Bầu cử Mỹ: Kịch bản ông Trump và ông Biden hòa 269-269

Đã 3 ngày trôi qua, nước Mỹ vẫn chưa thể biết ai thắng trong cuộc bầu cử tổng thống. Không loại trừ khả năng hai ứng viên có kết quả hòa và không ai đủ 270 phiếu đại cử tri để giành chiến thắng chung cuộc.

Tới thời điểm này, ứng viên Dân chủ Joe Biden vẫn đang tạm thời dẫn trước ứng viên Cộng hòa - đương kim Tổng thống Donald Trump. Hãng tin AP và Fox News công bố ông Biden đã có 264 phiếu đại cử tri, trong khi số phiếu dành cho ông Trump mới chỉ là 214.

Trong số các bang ông Biden được công bố chiến thắng có Arizona đang vào diện tranh cãi. Các hãng truyền thông lớn khác của Mỹ như CNN, NBC vẫn chưa "chốt hạ" bang này thuộc về ai khi cho rằng kết quả còn sít sao và việc kiểm phiếu chưa hoàn tất. Theo số liệu mới nhất của NBC, bang Arizona đã kiểm 90% số phiếu, ông Biden dẫn trước ông Trump 1,6 điểm phần trăm với cách biệt khoảng 47.000 phiếu, trong khi còn hơn 300.000 phiếu chưa được kiểm.

Nếu bất ngờ xảy ra ở Arizona, ông Trump có thể vượt lên và giành được 11 phiếu đại cử tri tại đây. Với kịch bản này, ông Trump sẽ có 225 phiếu, ông Biden có 253 phiếu.

Còn lại 4 bang chưa có kết quả cuối cùng gồm Pennsylvania (20 phiếu), Bắc Carolina (15 phiếu), Georgia (16 phiếu), Nevada (6 phiếu) và Alaska (3 phiếu).

Theo các số liệu mới nhất, ông Trump đang dẫn trước tại Pennsylvania, Bắc Carolina và Alaska. Trong số này, Alaska gần như chắc chắn thuộc về Tổng thống Trump do cách biệt quá lớn. Ông Biden đang dẫn trước sít sao ở Nevada.

Mới đây nhất, gió đã đảo chiều tại Georgia. Sau 3 ngày dẫn trước, ông Trump đã bị ông Biden vượt qua và hiện có cách biệt 917 phiếu. Tỷ lệ phần trăm của hai ông tại Georgia đang được tính ngang nhau, ở mức 49,4%. Trong trường hợp ông Biden tiếp tục thừa thắng xông lên ở Georgia, ông có thể giành được 16 phiếu tại bang này,

Với các phân tích trên, cuộc đua càng về sau càng trở nên hấp dẫn. Nếu không có gì thay đổi, ông Biden có thể về đích trước bằng nhiều cách: đảm bảo giữ phiếu ở Arizona thì chỉ cần thắng 1 trong 4 bang Pennsylvania, Bắc Carolina, Georgia hoặc Nevada; không thắng ở Arizona nhưng thắng ít nhất 2 trong 4 bang còn lại.

Trong khi đó, ông Trump sẽ thắng chung cuộc nếu thắng tất cả hoặc 1 trong 2 tổ hợp gồm (Pennsylvania, Bắc Carolina, Georgia, Nevada, Alaska) và (Pennsylvania, Bắc Carolina, Georgia, Arizona, Alaska).

Tuy nhiên, sẽ có một kịch bản không thể loại trừ: hai ứng viên không ai giành đủ 270 phiếu mà hòa nhau 269-269. Kịch bản này sẽ xảy ra khi ông Biden mất Arizona, chỉ thắng thêm Georgia và ông Trump giành được phiếu ở Arizona cùng các bang còn lại.

Nếu kịch bản này xảy ra, Hạ viện sẽ là cơ quan quyết định, thường sẽ qua bỏ phiếu. Trong lịch sử Mỹ, cả 2 kịch bản nêu trên gồm: (1) được truyền thông tuyên bố thắng nhưng khi kết quả kiểm phiếu cuối cùng được đưa ra lại ngược lại; (2) hai ứng viên có kết quả hòa, đều đã xảy ra. Dưới đây là kết quả cuối cùng

(1) Bất phân thắng bại

Năm 1800, cuộc bầu cử tổng thống Mỹ lần thứ tư diễn ra với hai ứng viên là Thomas Jefferson và Aaron Burr. Cuộc bầu cử ghi nhận kết quả hòa khi cả hai đều nhận được 73 phiếu đại cử tri.

Theo quy định của Hiến pháp Mỹ, trong tình huống này, Hạ viện là cơ quan định đoạt ai sẽ làm tổng thống. Trong cuộc bỏ phiếu bầu tổng thống tại Hạ viện, mỗi nhóm nghị sĩ của một bang chỉ có một phiếu duy nhất. Khi đó nước Mỹ có 16 bang, tương đương 16 lá phiếu. Nếu ai đạt được hơn 8 phiếu thì thắng cử.

Tuy nhiên, mọi chuyện không dễ dàng. Khi các nhà lập pháp bỏ phiếu vào tháng 2.1801, cả hai ứng viên Jefferson và Burr đều không giành được hơn 8 phiếu. Hạ viện khi đó phải bỏ phiếu 35 lần trong vòng một tuần, nhưng ứng viên Jefferson luôn chỉ giành được 8 phiếu bầu. Mãi đến lần bỏ phiếu thứ 36, Jefferson mới giành được 10 phiếu và trở thành tổng thống. Ông Burr trở thành phó tổng thống.

(2) Gió đổi chiều

Cuộc bầu cử tổng thống giữa hai ứng viên George W. Bush của đảng Cộng hòa và Al Gore của đảng Dân chủ (ông Al Gore khi đó là đương kim Phó tổng thống Mỹ). Kết quả chung cuộc phụ thuộc hoàn toàn vào 25 phiếu đại cử tri tại bang Florida.

Sau khi đóng thùng phiếu ở Florida, các mạng truyền hình Mỹ đồng loạt tuyên bố ứng viên Dân chủ Gore dễ dàng thắng ở bang này. Nhưng mọi chuyện không dễ dàng như vậy. Quá trình kiểm phiếu kéo đến đêm, các mạng truyền hình mới nhận ra mình “hớ” khi phiếu bầu của ông Bush tăng lên nhanh. Đến sáng hôm sau, ông Bush dẫn trước đối thủ vài ngàn phiếu bầu.

Chiến dịch tranh cử của ứng viên Dân chủ đã yêu cầu quan chức ở 4 hạt lớn nhất Florida kiểm lại phiếu bằng tay, kéo theo một quá trình kéo dài hàng tuần. Ba tuần sau ngày bầu cử, bang Florida tuyên bố ông Bush thắng ông Gore với cách biệt 537 phiếu, tức chỉ 0,009%. Ông Gore tiếp tục phản đối và tòa án cấp cao nhất ở Florida phải vào cuộc, ra lệnh kiểm lại hàng ngàn phiếu bầu bị máy đếm loại bỏ với lý do đục lỗ không hoàn toàn.

Cuộc bầu cử ồn ào cuối cùng được Tòa án tối cao liên bang vào cuộc, theo đó tuyên bố dừng việc kiểm phiếu vào ngày 12.12.2000, đúng 6 ngày trước khi cử tri đoàn họp. Tòa án tối cao cho rằng Hiến pháp đã vị vi phạm bởi các tiêu chuẩn kiểm đếm phiếu khác nhau ở các hạt khác nhau.

Sau lệnh của Tòa án tối cao, các nhà lập pháp của phe Cộng hòa ở bang Florida tiến tới việc chọn cử tri đoàn ủng hộ ông Bush. Cùng với đó, ông Gore tuyên bố thua cuộc và nói rằng không muốn đất nước bị chia rẽ thêm nữa vì đấu đá đảng phái. Ông Bush thì tiếp bước cha mình trở thành tổng thống Mỹ.