Bắc Trung Bộ "đói" nhà ở xã hội

Thời gian qua, nhiều địa phương khu vực Bắc Trung Bộ đã tích cực thu hút đầu tư, thúc đẩy khởi công xây dựng nhà ở xã hội (NOXH). Tuy nhiên, nhiều dự án vẫn còn chậm trễ, vướng mắc, cần giải pháp đồng bộ để tháo gỡ.

“Cơn khát” vẫn nguyên

Mặc dù ghi nhận nguồn cầu lớn đối với loại hình nhà ở xã hội, song trải qua nhiều năm, việc giải quyết “cơn khát” nguồn cung tại các tỉnh Bắc Trung Bộ vẫn chưa thực hiện được.

Cụ thể, tại Thanh Hoá, những năm gần đây, địa phương này đã triển khai hàng loạt dự án NOXH trên những khu “đất vàng”. Thế nhưng các dự triển khai rầm rộ trong thời gian ngắn thì... bỏ hoang. Theo số liệu thống kê của Sở Xây dựng Thanh Hóa, hiện nay trên địa bàn tỉnh có 18 dự án NOXH đã và đang đầu tư xây dựng. Trong đó, 12 dự án đảm bảo tiến độ, đưa vào sử dụng một phần hoặc toàn bộ dự án, 6 dự án chậm tiến độ.

Tại Nghệ An, theo kế hoạch phát triển NOXH từ năm 2020 đến năm 2030, toàn tỉnh sẽ xây dựng khoảng 15.000 căn NOXH cho công nhân chủ yếu tại các khu công nghiệp thuộc địa bàn TP. Vinh và các huyện phụ cận. Tuy nhiên, hiện ngoài một số ít dự án đã được triển khai xây dựng thì phần lớn dự án khác vẫn còn “nằm trên giấy”.

Tại Hà Tĩnh, tình hình còn sa sút hơn khi trên địa bàn tỉnh chỉ có duy nhất dự án NOXH được xây dựng tại tổ dân phố Hòa Linh, phường Thạch Linh, thành phố Hà Tĩnh từ năm 2021. Dự án này có tổng mức đầu tư 357 tỷ đồng chỉ đáp ứng được 488 căn hộ.

Tương tự là Quảng Trị, toàn tỉnh mới chỉ có 1 dự án đầu tư NOXH hội đang triển khai, chưa hình thành nhà ở. Trong khi đó, theo thống kê của UBND tỉnh, nhu cầu NOXH cho người thu nhập thấp tại địa phương này đến năm 2025 khoảng hơn 19.500 căn, đến năm 2030 khoảng hơn 7.900 căn...

Cần chung tay tháo gỡ vướng mắc

Chia sẻ về thực trạng và giải pháp phát triển NOXH tại địa phương, ông Nguyễn Mạnh Tuấn - Trưởng phòng Quản lý nhà và thị trường bất động sản, Sở Xây dựng Thanh Hóa, cho biết vướng mắc chung của tỉnh hiện nay là quỹ đất, đặc biệt là quỹ đất đã có hạ tầng kỹ thuật thuận lợi cho việc triển khai đầu tư xây dựng và đưa vào hoạt động được ngay. Bên cạnh đó, việc thực hiện các dự án NOXH gặp khó khăn do nguồn vốn ngân sách để hỗ trợ của tỉnh còn khó khăn, chưa huy động được nhiều nguồn vốn khác.

Nhiều doanh nghiệp sản xuất, kinh doanh trong khu công nghiệp chưa quan tâm đến nhà ở cho công nhân, người lao động của doanh nghiệp. Mặt khác, có doanh nghiệp muốn đầu tư xây dựng nhà ở cho công nhân lại vướng quy trình thủ tục về lựa chọn chủ đầu tư. Hiện nay cũng xuất hiện thêm một số khó khăn cho việc triển khai đề án xây dựng NOXH như tình hình thị trường bất động sản nói chung trầm lắng.

Để giải quyết khó khăn, các vướng mắc trên, thời gian qua, tỉnh Thanh Hóa đã cân đối, bố trí ngân sách để khuyến khích, ưu đãi theo quy định nhằm thu hút, kêu gọi các thành phần kinh tế tham gia đầu tư phát triển nhà ở xã hội trên địa bàn tỉnh; rà soát, bổ sung quy hoạch, bố trí dự án nhà ở xã hội độc lập tại các vị trí phù hợp, thuận tiện, đầy đủ hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng xã hội; đôn đốc các chủ đầu tư dự án nhà ở thương mại, khu đô thị triển khai đầu tư xây dựng nhà ở xã hội trên quỹ đất 20% của các dự án này theo tiến độ được phê duyệt.

Ông Tuấn cũng thông tin thêm giải pháp, trường hợp các chủ đầu tư không thực hiện thì tham mưu báo cáo cấp có thẩm quyền việc thu hồi quỹ đất 20% để lựa chọn, giao cho chủ đầu tư khác thực hiện; xây dựng các thiết chế công đoàn tại các khu công nghiệp theo đề án đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt; nghiên cứu đơn giản hóa, rút ngắn các thủ tục hành chính trong lập, phê duyệt dự án nhà ở xã hội, nhà ở công nhân...

Thông tin về một số giải pháp phát triển nhà ở cho người thu nhập thấp trên địa bàn Nghệ An, ông Hoàng Sỹ Kiệm, Giám đốc Sở Xây dựng tỉnh cho biết, trong thời gian tới, UBND tỉnh sẽ đưa ra các giải pháp cụ thể, đó là đẩy mạnh hoàn thiện cơ sở pháp lý thuộc thẩm quyền, tăng cường cải cách các thủ tục hành chính liên quan đến đầu tư xây dựng NOXH để cải thiện môi trường kinh doanh, thu hút đầu tư. Bên cạnh đó là dành quỹ đất làm NOXH, nhà ở công nhân khu công nghiệp; hỗ trợ, tạo điều kiện về tín dụng phát triển nhà ở xã hội; quản lý chặt chẽ, xử lý vi phạm (nếu có) về tiến độ và các cam kết của nhà đầu tư thực hiện dự án NOXH; nâng cao tinh thần trách nhiệm của người đứng đầu các sở, ban, ngành, UBND các huyện, thành phố, thị xã trong việc thúc đẩy phát triển NOXH trên địa bàn tỉnh.

Ngoài ra, tỉnh Nghệ An sẽ hỗ trợ, tạo điều kiện tối đa cho các doanh nghiệp đầu tư và người mua nhà ở xã hội tiếp cận vay vốn từ chương trình tín dụng 120.000 tỷ đồng theo tinh thần Nghị quyết số 33/NQ-CP ngày 11/3/2023 của Chính phủ và các gói tín dụng cho vay với lãi suất thấp khác...

Thực hiện đề án “Đầu tư xây dựng ít nhất 1 triệu căn hộ nhà ở xã hội cho đối tượng thu nhập thấp, công nhân khu công nghiệp giai đoạn 2021-2030” tỉnh Quảng Trị cũng đã đặt ra kế hoạch, giải pháp thực hiện như: hoàn thiện thể chế, chính sách về nhà ở; giải pháp về quy hoạch, phát triển quỹ đất; nâng cao năng lực phát triển nhà ở xã hội theo dự án; phát triển nhà ở xã hội theo kế hoạch phát triển nhà ở; giải pháp về nguồn vốn và thuế; giải pháp phát triển thị trường bất động sản; cải cách thủ tục hành chính, thủ tục đầu tư...

UBND tỉnh Quảng Trị cũng đưa ra các giải pháp về nguồn vốn, đó là bố trí nguồn vốn hợp lý, sử dụng hiệu quả nguồn vốn từ ngân sách nhà nước để phát triển nhà ở xã hội cho các đối tượng chính sách, cho các chương trình mục tiêu về nhà ở; huy động nguồn vốn xã hội hóa để phát triển nhà ở xã hội thông qua nhiều hình thức như: huy động vốn của doanh nghiệp, huy động từ ngân hàng, các tổ chức tín dụng, quỹ đầu tư phát triển và các nguồn vốn hợp pháp khác, nhằm tạo lập hệ thống tài chính nhà ở vận hành ổn định, dài hạn và giảm phụ thuộc vào ngân sách nhà nước.

Ngoài ra tỉnh cũng triển khai chương trình cho vay ưu đãi đối với cá nhân, hộ gia đình để mua, thuê nhà ở xã hội, nhà ở cho công nhân; xây dựng mới hoặc cải tạo, sửa chữa nhà ở theo chính sách về nhà ở xã hội theo quy định của Nghị định số 100/2015/NĐ-CP ngày 20/10/2015, Nghị định số 49/2021/NĐ-CP ngày 01/4/2021 của Chính phủ và gói hỗ trợ khách hàng cá nhân vay mua, thuê nhà ở xã hội, nhà ở công nhân...