Bộ trưởng Nguyễn Văn Thể trả lời tiến độ các dự án cao tốc, sân bay

Sáng 9/6, Bộ trưởng GTVT Nguyễn Văn Thể có phiên trả lời chất vấn theo chương trình kỳ họp thứ 3 của Quốc hội. Tiến độ các dự án cao tốc, sân bay và việc giải quyết bất cập tại các trạm thu phí BOT là những vấn đề Bộ trưởng GTVT giải trình trước Quốc hội.

Nhóm vấn đề chất vấn Bộ trưởng GTVT dự kiến gồm tiến độ, chất lượng dự án giao thông trọng điểm quốc gia, hệ thống đường cao tốc; dự án đường sắt đô thị tại Hà Nội và TP. HCM; công tác phòng chống thất thoát, lãng phí khi triển khai dự án; tình hình xử lý các tồn đọng trong đầu tư, khai thác, kinh doanh các dự án BOT giao thông.

Trước phiên trả lời chất vấn, Bộ GTVT đã gửi báo cáo giải trình cho đại biểu Quốc hội, nêu sơ bộ tình hình triển khai các dự án giao thông trọng điểm như 11 dự án cao tốc Bắc - Nam giai đoạn 2017 - 2020 và 12 dự án giai đoạn 2021 - 2025. Tiến độ sân bay Long Thành, đường sắt đô thị Nhổn - Ga Hà Nội...

Ngoài những dự án, công trình giao thông trọng điểm, góp phần quan trọng phục vụ phát triển kinh tế - xã hội, Bộ trưởng GTVT thừa nhận một số dự án giao thông chậm tiến độ, chất lượng có vấn đề và có biểu hiện thất thoát, lãng phí và nhiều dự án BOT có vướng mắc. Bộ GTVT đã nghiêm túc tiếp thu, nhận những hạn chế, khuyết điểm này.

Cụ thể, trong 4 năm qua, Bộ GTVT đã rà soát tổng thể 70 trạm thu phí BOT và nhận thấy 21 trạm thu phí còn tồn tại bất cập. Đối với các trạm thu phí BOT chưa được thu phí hoặc bị vỡ phương án tài chính, Bộ GTVT đã đưa ra phương án sử dụng vốn Nhà nước thanh toán chi phí đầu tư và chấm dứt hợp đồng trước thời hạn.

Liên quan đến thực trạng và giải pháp xử lý tồn đọng trong đầu tư, khai thác, kinh doanh các dự án giao thông theo hình thức BOT, ông Nguyễn Văn Thể thông tin, theo thống kê đến thời điểm năm 2019, cả nước đã huy động được khoảng 706.128 tỷ đồng đầu tư 222 dự án kết cấu hạ tầng giao thông. Riêng đối với Bộ Giao thông vận tải, đến nay đã huy động được được khoảng 244.086 tỷ đồng để đầu tư 70 dự án đầu tư kết cấu hạ tầng giao thông theo phương thức PPP (63 dự án BOT, 04 dự án BT, 01 dự án BT kết hợp BOT và 02 dự án BOO).

Các công trình đầu tư theo phương thức PPP được đưa vào khai thác đã phát huy hiệu quả, tạo ra động lực thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội, góp phần bảo đảm bảo quốc phòng - an ninh, hạn chế ô nhiễm môi trường, giảm ùn tắc, tai nạn giao thông và trực tiếp làm tăng năng lực cạnh tranh của nền kinh tế.

Tuy nhiên, đây là một hình thức đầu tư mới, phức tạp, nhiều tình huống phát sinh trong thực tiễn không thể lường trước được, trong khi các chủ thể, kể cả phía cơ quan quản lý nhà nước và nhà đầu tư, các tổ chức tín dụng đều chưa có kinh nghiệm về đầu tư PPP, hệ thống văn bản quy phạm pháp luật chưa hoàn thiện, dẫn đến trong quá trình đầu tư và khai thác đã phát sinh vướng mắc, bất cập... chưa nhận được sự đồng thuận cao của xã hội.

Đối với tiến độ các dự án cao tốc Bắc - Nam, Bộ GTVT khẳng định trong năm 2022 sẽ có thêm 4 dự án thành phần về đích gồm Mai Sơn - Quốc lộ 45, Cam Lộ - La Sơn, Vĩnh Hảo - Phan Thiết, Phan Thiết - Dầu Giây. 6 dự án còn lại sẽ về đích trong năm 2023 và 2024.

Về tiến độ sân bay Long Thành, Bộ GTVT cho biết tường rào ranh giới của toàn bộ dự án chưa được xây dựng, việc giải phóng mặt bằng còn "xôi đỗ" dẫn đến khó khăn trong việc san nền. Bộ GTVT đã thành lập ban chỉ đạo do một thứ trưởng làm trưởng ban để đôn đốc tiến độ dự án.