Bị Malaysia tịch thu tiền dự án, Trung Quốc đề nghị ‘tham vấn thân thiện’

Chính phủ Trung Quốc ngày 16/7 bày tỏ mong muốn được giải quyết bằng cách ‘tham vấn thân thiện’ trong vụ tranh chấp giữa Chính phủ Malaysia và Công ty Kỹ thuật Đường ống Dầu khí (CPP), một đơn vị của Tập đoàn dầu khí quốc gia Trung Quốc.

Động thái trên của Trung Quốc đưa ra một ngày sau khi Thủ tướng Malaysia Mahathir Mohamad xác nhận chính quyền nước này đã tịch thu hơn 1 tỷ ringgit (243,25 triệu USD) từ tài khoản ngân hàng của CPP.

Thủ tướng Malaysia nói nước này có quyền đòi lại số tiền trên vì phía công ty Trung Quốc đã nhận 80% chi phí của dự án nhưng chỉ hoàn thành 13% các hạng mục.

Chính phủ Malaysia đã yêu cầu ngân hàng HSBC chuyển các khoản tiền được giữ trong tài khoản của công ty Trung Quốc này sang Quỹ Chiến lược Năng lượng và Tài Nguyên Suria, thuộc sở hữu hoàn toàn của Bộ Tài chính Malaysia.

CPP cho biết họ bất ngờ trước việc bị tịch thu tiền trong khi ngân hàng HSBC từ chối cung cấp thông tin vì lý do bảo mật.

Quyết định được đưa ra gần một năm sau khi Malaysia cho dừng 2 dự án đường ống dẫn dầu trị giá 2,3 tỉ USD, trong đó CPP là nhà thầu chính.

Phản ứng trước động thái này của Malaysia, phát biểu trong buổi họp báo ngày 16/7, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Cảnh Sảng nói rằng dự án do CPP tiếp quản đã được thực hiện theo hợp đồng.

“Đối với các vấn đề phát sinh trong quá trình hợp tác, hai bên nên giải quyết thông qua tham vấn thân thiện”, ông Cảnh nhấn mạnh.

Nhà ngoại giao Trung Quốc cũng khẳng định rằng hai nước ‘đang duy trì mối quan hệ hợp tác thân thiện lâu dài’, và Bắc Kinh tự tin hợp tác với Kuala Lumpur để tăng cường hơn nữa mối quan hệ kinh tế và thương mại.

Sau khi đánh bại người tiền nhiệm Najib trong cuộc bầu cử năm ngoái, Thủ tướng Malaysia Mahathir Mohamad đã cam kết cắt giảm những chi tiêu quá mức và xem xét tất cả dự án của Trung Quốc được cho là "bất bình đẳng" với quốc gia này.

Tháng 7/2018, Malaysia tuyên bố đình chỉ ba trong số các dự án có vốn Trung Quốc lớn nhất, gồm hợp đồng xây ống dẫn dầu 600 km dọc bờ biển phía tây Malaysia, hợp đồng ống dẫn khí đốt 662 km trên đảo Borneo và dự án đường sắt cao tốc nối Malaysia với Singapore. Ba dự án có tổng giá trị khoảng 23 tỷ USD bị trì hoãn để "xử lý vấn đề tài chính nội bộ".

Trong ba dự án bị xem xét lại giữa năm 2018, đến nay chỉ có dự án Tuyến đường sắt bờ Đông (ECRL) với nhà thầu Trung Quốc - China Communications Construction - được nối lại.

Khác với hai dự án đường ống dẫn dầu, dự án đường sắt này có vốn đầu tư cao gấp 10 lần, khoảng 20 tỷ USD, nên việc hủy hoàn toàn sẽ "không đem lại hiệu quả", bởi Malaysia có khả năng phải thanh toán khoản tiền phạt chấm dứt hợp đồng khoảng 21,78 tỷ ringgit (tương đương 5,3 tỷ USD).