Bệnh bí ẩn khiến hàng trăm người mắc và tử vong ở Congo có triệu chứng giống bệnh cúm, WHO nghi ngờ là sốt rét

Các nhà chức trách cho biết căn bệnh giống cúm bí ẩn đã giết chết hàng chục người ở Tây Nam Congo trong những tuần gần đây có thể là bệnh sốt rét.

Bùng phát căn bệnh bí ẩn ở Congo, hàng trăm người nhiễm bệnh và tử vong, chủ yếu là trẻ em

Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), một căn bệnh bí ẩn ở Cộng hòa Dân chủ Congo đã lây nhiễm cho hơn 400 người và giết chết hơn 30 người trong những tuần gần đây, chủ yếu là trẻ em. Tuy nhiên, số ca tử vong thực tế trong khu vực này rất khó xác định, một số báo cáo còn cho biết có tới 143 người đã tử vong.

Trang USA Today đưa tin, trong cuộc họp báo hôm thứ Ba (11/12), Tổng giám đốc WHO Tedros Adhanom Ghebreyesus cho biết rằng, WHO chỉ mới được thông báo về đợt bùng phát dịch bệnh cách đây hai tuần, tập trung ở một khu vực Panzi xa xôi thuộc tỉnh Kwango ở phía tây nam của quốc gia Trung Phi này.

Ông Ghebreyesus cho biết với các phóng viên rằng một nhóm chuyên gia, bao gồm các nhà dịch tễ học, bác sĩ lâm sàng, kỹ thuật viên phòng xét nghiệm và các chuyên gia phòng ngừa, kiểm soát nhiễm trùng đã được cử đến đây để giải quyết căn bệnh.

Ông cũng cho biết thêm, trong số 416 người bị bệnh và 31 người tử vong vì căn bệnh này, hầu hết là trẻ em và nhiều trẻ dưới 5 tuổi. Các báo cáo trước đây cho thấy hầu hết các ca nhiễm trùng là ở những người trên 15 tuổi.

Căn bệnh bí ẩn ở Congo có triệu chứng giống bệnh cúm

Ngày 29 tháng 10, Bộ Y tế Cộng hòa Dân chủ Congo đã gửi cảnh báo tới WHO nêu rõ, họ lo ngại về một căn bệnh bí ẩn đã gây ra "gia tăng" số ca tử vong tại khu vực y tế Panzi. Bộ này cho biết trong một cuộc họp báo vào ngày 5 tháng 12 rằng tỷ lệ tử vong là khoảng 8% và một số ca tử vong đã được báo cáo bên ngoài các cơ sở y tế.

Quang cảnh Bệnh viện đa khoa Panzi ở Tây Nam Congo. (Ảnh AP/Lucien Lufutu)

Theo ông Remy Saki - Phó thống đốc tỉnh Kwango và ông Apollinaire Yumba - Bộ trưởng Y tế tỉnh, những người nhiễm bệnh có triệu chứng giống cúm, bao gồm sốt cao và đau đầu nghiêm trọng.

Cư dân Panzi, Ezekiel Kasongo cho biết cậu con trai 9 tuổi của anh vừa mới xuất viện sau khi bị bệnh cách đây hai tuần. "Cậu bé bị sốt cao, đau đầu và rất yếu. Chúng tôi rất lo lắng vì số người chết, đặc biệt là trẻ em, nhưng tạ ơn Chúa, con đã được ra viện", Kasongo nói với trang The Associated Press. Anh Kasongo cho biết thêm, các triệu chứng mà con trai gặp phải bao gồm sốt, đau đầu, ho và thiếu máu.

WHO nghi ngờ dịch bệnh bí ẩn ở Congo là sốt rét

Các nhà chức trách cho biết căn bệnh giống cúm bí ẩn đã giết chết hàng chục người ở Tây Nam Congo trong những tuần gần đây có thể là bệnh sốt rét.

Tiến sĩ Jean-Jacques Muyembe, Tổng giám đốc Viện Nghiên cứu Y sinh Quốc gia tại Kinshasa (thủ đô của Cộng hòa Dân chủ Congo), nói với The Associated Press: "Trong số 12 mẫu được lấy, 9 mẫu có kết quả dương tính với bệnh sốt rét nhưng các mẫu này không có chất lượng tốt, vì vậy chúng tôi đang tiếp tục nghiên cứu để tìm hiểu xem đây có phải là một dịch bệnh hay không".

"Nhưng rất có thể đó là bệnh sốt rét vì hầu hết các nạn nhân đều là trẻ em", ông nói thêm.

Vào thứ Ba, người đứng đầu Tổ chức Y tế Thế giới, Tedros Adhanom Ghebreyesus, cũng cho biết hầu hết các mẫu xét nghiệm đều dương tính với bệnh sốt rét. Nhưng ông cho biết sẽ thu thập và xét nghiệm thêm các mẫu khác.

Ảnh Gavi

Hạn chế về năng lực xét nghiệm tại địa phương là một trong những nguyên nhân khiến bệnh bùng phát

Các viên chức y tế tại Cộng hòa Dân chủ Congo đang khẩn trương điều tra để xác định nguyên nhân gây ra đợt bùng phát chết người này. Ban đầu, họ sẽ xem xét các bệnh có thể lưu hành trong khu vực như sốt rét, sốt xuất huyết hoặc Chikungunya (bệnh do muỗi vằn).

Tuy nhiên, họ có thể gặp khó khăn trong việc phát hiện nguyên nhân do các vấn đề về cơ sở hạ tầng xét nghiệm chẩn đoán, cũng như khó khăn trong việc thu thập mẫu, vận chuyển mẫu đến phòng xét nghiệm và xét nghiệm.

Ở các quốc gia có thu nhập thấp như Cộng hòa Dân chủ Congo, nhiều phòng xét nghiệm lâm sàng chỉ có thể xét nghiệm các tác nhân gây bệnh phổ biến. Những hạn chế về chất lượng và hiệu suất của một số phòng xét nghiệm lâm sàng của họ cũng là một vấn đề.

Nếu không phải là một trong những nguyên nhân thông thường, việc phát hiện các mầm bệnh hiếm gặp thường phải gửi mẫu đến các phòng thí nghiệm chuyên khoa hơn có thể thực hiện các xét nghiệm chuyên sâu, chẳng hạn như giải trình tự gen.

Tỷ lệ tử vong cao và số ca bệnh bị ảnh hưởng là đáng báo động. Ảnh: iStock

Tuần trước, Dieudonne Mwamba - người đứng đầu Viện Y tế Công cộng Quốc gia - cho biết, do thiếu năng lực xét nghiệm tại địa phương nên các mẫu phải được mang đến Kikwit, cách đó hơn 500km để xét nghiệm.

Dieudonne Mwamba cho biết thêm, Panzi đã từng bị dịch thương hàn hoành hành cách đây hai năm và hiện nay dịch cúm theo mùa đang bùng phát trở lại trên khắp cả nước.

Cộng hòa Dân chủ Congo có hệ thống y tế yếu kém và vẫn bị tàn phá bởi nội chiến, khiến việc cung cấp dịch vụ y tế đầy đủ cho phần lớn người dân trở nên khó khăn. Bên cạnh đó, khu vực y tế Panzi của Kwango là một cộng đồng nông thôn, xa xôi cách Kinshasa, thủ đô của Cộng hòa Dân chủ Congo, hơn 400 dặm (700km). WHO cho biết việc tiếp cận bằng đường bộ - cách Kinshasa khoảng 48 giờ - rất khó khăn trong mùa mưa và giao tiếp bị hạn chế. Điều này làm hạn chế việc xác định căn bệnh. Người đứng đầu WHO cũng cho biết thêm rằng khu vực này cũng có tình trạng suy dinh dưỡng cao và tỷ lệ tiêm chủng thấp, khiến trẻ em dễ mắc nhiều loại bệnh, bao gồm cả bệnh sốt rét.