'Bộ trưởng' Elon Musk và 'chương trình nghị sự' 2.000 tỷ USD sắp làm chao đảo nước Mỹ

Như tin đã đưa, Tổng thống đắc cử Donald Trump đã chính thức tuyên bố sẽ thành lập Bộ Hiệu quả Chính phủ (DOGE), do Elon Musk và nhà tài chính Vivek Ramaswamy đứng đầu nhằm “giải thể bộ máy quan liêu của Chính phủ”.

Động thái này dường như trao cho Musk một vị thế để cắt giảm mạnh chi tiêu của chính phủ Mỹ và làm dấy lên mối lo ngại về việc trao cho ông quá nhiều ảnh hưởng khi nhiều doanh nghiệp của ông đang nắm giữ các hợp đồng liên bang. Nhưng vẫn còn nhiều câu hỏi khác - bao gồm cả việc DOGE thực sự có bao nhiêu quyền lực.

“Điều này sẽ gây chấn động toàn hệ thống”, ông Trump cho biết trong một tuyên bố công bố sáng kiến này, gọi đây là “Dự án Manhattan” hiện đại tiềm năng.

Mô tả của tổng thống đắc cử về các mục tiêu của sáng kiến này gồm “cắt giảm các quy định dư thừa, cắt giảm chi tiêu lãng phí và tái cấu trúc các Cơ quan Liên bang” – đều phản ánh các kế hoạch được công khai của Musk, bao gồm cắt giảm 2 nghìn tỷ USD từ ngân sách liên bang. Dẫu vậy, Musk vẫn chưa làm rõ cách thức để thực hiện được mục tiêu kể trên là gì.

Ông trùm công nghệ đã ăn mừng tin tức trên X bằng cách đăng lại hàng loạt meme và tuyên bố rằng "hoặc là chúng ta phải cải thiện hiệu quả chính phủ hoặc là nước Mỹ sẽ phá sản".

Đây là lời nhắc nhở về tầm ảnh hưởng to lớn mà Musk có được sau khi ông chi hàng trăm triệu USD để ủng hộ chiến dịch tái tranh cử Tổng thống của ông Trump. Kể từ khi ông Trump giành chiến thắng vào tuần trước, hai người đã gặp nhau tại Mar-a-Lago và tại đây Musk đã tham gia vào nhiều cuộc điện đàm quan trọng cùng với ông Trump.

Đáng nói, Bộ Hiệu quả chính phủ (DOGE) còn có tên viết tắt ám chỉ đến loại tiền số có chủ đề về chó mà Musk đã quảng bá. Thật trùng hợp, Dogecoin đã tăng 147% kể từ ngày bầu cử, vượt xa các token kỹ thuật số khác trong cùng thời kỳ.

Nhưng sáng kiến này thực sự sẽ hoạt động như thế nào vẫn là câu hỏi còn bỏ ngỏ.

Ông Trump cho biết nhóm sẽ hoạt động bên ngoài chính phủ, hợp tác với Nhà Trắng và Văn phòng Quản lý và Ngân sách (OMB). Garrett Haake của NBC News đặt câu hỏi liệu Musk và Ramaswamy "về cơ bản sẽ là cố vấn cho OMB" hay không. Công bằng mà nói, văn phòng giám sát và thúc đẩy ngân sách của tổng thống và cân nhắc nhiều quy định của liên bang có thể rất quyền lực.

Nhưng các kế hoạch chi tiêu liên bang phải được Quốc hội thông qua, và không rõ các nhà lập pháp sẽ chấp nhận cắt giảm bao nhiêu. (Đặc biệt là nếu quyền kiểm soát Hạ viện của đảng Cộng hòa nhỏ hơn dự kiến ban đầu). Và ngay cả Musk cũng thừa nhận rằng những loại cắt giảm lớn mà ông đang tìm kiếm có thể dẫn đến hậu quả kinh tế nghiêm trọng trong ngắn hạn.

Còn một câu hỏi thực tế hơn nữa đó là: Musk có thể dành bao nhiêu thời gian cho công việc “Bộ trưởng” tương lai khi mà ông đang điều hành ít nhất 6 công ty khác nhau.

Và câu hỏi cuối cùng, sáng kiến này sẽ được tài trợ như thế nào? Jeff Stein của tờ Washington Post đưa tin rằng một số cố vấn của ông Trump đã cân nhắc việc yêu cầu Quốc hội cấp tới 50 triệu USD để trả cho DOGE. Một giải pháp thay thế khả thi hơn mà Stein suy đoán, là huy động tiền từ các nhà đầu tư tư nhân.