Bộ Công Thương duyệt mua điện giá vượt trần, nghìn tỷ chi sai làm sao đòi lại?

Đây là một trong những nội dung nổi bật tại kết luận thanh tra việc chấp hành chính sách pháp luật trong quản lý, thực hiện quy hoạch, đầu tư xây dựng các công trình điện theo quy hoạch điện VII và quy hoạch VII điều chỉnh.

Như đã đưa tin, Thanh tra Chính phủ vừa ra thông báo kết luận thanh tra việc chấp hành chính sách pháp luật trong quản lý, thực hiện quy hoạch, đầu tư xây dựng các công trình điện theo quy hoạch điện VII và quy hoạch VII điều chỉnh.

Trong đó, chỉ rõ Bộ Công Thương đã chấp thuận giá tạm thanh toán cho nhà đầu tư vượt quy định.

Cụ thể, đối với việc mua bán điện tại Nhà máy thủy điện Đồng Nai 2, theo thông báo kết luận thanh tra, ngày 9/5/2014, Công ty Mua bán điện và Công ty Cổ phần Thủy điện Trung Nam đã ký hợp đồng mua bán điện với giá tạm tính là 1.740 đồng/kWh, cao hơn 757 đồng/kWh so với mức giá trần khung giá phát điện năm 2013.

Mặc dù, sau đó Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) đã đề xuất thanh toán theo mức giá trần của từng năm, nhưng Bộ Công Thương đã chấp thuận giá tạm thanh toán vượt quy định. Thanh tra Chính phủ đánh giá, việc làm này không tuân theo Luật Điện lực và Nghị định số 137/2013/NĐ-CP.

Đáng chú ý, sau khi chủ đầu tư phê duyệt quyết toán vốn đầu tư nhà máy thủy điện Đồng Nai 2, Công ty Mua bán điện và chủ đầu tư đàm phán lại nhưng giá mua điện vẫn vượt khung quy định là ngoài thẩm quyền phê duyệt hợp đồng của Cục Điều tiết điện lực.

Tuy nhiên, Cục Điều tiết điện lực chưa thực hiện kiểm tra hợp đồng mua bán điện, báo cáo Bộ trưởng xem xét, giải quyết theo thẩm quyền quy định tại khoản 6 Điều 23 Thông tư số 56 ngày 19/12/2014 của Bộ Công Thương.

“EVN và Công ty Cổ phần Thủy điện Trung Nam chưa kịp thời báo cáo Cục Điều tiết điện lực để kiểm tra hợp đồng mua bán điện sau khi đàm phán và ký tắt Hợp đồng mua bán điện trên cơ sở quyết toán vốn đầu tư là không đúng quy định”, Thanh tra Chính phủ khẳng định.

Từ đó, TTCP kết luận, việc đàm phán giá điện trên cơ sở số liệu quyết toán vốn đầu tư do chủ đầu tư cung cấp, trong khi số liệu kiểm toán vốn đầu tư dự án do đơn vị kiểm toán độc lập thực hiện thiếu tin cậy, do đó giá mua điện đang tạm thanh toán 1.740 đồng/kWh (chưa bao gồm VAT) là chưa đảm bảo cơ sở pháp lý; nguyên nhân, lý do dẫn đến giá mua bán điện vượt khung quy định cần phải được Bộ Công Thương, EVN kiểm tra, xem xét để giá mua bán điện đảm bảo căn cứ, chính xác, khách quan theo quy định của pháp luật

Thanh tra Chính phủ nhấn mạnh, chính những tồn tại, khuyết điểm, vi phạm nêu trên đã dẫn đến, việc đàm phán, kiểm tra, phê duyệt, xử lý các vướng mắc về giá mua điện, hợp đồng mua bán điện của nhà máy thuỷ điện Đồng Nai 2 diễn ra từ tháng 12/2008, đến nay chưa được giải quyết dứt điểm theo quy định của pháp luật và hợp đồng mua bán điện. Trách nhiệm thuộc về EVN, Cục Điều tiết điện lực và Bộ Công Thương.

Tương tự tại Nhà máy thủy điện Sông Bung 4, Công ty Mua bán điện và Công ty Cổ phần Phú Thạnh Mỹ ký kết hợp đồng và tạm thanh toán với giá 1.271,84 đồng/kWh, tức vượt khung giá năm 2015 (1.060 đồng/kWh) cũng được xác định chưa đúng quy định.

Với vụ việc này, Cục Điều tiết điện lực cũng chưa kiểm tra hợp đồng, báo cáo bộ trưởng xem xét, giải quyết theo thẩm quyền quy định. Vụ việc này diễn ra từ năm 2013 nhưng đến thời điểm thanh tra vẫn chưa giải quyết dứt điểm.

Đến ngày 15/7, EVN và Công ty Cổ phần Phú Thạnh Mỹ ký hợp đồng sửa đổi, bổ sung số 05 hợp đồng mua bán điện, trong đó giá điện chính thức 1.110 đồng/kWh, bằng giá trần khung giá phát điện đối với nhà máy thủy điện năm 2019.

Tại kết luận, Thanh tra Chính phủ đề nghị Bộ Công Thương chỉ đạo EVN làm việc với Công ty cổ phần thủy điện Trung Nam, lựa chọn đơn vị kiểm toán có năng lực, kinh nghiệm, uy tín để thực hiện kiểm toán tổng chi phí đầu tư dự án Nhà máy thủy điện Đồng Nai 2.

Các bên có căn cứ, cơ sở xem xét, đàm phán lại giá mua bán điện, báo cáo Cục Điều tiết điện lực và bộ trưởng Bộ Công Thương xem xét, quyết định theo quy định của pháp luật; xem xét, chỉ đạo EVN xác định lãi trên số tiền đã tạm thanh toán vượt khung quy định so với giá điện được Bộ Công Thương phê duyệt đối với Nhà máy thủy điện Đồng Nai 2 và Nhà máy thủy điện Sông Bung 4A.

Bộ Công Thương chỉ đạo EVN thực hiện đàm phán lại giá mua điện của Nhà máy nhiệt điện Vũng Áng 1, Nhà máy thủy điện Đồng Nai 5 theo quy định của pháp luật và kết quả kiểm toán của Kiểm toán Nhà nước.

Dự án thủy điện Đồng Nai 2 được khởi công từ ngày 30/12/2007, do Công ty Cổ phần Thủy điện Trung Nam làm chủ đầu tư với tổng vốn đầu tư trên 3.500 tỷ đồng, tổng công suất lắp máy 70MW (gồm 2 tổ máy 2x35MW), được xây dựng trên sông Đa Dâng, thượng nguồn sông Đồng Nai. Đây là bậc thang thứ ba trong quy hoạch bậc thang thủy điện trên sông Đồng Nai đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt (Quy hoạch VI).