiến các thành viên Chính phủ xong về mặt chính sách cơ bản, giờ chỉ còn xử lý về mặt kỹ thuật. Có nhiều nghị định chúng tôi đã tiến hành lấy ý kiến các thành viên Chính phủ lần thứ 2. Lãnh đạo Chính phủ cũng đã họp trực tiếp với các địa phương về các văn bản hướng dẫn của địa phương. Vừa qua Thủ tướng cũng cho phép riêng về mặt thời gian thì nghị định, thông tư có thể dùng thủ tục rút gọn. Tức là ký xong thì có hiệu lực ngay, nhưng quy trình làm rất bài bản, được đánh giá tác động" - Bộ trưởng Bộ TN-MT khẳng định.