Bắt 2 phụ nữ 'thao túng' quan chức một số Bộ, ngành giúp sức Công ty Việt Á trục lợi

Bà Nguyễn Thị Thanh Thủy nguyên cán bộ Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam và Nguyễn Bạch Thùy Linh, Giám đốc Công ty TNHH Một thành viên SNB Holdings, bị xác định có hành vi lợi dụng ảnh hưởng của mình tác động quan chức Bộ, ngành giúp cho Công ty Việt Á sản xuất, kinh doanh Kit test COVID-19.

Tối 4/1, Cơ quan CSĐT Bộ Công an (C03) cho biết đã ra quyết định bổ sung quyết định khởi tố vụ án hình sự, quyết định khởi tố bị can, thực hiện các khám xét và lệnh bắt bị can đối với bà Nguyễn Thị Thanh Thủy (sinh năm 1967, trú tại TP. Hà Nội, nguyên Chuyên viên Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam) và bà Nguyễn Bạch Thùy Linh (sinh năm 1978, trú tại TP. Hà Nội, Giám đốc Công ty TNHH Một thành viên SNB Holdings), để điều tra về hành vi "Lợi dụng ảnh hưởng đối với người có chức vụ, quyền hạn để trục lợi", quy định tại Khoản 3, Điều 366 Bộ luật Hình sự.

Đây là diễn biến mới nhất về tiến trình điều tra vụ án "Vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản Nhà nước gây thất thoát, lãng phí; Vi phạm quy định về đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng; Lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ; Đưa hối lộ; Nhận hối lộ xảy ra tại Công ty CP Công nghệ Việt Á (Công ty Việt Á) và các đơn vị, địa phương liên quan. Vụ án thuộc diện theo dõi, chỉ đạo của Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng, chống tham nhũng, tiêu cực.

Theo C03, các bị can Nguyễn Thị Thanh Thuỷ và Nguyễn Bạch Thuỳ Linh đã có hành vi lợi dụng ảnh hưởng, can thiệp, tác động lãnh đạo một số Bộ, ngành tạo điều kiện giúp Công ty Việt Á trong quá trình sản xuất, kinh doanh Kit xét nghiệm COVID-19 để trục lợi.

Hiện, C03 đang tiếp tục điều tra mở rộng vụ án; rà soát, kê biên, phong tỏa tài sản của các đối tượng để đảm bảo triệt để thu hồi tài sản cho Nhà nước.

Trước đó, hồi cuối tháng 11 năm ngoái, C03 cũng đã ra quyết định khởi tố bị can, thực hiện các lệnh khám xét, lệnh bắt bị can để tạm giam đối với ông Nguyễn Văn Trịnh, Trợ lý Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam, để điều tra về tội “Lợi dụng chức vụ quyền hạn trong khi thi hành công vụ”, quy định tại Khoản 3 Điều 356 Bộ luật Hình sự. Ông Trịnh bị xác định đã lợi dụng vị trí công tác can thiệp, tác động các đơn vị, cá nhân có trách nhiệm tại Bộ Y tế để Công ty Việt Á được cấp số đăng ký lưu hành kit xét nghiệm COVID-19 trái quy định pháp luật, giúp Công ty Việt Á tiêu thụ sản phẩm Kit xét nghiệm COVID-19 tại các đơn vị, địa phương, gây thiệt hại đặc biệt nghiêm trọng tài sản Nhà nước.

Tại cuộc họp báo thường kỳ Chính phủ hôm 3/1, trả lời báo chí, Trung tướng Tô Ân Xô, Chánh văn phòng kiêm Người phát ngôn Bộ Công an cho biết đến nay, các cơ quan tố tụng thuộc Bộ Công an và công an các địa phương đã khởi tố, bắt tạm giam nhiều 102 bị can để điều tra nhiều tội danh khác nhau. Số tiền kê biên, phong toả của vụ Việt Á hiện là 1.600 tỷ đồng. Bộ Công an dự kiến kết thúc điều tra vụ án này trong quý I/2023.

Trong đại án Việt Á, cơ quan tố tụng đã bắt giữ 8 người là cựu lãnh đạo, quan chức thuộc Bộ Y tế, Bộ KH-CN, điển hình như: ông Nguyễn Thanh Long (cựu Bộ trưởng Bộ Y tế), ông Chu Ngọc Anh (cựu Bộ trưởng Bộ KH-CN). Đồng thời bắt giữ nhiều người khác là lãnh đạo, cán bộ tỉnh ủy, UBND, trung tâm kiểm soát và phòng ngừa dịch bệnh (CDC), Sở y tế. Trong đó có Phạm Xuân Thăng, cựu Bí thư Tỉnh uỷ tỉnh Hải Dương, Nguyễn Văn Trịnh, Trợ lý Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam...

Quá trình điều tra, Bộ Công an xác định bị can Phan Quốc Việt, cựu Chủ tịch HĐQT kiêm Tổng giám đốc Công ty Việt Á, đã lợi dụng vào mối quan hệ "ngoài luồng" để biến nghiên cứu khoa học Kit test COVID-19 mang danh nghĩa Bộ KH-CN và Học viện Quân Y thuộc Bộ Quốc phòng thành ứng dụng cho doanh nghiệp rồi bán cho đối tác thu về 4.000 tỷ đồng. Phan Quốc Việt còn bị xác định đã chi khoảng 800 tỷ đồng cho các đối tác để được tạo điều kiện để được sản xuất, kinh doanh Kit test COVID-19.

Theo các chuyên gia pháp lý, tội "Lợi dụng ảnh hưởng người có chức vụ, quyền hạn để trục lợi" là một trong những chế định quan trọng, quy định về vấn đề cá nhân thông qua trung gian hoặc trực tiếp dùng ảnh hưởng thúc đấy người có chức vụ, quyền hạn làm hoặc không làm một việc nào đó để đạt được mục đích của người phạm tội.

Dấu hiệu cơ bản của loại tội danh này là cá nhân có đủ năng lực trách nhiệm hình sự, đạt độ tuổi theo luật định. Đồng thời, chủ thể của tội này phải là người có quan hệ và có ảnh hưởng nhất định đối với người có chức vụ, quyền hạn. Tuy nhiên, ảnh hưởng đó không phải do chức vụ, quyền hạn mà do có quan hệ gia đình. Ví dụ người phạm tội là vợ hoặc chồng của người có chức vụ, quyền hạn) hoặc quan hệ xã hội khác.