Bộ Công Thương muốn Facebook 'xác thực' người bán hàng trên mạng

Bộ Công Thương đang đề xuất những quy định với mục tiêu đưa mạng xã hội có hoạt động thương mại điện tử (TMĐT) lớn nhất nhưng không có sự hiện diện tại Việt Nam là Facebook cũng phải chịu sự quản lý như các mạng xã hội trong nước.

“Em bán các loại thắt lưng, bóp nam - nữ, dây đồng hồ… làm từ da cá sấu. Bảo hành hàng 5 năm. Giá tốt nhất vì xưởng nhà làm. Giao hàng toàn quốc, miễn phí vận chuyển…”, dòng trạng thái kèm hơn chục tấm hình chụp sản phẩm của anh V.T trên trang tài khoản Facebook cá nhân nhanh chóng nhận được nhiều bình luận của bạn bè. Không ít trong số này hỏi về giá cả của sản phẩm dưới mỗi bức hình. Cuối ngày, qua ứng dụng tương tác (messenger) của Facebook và trao đổi trực tiếp bằng số điện thoại ghi trong bài giới thiệu, anh T "chốt" được năm đơn hàng trị giá gần 8 triệu đồng.

Hình thức giới thiệu rồi bán sản phẩm qua tài khoản cá nhân như anh T hiện đang rất phổ biến ở mạng xã hội Facebook. Ở mức cao hơn, nhiều người còn lập Fanpage có chức năng “đặt hàng”, “mua ngay” hay livestream (phát trực tiếp) để bán hàng. Các doanh nghiệp cũng sử dụng các công cụ để giới thiệu, bán sản phẩm.

Theo Bộ Công Thương trong tờ trình về việc sửa đổi Nghị định 52/2013 về TMĐT đang được lấy ý kiến công khai trên trang web của bộ này, mạng xã hội Facebook đang là một nền tảng giao dịch TMĐT với quy mô lớn nhất Việt Nam.

Vấn đề là, Facebook là mạng xã hội của nước ngoài cung cấp dịch vụ qua biên giới vào Việt Nam chưa thuộc phạm vi điều chỉnh của Nghị định 52 như các trang mạng xã hội Việt Nam. Nghĩa là, cơ quan quản lý không thể yêu cầu về trách nhiệm của đơn vị sở hữu, quản lý mạng xã hội trong việc cung cấp, chia sẻ thông tin về người bán hàng, cung ứng dịch vụ. Bên cạnh đó, người bán hàng tại trang mạng xã hội này cũng không cung cấp thông tin về giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh hay mã số thuế cá nhân.

Do vậy, Bộ Công Thương muốn bổ sung quy định chi tiết về quản lý hoạt động TMĐT trên mạng xã hội, bao gồm cả những thương nhân, tổ chức nước ngoài không có sự hiện diện chính thức tại Việt Nam nhưng tiến hành hoạt động TMĐT trên lãnh thổ Việt Nam.

Theo đó, các mạng xã hội nước ngoài này phải yêu cầu người bán cung cấp đầy đủ thông tin liên quan tới tên, địa chỉ trụ sở của thương nhân hoặc địa chỉ thường trú của cá nhân; số, ngày cấp và nơi cấp chứng nhận đăng ký kinh, hoặc mã số thuế cá nhân của cá nhân, phương thức liên lạc khi cần.

Bên cạnh đó, phải phối hợp, hỗ trợ cơ quan quản lý nhà nước trong việc rà soát, gỡ bỏ thông tin hàng hóa vi phạm; có biện pháp xử lý kịp thời khi phát hiện hoặc nhận được sự phản ánh về hành vi kinh doanh vi phạm pháp luật (gỡ hàng vi phạm và báo cáo trong vòng 24 giờ kể từ khi có yêu cầu ); thực hiện cơ chế giải quyết tranh chấp phát sinh…

Bộ Công Thương cho rằng, những quy định mới này sẽ khiến các trang mạng xã hội như Facebook tốn thêm các chi phí liên quan nhưng bảo vệ được người tiêu dùng cũng như tạo lập được khuôn khổ cạnh tranh bình đẳng giữa mạng xã hội trong nước với ngoài nước.