Biên giới Trung - Ấn đang "nóng" trở lại?

Mới đây, Ấn Độ đã tăng cường binh lực trên biên giới sau khi Trung Quốc đã và đang tiến hành một loạt cuộc tập trận gần biên giới với quốc gia này.

Theo truyền thông Ấn Độ đưa tin, nước này tăng cường sự hiện diện quân sự của mình khi đưa thêm 50.000 binh sĩ và các phi đội máy bay chiến đấu tới biên giới với Trung Quốc. Điều này đánh dấu đợt chuyển quân mang tính lịch sử và cho thấy khả năng sẵn sàng chiến đấu. Tổng số quân Ấn Độ tại khu vực biên giới giáp Trung Quốc hiện khoảng 200.000 người, tăng 40% so với năm ngoái.

Sự diện quân sự của Ấn Độ gần biên giới Trung Quốc trước đây chỉ mang tính phòng thủ nhằm ngăn chặn những động thái xâm nhập của Bắc Kinh. Nhưng đợt điều chuyển lực lượng gần đây cho phép các chỉ huy Ấn Độ có thêm lựa chọn tấn công và kiểm soát lãnh thổ Trung Quốc nếu cần thiết, phục vụ chiến lược "phòng thủ bằng tiến công".

Tương tự, Trung Quốc được cho là đang xây dựng các đường băng mới và boong-ke chống đạn dọc theo biên giới tranh chấp ở Tây Tạng để chứa máy bay chiến đấu và lập sân bay mới.

Cuộc đụng độ giữa binh sĩ Ấn Độ và Trung Quốc leo thang vào giữa tháng 5/2020 khi vụ ẩu đả chết người ở khu vực Ladakh giữa tháng 6/2020 làm 20 lính Ấn Độ và 4 binh sĩ Trung Quốc thiệt mạng. Sau thời gian căng thẳng, hai nước tổ chức các cuộc đàm phán và nhất trí rút phần lớn lực lượng vũ trang khỏi khu vực tranh chấp để hạ nhiệt tình hình.

Mặc dù cả hai quốc gia bắt đầu rút quân từ tháng 4/2021, song tình hình có dấu hiệu căng thẳng trở lại sau khi Trung Quốc tuyên bố Ấn Độ huấn luyện khoảng 10.000 dân gốc Tây Tạng đóng giả làm người chăn gia súc và xâm nhập biên giới nước này. Trong khi đó, New Delhi cáo buộc Bắc Kinh không rút lực lượng theo thỏa thuận đã ký kết.

Trước mắt, Ấn Độ và Trung Quốc đã đồng ý tổ chức vòng đàm phán quân sự tiếp theo để đạt được mục tiêu giải quyết các vấn đề ở phía đông Ladakh. Theo nguồn tin từ Bộ Ngoại giao Ấn Độ, tại cuộc họp trực tuyến về Cơ chế Tham vấn và Điều phối (WMCC) về các vấn đề biên giới song phương, các nguồn tin cho biết hai bên đã có những trao đổi thẳng thắn về quan điểm và quyết định duy trì đối thoại nhằm đạt được giải pháp hợp lý để tiến tới việc việc rút quân ở tất cả các điểm xung đột.

Trong một tuyên bố vào cuối cuộc hội đàm, nguồn tin này cũng tiết lộ thêm cả hai bên đã nhất trí về việc cần phải sớm tìm ra giải pháp cho các vấn đề còn lại dọc theo Đường kiểm soát thực tế (LAC) ở phía đông Ladakh.

Những người lính Ấn Độ băng qua một con sông ở Thung lũng Galwan vào tháng 6 năm ngoái. Ảnh: Getty Images

Các nhà phân tích cho rằng Delhi hiện đang phải đối mặt với tình huống khó khăn khi phải duy trì sự hiện diện của quân đội dày đặc trên hai mặt trận, trong bối cảnh lệnh ngừng bắn với Pakistan ở phía tây đang có dấu hiệu bất ổn.

Và cho đến khi hai bên thống nhất được về một giải pháp giải quyết tranh chấp, sẽ không có bất kỳ động thái nào từ hai phía để giảm sự căng thẳng. Sự hiện diện của quân đội Trung Quốc và Ấn Độ từ Ladakh cho đến Arunachal Pradesh sẽ vẫn được tiếp tục và sẵn sàng triển khai về lâu dài.

“Mối đe dọa từ Trung Quốc đã tăng lên đáng kể và ngày càng có xu hướng gia tăng do các động thái bất thường từ Trung Quốc. Mặc dù hiện tại khả năng xảy ra tranh chấp quân sự là rất ít nhưng chỉ cần một số cuộc đụng độ nhỏ dẫn đến mất kiểm soát và hậu quả khôn lường", theo Pravin Sawhney, nhà phân tích và biên tập viên của tạp chí an ninh quốc gia Force nhận định.

Đồng quan điểm, nhà phân tích an ninh châu Á Arzan Tarapore trao đổi trên tờ The Telegraph cũng cho rằng, tuy khả năng xảy ra xung đột trực tiếp là rất nhỏ, nhưng độ rủi ro hiện nay cao hơn đáng kể so với thời điểm bắt đầu diễn ra cuộc đụng độ vào năm 2020.

“Trong khi các cuộc đàm phán vẫn chưa rơi vào tình trạng bế tắc, việc Trung Quốc và Ấn Độ triển khai quân đội ngoài mục đích ngăn chặn xung đột nay đã có sự chuẩn bị tốt hơn để sẵn sàng chiến đấu. Nhiều khả năng, điều này sẽ gây ra những khó khăn cho Ấn Độ trong việc bảo đảm an ninh tại biên giới Kashmir”, chuyên gia này đánh giá.