Bất động sản Việt Nam: Cứu hay không cứu?

Mỹ cứu mấy ngân hàng bị sụp như Silicon Valley Bank (SVB). Vậy VN có nên cứu bất động sản hay không? Mình nghĩ câu hỏi cứu hay không cứu là một câu hỏi sai. Câu hỏi đúng ra phải là cứu ai? Và lấy gì để cứu?

FDIC và chính phủ Mỹ không cứu chủ ngân hàng (cổ đông), chủ nợ (nắm giữ trái phiếu), hay ban giám đốc, mà chỉ cứu những người gởi tiền. Họ bảo là không sử dụng tiền thuế của dân để cứu. Vậy lấy tiền đâu ra để cứu? Các banks phải mua bảo hiểm của FDIC cho nên các tài khoản tiền gởi ở banks sẽ được FDIC bảo hiểm lên đến $250,000. Nay FDIC trả tiền cho người gởi vượt qua số đó (97% tài khoản ở SVB là trên $250,000) thì FDIC phải tăng tiền bảo hiểm lên. Trước mắt là các banks khác trong hệ thống sẽ gánh số tiền này. Tức là cổ đông của các banks khác phải chịu. Trong đó phần lớn là các quỹ lương hưu. Rồi sau đó banks sẽ phải chuyển phần chi phí này cho người tiêu dùng. Ừ, không dùng tiền thuế để cứu mà chỉ dùng tiền lương hưu và tiền của người tiêu dùng để cứu thôi. Phần lớn những người đó có ít hơn $250,000 trong tài khoản. Tức là lấy tiền người nghèo cứu người giàu (có trên $250,000 trong 1 tài khoản là quá giàu rồi. Vì người thường nếu có trên $250,000 sẽ gởi làm nhiều tài khoản ở nhiều banks khác nhau để bảo đảm mỗi tài khoản dưới $250,000. Chỉ những ai có quá nhiều tiền mới để nhiều hơn $250,000 trong một tài khoản).

Khi được hỏi sẽ cứu các ngân hàng khác nếu bị giống như SVB hay không? Bộ trưởng ngân khố trả lời thẳng thừng là không. Tại sao SVB đặc biệt như thế? Vì SVB là bank của nhà giàu (có bao nhiêu banks ở Mỹ có 97% tài khoản trên $250,000?) ở Silicon Valley, đa số là các nhà tài trợ của đảng cầm quyền.

Vậy Việt Nam sẽ nên cứu ai trong thị trường bất động sản? Ban giám đốc các công ty bất động sản? Cổ đông? Chủ nợ? Người mua nhà? Hay người không có tiền mua nhà?

Mình chưa thấy ai nói đến việc giải cứu những người không có tiền mua nhà cả. Việc sử dụng đòn bẩy tài chính quá cao để đầu cơ bất động sản đã làm cho giá nhà vượt quá khả năng chi trả của rất nhiều người. Ai sẽ cứu họ đây?

Và sẽ sử dụng tiền ở đâu để cứu? Từ những người không có tiền mua nhà? Chính phủ Việt Nam đã nói sẽ không sử dụng ngân sách để cứu. Nhưng liệu rồi có làm giống chính phủ Mỹ… cuối cùng cũng là lấy tiền người nghèo cho người giàu?

Các bạn thấy đó, đặt đúng câu hỏi rất quan trọng. Nếu bạn đặt đúng câu hỏi thì đã giải quyết được 50% vấn đề. Còn nếu đặt câu hỏi sai thì bao nhiêu nỗ lực để giải quyết vấn đề (sai) sẽ đổ sông đổ biển cả, hoặc là gây ra thảm họa.

Do đó, thường là mình dành rất nhiều thời gian để đặt câu hỏi dù cho đó là trong nghiên cứu, giảng dạy, hay kinh doanh trước khi bắt tay vào tìm câu trả lời. Nhất là với công nghệ ngày càng phát triển như các ứng dụng AI gần đây cho phép công nghệ hỗ trợ con người rất nhiều trong việc tìm câu trả lời. Nhưng hiện nay và cả sau này, không công nghệ nào có thể giúp bạn đặt đúng câu hỏi. Vì vậy mình rất chú tâm đến phần đào tạo cách đặt đúng câu hỏi trong các lớp đào tạo của Gmartek. Đây là một kỹ năng rất thiếu trong các chương trình đào tạo hiện nay trên thế giới.