Bí ẩn về Taoran Notes, tài khoản WeChat nắm được nội tình của các cuộc đàm phán thương mại?

Đối với nhiều nhà quan sát Trung Quốc, họ chợt nảy ra một câu hỏi kể từ khi hai dòng tweet của Tổng thống Mỹ Donald Trump làm chao đảo thị trường chứng khoán Trung Quốc trong tuần này: Ai là Taoran Notes?

Khi hầu hết giới truyền thông Trung Quốc đều yên lặng trong ngày thứ Hai (06/05) sau lời đe dọa của ông Trump, Taoran Notes – một tài khoản bí ẩn trên nền tảng WeChat của Tencent Holdingds – bằng một cách nào đó đã vượt qua quy trình kiểm duyệt sát sao. Taoran Notes trở thành một trong số ít tiếng nói đưa ra quan điểm về chiến lược đàm phán Trung Quốc.

Trong một bài bình luận khoảng 1,500 chữ công bố trong ngày thứ Hai (06/05), Taoran Notes lên tiếng cảnh báo Mỹ không hề mơ mộng về việc thúc giục Trung Quốc đưa ra những bước nhượng bộ sẽ gây thiệt hại tới chính lợi ích của họ. Nhận định này sau đó được tài khoản WeChat của tờ People’s Daily đăng lại – một động thái khá hiếm hoi đối với một tờ báo chính thức của Chính phủ Trung Quốc.

“Chẳng hề có người chiến thắng trong một cuộc chiến thương mại”, Taoran bình luận trong bài đăng này. “Nếu một ai đó không thấy được điều này sau hơn một năm xung đột, thực tế sẽ dạy cho ông hết lần này đến lần khác, cho đến khi ông ấy nhận ra thì thôi”.

Mặc dù nhận định có phần “diều hâu” trên không phải là quá bất thường, nhưng nó đi ngược lại với giới truyền thông kín tiếng của Trung Quốc. Các hãng thông tấn như Xinhua News cũng đưa ra rất ít thông tin về những yếu tố đã “cuốn” bay 487 tỷ USD vốn hóa khỏi thị trường chứng khoán Trung Quốc trong ngày thứ Hai (06/05). Các bài đăng và câu chuyện về những dòng tweet dọa nâng thuế đối với hàng hóa Trung Quốc của ông Trump đều bị xóa bỏ khỏi các nền tảng mạng xã hội. Nhiều thông tin bắt đầu xuất hiện trong ngày thứ Ba (07/05), nhưng chỉ giới hạn với một vài hãng thông tấn.

“Tài khoản Taoran Notes chắc hẳn phải được hậu thuẫn bởi Chính phủ Trung Quốc”, Hong Hao, Trưởng bộ phận chiến lược tại Bocom International Holdings ở Hồng Kông, nhận định. “Nếu không thì bằng cách nào mà họ được phép bình luận công khai về thương mại trong khi chẳng ai làm được? Chính phủ đang kiểm soát kỳ vọng của công chúng”. Ông Hong cho biết ông bắt đầu theo dõi Taoran Notes như là một cách để dự báo về chiến lược đàm phán của Trung Quốc.

Tài khoản này cũng có liên kết với Economic Daily – một tờ báo chính thức do Hội đồng Nhà nước Trung Quốc hậu thuẫn, dựa trên nguồn tin từ nhiều tổ chức truyền thông Nhà nước. Taoran có thể muốn nói tới Taoranting Park – có thể là cái tên ngắn gọn của trụ sở chính của tờ báo ở Bắc Kinh.

Bắt đầu từ tháng 8/2015, Taoran Notes lúc đầu đăng những bài báo về nhiều chủ để khác nhau, từ đánh giá sách cho tới nhận định về chính sách của Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed). Thế nhưng, từ tháng 10/2018, tài khoản này chỉ theo dõi diễn biến của cuộc đàm phán Mỹ-Trung. Một vài nhận định được từ Taoran Notes có vẻ như là một lời tiên tri vậy.

Mới 1 tuần trước, Taoran Notes lưu ý rằng thách thức đang gia tăng theo cấp số nhân khi các cuộc đàm phán bước tới giai đoạn cuối cùng và kêu gọi chuẩn bị cho “những sự cố”. Trong tháng 3/2019, tài khoản này tiết lộ rằng hai bên đã tranh luận hơn 2 tiếng đồng hồ về việc sử dụng một từ trong lúc chuẩn bị tài liệu – thông tin này sau đó được các hãng truyền thông khác đưa tin.

“Những nhận định về tình hình đàm phán thương mại của Taoran Notes có vẻ đi trước khá nhiều”, ông Hong cho hay. “Họ đã cảnh báo tình hình sẽ trở nên khó khăn từ một vài ngày trước đó. Họ đang đi ngược số đông tại thời điểm này”.