BaF Việt Nam và nghi vấn "làm đẹp" báo cáo tài chính

Thông thường, những cổ phiếu chuẩn bị niêm yết luôn thu hút được sự chú ý của các nhà đầu tư, nhất là những nhà đầu tư đã chốt được lời, bởi sự mới mẻ giữa “rừng” cổ phiếu niêm yết lâu năm. Quy luật này liệu có đúng với CTCP Nông nghiệp BaF Việt Nam?

Vừa qua, Sở Giao dịch chứng khoán TP.HCM (HoSE) đã nhận hồ sơ niêm yết 78 triệu cổ phiếu của CTCP Nông nghiệp BaF Việt Nam. Trước đó, hồi cuối tháng 7, doanh nghiệp đã tiến hành IPO 28 triệu cổ phần với giá chào bán 20.000 đồng/cp. Phiên IPO diễn ra thành công, BaF Việt Nam thu về 560 tỷ đồng.

BaF Việt Nam được thành lập và đi vào hoạt động trong lĩnh vực chăn nuôi lợn từ năm 2017. Thương hiệu BAF (Feed - Farm - Food) cũng là chiến lược của công ty khi đầu tư vào lĩnh vực chăn nuôi lợn với mô hình chuỗi khép kín từ sản xuất thức ăn, chăn nuôi trang trại tới giết mổ, chế biến. BaF Việt Nam được biết đến là một phần trong “hệ sinh thái” của CTCP Tập đoàn Tân Long (Tân Long Group) do doanh nhân Trương Sỹ Bá làm Chủ tịch.

Về kết quả kinh doanh, trong 3 năm đầu mới thành lập, doanh thu bình quân của BaF Việt Nam đạt trên 13.000 tỷ đồng, nhưng lợi nhuận chỉ vài chục tỷ đồng. Trong giai đoạn này, doanh thu của công ty không đến từ lĩnh vực chăn nuôi lợn mà từ hoạt động thương mại.

Theo đó, mỗi năm BaF ký hàng trăm hợp đồng mua bán nông sản với nhóm Tân Long Group, T&T Agri với tổng giá trị lên tới hàng chục nghìn tỷ đồng. Các hợp đồng này đều được thu xếp vốn bởi Ngân hàng TMCP Sài Gòn- Hà Nội (SHB, theo thuyết minh Báo cáo tài chính năm 2019)

Tuy nhiên, đến nửa đầu năm 2020 – trước thềm IPO, công ty gây bất ngờ khi ghi nhận mức doanh thu 5.251 tỷ đồng, giảm 20,4% (mảng thương mại vẫn chiếm 94,5%) nhưng lợi nhuận sau thuế lên tới 201 tỷ đồng, gấp 10 lần cùng kỳ năm trước. Sự đột biến này đã khiến nhiều ý kiến cho rằng BaF Việt Nam “xào nấu” Báo cáo tài chính.

Bởi lẽ, 2 yếu tố giúp cải thiện lợi nhuận sau thuế của doanh nghiệp chính là giá vốn hàng bán và chi phí lãi vay giảm sâu.

Cụ thể, giá vốn hàng bán trong kỳ ghi nhận 4.975 tỷ đồng, giảm 24% giúp lãi gộp đạt 276 tỷ đồng, tăng 160% so với cùng kỳ nhưng BaF không đưa ra giải trình cụ thể.

Trong khi đó, chỉ tiêu phải trả người bán ngắn hạn ở mức rất cao, lên tới 5.798 tỷ đồng, tăng 1.260 tỷ đồng, tương đương 28% so với hồi đầu năm, chiếm tới 83,2% tổng nguồn vốn. Đồng thời, chi phí lãi vay tại doanh nghiệp giảm đến 95% bất chấp nợ vay tăng 38,9% so với cùng kỳ.

Mối quan ngại của các “nhà đầu tư tỉnh táo” càng rõ ràng hơn khi quan sát kỹ hơn Báo cáo tài chính của BaF Việt Nam có thể thấy, phần lớn tài sản đang nằm bên ngoài công ty.

Theo đó, tại ngày 30/6/2021, tổng tài sản của doanh nghiệp là gần 6.967 tỷ đồng, tăng 1.721 tỷ đồng so với đầu năm. Nhưng đáng nói, khoản mục phải thu ngắn hạn khách hàng lên đến gần 4.500 tỷ đồng, tăng 27% so với đầu năm và chiếm tới 64,5% tổng tài sản.

Tân Long Group đứng đầu các khoản phải thu ngắn hạn tại BaF với số tiền lên đến 645 tỷ đồng; tiếp đến là Công ty TNHH Thương mại và Phát triển dịch vụ Sơn La (567 tỷ đồng), Công ty TNHH Dịch vụ Thượng mại XNK Tân Thành Nam (430 tỷ đồng, Công ty TNHH Đầu tư Kinh doanh Nhật Tân (362 tỷ đồng), Công ty TNHH Nông nghiệp T&T (278 tỷ đồng)… Đây đều là các doanh nghiệp được cho là nằm trong “hệ sinh thái” Tân Long Group có quy mô nhân viên dưới 20 người nhưng doanh thu tăng trưởng đều đặn hàng nghìn tỷ đồng mỗi năm.

Ngoài các khoản phải thu ngắn hạn, BaF Việt Nam cũng đang đối diện với khoảng 5.800 tỷ đồng phải trả trong ngắn hạn. Tất nhiên, vẫn là của những cái tên quen thuộc.