Báo động về chất lượng công trình xây dựng

Chất lượng công trình xây dựng “kém” không chỉ ảnh hưởng về mặt kinh tế mà tiềm ẩn nhiều hệ lụy, thế nhưng, thời gian qua dư luận vô cùng quan ngại khi hàng loạt dự án tiền tỷ chưa dùng đã hỏng…

Chỉ trong một thời gian ngắn của năm 2021, hàng loạt dự án tiền tỷ mặc dù mới hoàn thiện, chưa nghiệm thu, đưa vào sử dụng đã xuất hiện tình trạng xuống cấp, hư hỏng,… đáng nói, đây không phải vấn đề mới, thế nhưng, hết năm này qua năm khác nó vẫn tồn tại như một “điệp khúc” không hồi kết, khiến dư luận vô cùng quan ngại.

Đáng nói, liên quan đến chất lượng công trình xây dựng, một khi chất lượng không đảm bảo, không chỉ gây ra những thiệt hại về mặt thời gian, kinh tế, mà còn tiềm ẩn nhiều hệ lụy khôn lường, nhất là việc bất cứ lúc nào cũng thường trực “cướp” đi tính mạng người sử dụng, người sinh sống xung quanh.

Mới đây, dư luận lại tiếp tục “nóng” lên khi dự án Nhà thi đấu đa năng kết hợp Phòng Văn hóa thị xã Long Mỹ, tỉnh Hậu Giang (nay đổi tên thành Trung tâm văn hóa thị xã Long Mỹ) do Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng thị xã Long Mỹ làm chủ đầu tư, đơn vị trúng thầu thi công là Công ty TNHH Thương mại và Dịch vụ Huỳnh Trân, khởi công xây dựng từ tháng 11/2016, trên diện tích 8.900m2, có giá trị lên tới 25 tỷ, thế nhưng, cho tới nay, công trình này vẫn chưa thể bàn giao cho chủ đầu tư vì bị bong tróc, sụt lún; nhiều hạng mục đang xuống cấp… dù dự kiến hoàn thành chỉ sau 2 năm khởi công, xây dựng.

Hay như tại Quảng Ninh, công trình thoát nước ngang Tỉnh lộ 326 (từ khu vực thượng nguồn thôn Tân Hải, Thác Cát của xã Dương Huy, TP. Cẩm Phả, tỉnh Quảng Ninh thông ra suối Cao Vân rồi nhập vào sông Diễn Vọng) cũng có vốn đầu tư tiền tỷ, tuy nhiên, chỉ mới thi công xong đã rơi vào tình trạng sụt lún, xuống cấp, nứt nẻ,...

Một trong những địa phương khác, cũng khiến dư luận vô cùng bất an về chất lượng các công trình xây dựng, đó là tỉnh Thanh Hóa, khi liên tiếp thời gian qua, hết tuyến đường dài 12km từ bản Ngày đi bản Nà Đang thuộc xã Lâm Phú, huyện Lang Chánh với giá trị đầu tư lên tới 35 tỷ đồng, nhưng vừa mới nghiệm thu, đưa vào sử dụng chưa đầy một tháng đã hư hỏng, xuống cấp.

Cho đến công trình thủy lợi Đập Đá Bàn thuộc thôn Phú Sơn, xã Phú Nhuận, huyện Như Thanh, có tổng mức đầu gần 9 tỷ đồng với mục đích phục vụ tưới tiêu, thế nhưng dù đã cơ bản hoàn thành, nhưng chưa thể nghiệm thu do xuất hiện nhiều vết nứt, phần tường chắn sóng xuất hiện tình trạng nước thấm qua thân đập…

Dù với nguy nhân nào, chủ quan hay khách quan, đã và đang sửa chữa, hoàn thiện hay chưa, thì những thực trạng đã nêu cũng khiến dư luận không khỏi không đặt ra hàng loạt nghi vấn về việc giám sát, kiểm tra chất lượng tại các công trình xây dựng.

Theo Thạc sĩ Phạm Quốc Anh - Trường Đại học Kiến trúc Hà Nội, có nhiều nguyên nhân dẫn đến sự cố trong xây dựng công trình. Tuy nhiên, những sự cố thường gặp cần phân loại nguyên nhân theo các giai đoạn hoạt động xây dựng và các yếu tố khách quan và chủ quan về Nguyên nhân do khảo sát, thiết kế như: Chất lượng khảo sát không đạt yêu cầu; Tính toán thiết kế sai, không phù hợp; Bố trí lựa chọn, địa điểm, lựa chọn phương án quy trình công nghệ, quy trình sử dụng không hợp lý;… Nguyên nhân do thi công như: Năng lực nhà thầu thi công không phù hợp; Nnhà thầu không có hệ thống quản lý chất lượng; Trình độ năng lực đạo đức nghề nghiệp của tư vấn giám sát và nhà thầu kém;…

Và nguyên Bộ trưởng Bộ Xây dựng – Phạm Hồng Hà, trả lời chất vấn tại Kỳ họp thứ 2 Quốc hội khóa XIV, cũng từng khẳng định, chất lượng công trình xây dựng phụ thuộc vào chất lượng của các khâu khảo sát, thiết kế, thi công, điều kiện năng lực của các chủ thể tham gia hoạt động xây dựng, quản lý, khai thác vận hành, bảo trì và sự kiểm soát của các cơ quan quản lý Nhà nước có liên quan.

Các yếu tố và nguyên nhân dẫn đến thực trạng chất lượng công trình đã được chỉ rõ, vậy, vì đâu nhiều năm gần đây, hàng loạt công trình, dự án vốn đầu tư lên tới hàng tram, hàng nghìn tỷ đồng,… nhưng vẫn không đảm bảo được chất lượng? Trách nhiệm thuộc về ai?

Trước đó, cũng liên quan đến chất lượng các công trình thủy lợi do Diễn đàn Doanh nghiệp phản ánh, Văn phòng Chính phủ đã có văn bản truyền đạt ý kiến chỉ đạo giao Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn nghiên cứu, xử lý, thế nhưng, đâu vẫn hoàn đó, mọi thông tin dư luận đặt ra đều bị “chìm xuồng”.

Thực trạng trên khiến dư luận quan ngại, nếu còn để chất lượng các công trình xây dựng thiếu đảm bảo ngoài vòng quản lý như hiện nay, sẽ không chỉ tạo ra một “tiền lệ xấu”, mà còn trở thành mảnh đất màu mỡ cho những kẻ cơ hội, lợi ích nhóm vô tư “đục khoét” ngân sách, rồi nhởn nhơ ngoài vòng pháp luật.