Báo cáo nội bộ của Moscow cảnh báo thiệt hại trầm trọng của kinh tế Nga

Hai trong số ba kịch bản trong báo cáo cho thấy mức suy giảm của nền kinh tế Nga sẽ gia tăng trong năm tới, với GDP chỉ trở lại mức trước chiến tranh vào cuối thập niên này hoặc muộn hơn.

Theo Bloomberg trích dẫn một báo cáo nội bộ được chuẩn bị cho chính phủ, Nga có thể đối mặt với cơn suy thoái dài hơn và sâu hơn khi tác động của các lệnh trừng phạt của Mỹ và châu Âu lan rộng, làm cản trở các lĩnh vực mà nước này đã dựa vào trong nhiều năm để xây dựng sức mạnh kinh tế.

Báo cáo đã vẽ ra một bức tranh bi đát hơn nhiều so với những tuyên bố lạc quan hơn mà quan chức Nga thường đưa ra công chúng. Bloomberg đã xác nhận vào hôm 5/9 khi đã xem một bản sao của báo cáo, được soạn thảo cho cuộc họp kín của các quan chức hàng đầu Nga vào ngày 30-8 vừa qua.

Hai trong số ba kịch bản trong báo cáo cho thấy mức suy giảm của nền kinh tế Nga sẽ gia tăng trong năm tới, với GDP chỉ trở lại mức trước chiến tranh vào cuối thập niên này hoặc muộn hơn.

Trong kịch bản trung dung (giả định tình hình diễn biến bình thường như hiện nay và không có nhiều thay đổi thêm), kinh tế Nga sẽ chạm đáy vào năm tới với GDP giảm 8,3% so với mức năm 2021, trong khi đó, theo kịch bản “căng thẳng”, GDP của Nga vào năm 2024 sẽ ở mức thấp hơn 11,9% so với mức của năm ngoái.

Tất cả ba kịch bản đều cho thấy sức ép của các lệnh trừng sẽ ngày càng gia tăng, với nhiều nước khác có khả năng sẽ tham gia. Báo cáo cho biết việc châu Âu quay lưng lại với dầu và khí đốt của Nga cũng có thể ảnh hưởng đến khả năng của Điện Kremlin trong việc cung cấp các nhiên liệu này cho thị trường của chính mình.

Ngoài những hạn chế thương mại, đang tác động đến khoảng 1/4 kim ngạch xuất nhập khẩu của Nga, báo cáo nêu chi tiết sự phong tỏa của phương Tây đối với Nga đã ảnh hưởng thực tế đến tất cả “các hình thức vận tải” như thế nào và tiếp tục cắt đứt nền kinh tế của đất nước với thế giới bên ngoài. Những hạn chế về công nghệ và tài chính mà phương Tây giáng vào Nga càng làm tăng thêm áp lực. Báo cáo ước tính sẽ có đến 200.000 chuyên gia công nghệ thông tin có thể rời đất nước vào năm 2025. Đây là dự báo chính thức đầu tiên của Nga về rủi ro chảy máu chất xám.

Ngay cả trong lĩnh vực nông nghiệp, nơi Điện Kremlin tự tin với nỗ lực thay thế nguồn cung nước ngoài, sự phụ thuộc vào các vật tư đầu vào quan trọng có thể buộc người Nga phải giảm tiêu thụ thực phẩm do nguồn cung ngày càng cạn kiệt, theo báo cáo.

Về lĩnh vực hàng không, 95% số lượng hành khách được vận chuyển trên các dòng máy bay do nước ngoài sản xuất và việc mất khả năng tiếp cận các phụ tùng thay thế từ nguồn nhập khẩu có thể khiến đội máy bay chở khách của Nga bị thu hẹp khi nhiều máy bay buộc phải dừng khai thác.

Về chế tạo máy, chỉ 30% công cụ máy móc là do Nga sản xuất và ngành công nghiệp trong nước sẽ không có khả năng đáp ứng nhu cầu ngày càng tăng.

Đối với lĩnh vực dược phẩm, khoảng 80% sản lượng trong nước dựa vào nguyên liệu thô nhập khẩu. Về vận tải, lệnh cấm của Liên minh châu Âu (EU) đối với hoạt động vận chuyển hàng hóa trung chuyển của Nga qua lãnh thổ của EU sẽ khiến chi phí vận tải đường bộ của Nga tăng gấp 3.

Về truyền thông và công nghệ thông tin, các hạn chế cung cấp SIM card của phương Tây sang Nga có thể khiến Nga thiếu SIM card vào năm 2025. Lĩnh vực viễn thông của Nga có thể tụt hậu 5 năm so với các nước dẫn đầu trên thế giới trong năm 2022.

Theo báo cáo, nếu Nga cắt đứt hoàn toàn nguồn cung khí đốt sang châu Âu, thị trường xuất khẩu năng lượng chủ chốt của Nga trước chiến tranh, động thái này có thể gây thiệt hại tới 400 tỉ rúp (6,6 tỉ đô la) doanh thu thuế mỗi năm. Ngoài ra, Nga sẽ không thể bù đắp hoàn toàn doanh thu khí đốt mất mát bằng cách chuyển hướng sang thị trường xuất khẩu mới ngay cả trong trung hạn.

Vì vậy, sản lượng khí đốt của Nga sẽ suy giảm, đe dọa các mục tiêu mở rộng cung cấp nhiên liệu này cho thị trường nội địa. Báo cáo nhận định việc thiếu các công nghệ cần thiết cho các nhà máy sản xuất khí đốt hóa lỏng (LNG) là rất nguy cấp và có thể cản trở nỗ lực xây dựng các nhà máy LNG mới.

Báo cáo ước tính các nhà sản xuất kim loại của Nga sẽ tổn thất khoảng 5,7 tỉ đô la mỗi năm vì các hạn chế thương mại của phương Tây. Báo cáo cảnh báo, nếu nền kinh tế thế giới rơi vào suy thoái, Nga có thể chứng kiến xuất khẩu năng lượng giảm sâu hơn nữa. Điều đó có thể kích hoạt đồng rúp lao dốc và lạm phát tăng vọt.

Ngoài ra, báo cáo cảnh báo rằng các lệnh trừng phạt cũng sẽ buộc chính phủ phải điều chỉnh một loạt các mục tiêu phát triển mà Tổng thống Vladimir Putin đã đặt ra trước chiến tranh, bao gồm cả mục tiêu thúc đẩy tăng trưởng dân số và tuổi thọ.