Bài 1: Tư duy về cấu trúc và sự vận động của BCTC (Phần 1)

Để chuẩn bị cho mùa công bố BCTC Q3 sắp đến gần, mình sẽ chia sẻ cho mọi người 1 chuỗi các bài viết về tư duy về báo cáo tài chính và cách tìm ra keyword trong BCTC 1 cách nhanh nhất.

Chuyên mục mỗi ngày 1 kiến thức

1 BCTC gồm có 3 bảng chính: Cân đối kế toán (CĐKT), Báo cáo thu nhập (BCTN), Lưu chuyển tiền tệ (LCTT) và 1 bảng Thuyết minh (TM).

Đa số NĐT khi mở 1 BCTC lên sẽ quan tâm đầu tiên là bảng BCTN, để xem coi Doanh nghiệp (DN) có Doanh thu (DT) và Lợi nhuận (LN) có tăng không, có tốt không, thì họ sẽ đánh giá DN này tiềm năng. Nhưng đôi khi nếu chỉ có đơn giản thế thì ai cũng giàu rồi.

Tất cả mọi người đều mong muốn có 1 kết quả, đó là DT tăng, LN tăng. Cái này nó sẽ tác động đến sự tăng giảm của CP. Nhưng đây là KẾT QUẢ của vấn đề. Nếu chỉ quan tâm mỗi DT và LN thì chắc chắn kết quả đầu tư đã là trễ. Cho nên phải đặt câu hỏi: NGUYÊN NHÂN hình thành nên doanh thu đó là gì?

DT đơn giản được hình thành từ việc DN có 1 sản phẩm hàng hóa, sau đó bán sản phẩm đó tới tay khách hàng, tạo ra DT, trừ chi phí thì ra LN. Vậy, hàng hóa này là gì ?

Hàng hóa có thể là hàng tồn kho của DN, hoặc các nguyên liệu đang nằm trong nhà xưởng, đang trong quá trình sản xuất để tạo ra hàng hóa và bán tới tay KH. Sẽ có 2 loai mô hình kinh doanh chính, đơn giản nhất: (1). DN nhập hàng từ bên cung cấp, sau đó làm trung gian và bán tới tay KH, ghi nhân DT, LN (Mô hình bán lẻ). (2). DN sẽ tự sản xuất ra hàng hóa, sau đó bán tới tay KH và ghi nhận DT, LN.

Từ đó chúng ta cần quan tâm đầu tiên, hàng tồn kho và năng lực sản xuất, những cái này đều nằm trong bảng CĐKT (nó là câu chuyện của Tài sản). DT và LN nằm ở bảng BCTN. Và muốn bán được hàng thì phải thu được tiền, hoặc chi tiền ra để sản xuất, muốn sản xuất thì phải có đầu tư vào các công cụ sản xuất, phải có vốn vào để mở rộng quy mô, Những vấn đề liền quan đến tiền vô tiền ra này sẽ nằm ở LCTT.

Cuối cùng bảng TM sẽ được sử dụng để trình bày chi tiết ở trong 3 cái bảng chính trên.

------------------------------

Đầu tiên khi bắt đầu mở 1 BCTC, cần quan tâm đầu tiên là về bảng CĐKT. Bảng CĐKT tức là sự luôn luôn cân đối giữa TÀI SẢN và NGUỒN VỐN.

Khi bắt đầu học về các ngôn ngữ của phân tích, đầu tư. Cái quan trọng nhất mọi người tìm kiếm là: DN có bán được hàng? Có thu được tiền? DT có tăng? LN có tăng? Tất cả những cái đấy đều là KẾT QUẢ của việc DN bán được hàng.

Sản phẩm đâu để DN bán? Sản phẩm nó sẽ nằm trong hàng tồn kho, và nằm ở chuỗi các công cụ có giá trị sản xuất để tạo ra hàng tồn kho. Vậy hàng tồn kho sẽ nằm ở TÀI SẢN NGẮN HẠN và giá trị SX được sử dụng lâu dài nó sẽ nằm ở TÀI SẢN DÀI HẠN của DN.

Tiếp theo. Giá CP tăng là KẾT QUẢ của DT tăng và LN tăng. Nhưng NGUYÊN NHÂN của vấn đề là: Nếu muốn bán được nhiều hơn, phải có nhiều sản phẩm hơn, tức là phải có HÀNG TỒN KHO nhiều hơn, muốn có nhiều HTK hơn, thì DN phải sản xuất nhiều hơn, muốn sản xuất nhiều hơn, thì DN phải tái đầu tư mạnh.

Vậy câu chuyện tái đầu tư, (1). nó sẽ nằm ở HÀNG TỒN KHO tăng lên trong phần TÀI SẢN NGẮN HẠN. (2). TÀI SẢN CỐ ĐỊNH tăng lên, muốn có TÀI SẢN CỐ ĐỊNH tăng lên thì phải có XÂY DỰNG TÀI SẢN CỐ ĐỊNH tăng lên trong phần TÀI SẢN DÀI HẠN. Tất cả đều làm tăng TỔNG TÀI SẢN.

Bài viết này chưa đi vào tiểu tiết mà là để định hình tư duy về 1 cấu trúc tổng thể. Chúng ta sẽ đầu tư vào 1 DN có mô hình kinh doanh , hoạt động kinh doanh tăng trưởng. thì bản chất trước tiên là phải tăng TỔNG TÀI SẢN này, và DN sẽ tái đầu tư để công suất hoạt động được lớn hơn. Trong tái đầu tư đó DN sẽ xây nhà xưởng mới, nhập máy móc, trang thiết bị mới để sản sản xuất ra sản phẩm, khi sản xuất ra sảm phẩm xong sẽ đẩy sản phẩm đó ra HÀNG TỒN KHO. HÀNG TỒN KHO tăng lên, b

án được nhiều hàng hơn, tạo ra DT tăng và LN tăng. Từ đó giá CP tăng.

NGUYÊN NHÂN hình thành từ TỔNG TÀI SẢN. còn DOANH THU, LỢI NHUẬN là KẾT QUẢ. (Còn nữa. . .)

-----------------------------