Bắc Kinh nhận thấy tín hiệu tích cực từ động thái hoãn áp thuế của Donald Trump

Những căng thẳng thương mại đang leo thang giữa Trung Quốc và Mỹ đã được giảm nhẹ vào ngày thứ Tư (14/08) khi phía Bắc Kinh có lời khen ngợi quyết định trì hoãn hoặc bỏ hẳn một vài kế hoạch có liên quan đến thuế quan áp lên hàng hóa Trung Quốc của Tổng thống Mỹ Donald Trump và xem đó như là “tín hiệu tích cực”.

Động thái từ ông Trump được đưa ra trong ngày thứ Ba (13/08) sau khi Phó Thủ tướng Trung Quốc Lưu Hạc - trưởng nhóm đàm phán thương mại của Trung Quốc - có cuộc đàm thoại với Đại diện Thương mại Mỹ (USTR) Robert Lighthizer và Bộ trưởng Tài chính Mỹ Steven Mnuchin vào ngày thứ Ba (13/08) vừa qua.

Tuy vậy, ông Lưu đã đưa ra các “đại diện trang trọng”, một cụm từ ngoại giao biểu thị cho lời khiếu nại chính thức đối với Mỹ về các kế hoạch thuế quan của quốc gia này, theo Tân Hoa Xã.

Văn phòng của USTR đã xác nhận sau khi cuộc gọi giữa hai bên kết thúc rằng việc đánh thuế 10% lên số hàng hóa trị giá 155 tỷ USD ở các mặt hàng như “điện thoại di động, máy tính xách tay, máy chơi game, một số loại đồ chơi, màn hình máy tính, một số mặt hàng giày dép và quần áo” sẽ được hoãn đến ngày 15/12/2019. Văn phòng này còn nói những sản phẩm khác vốn nằm trong danh sách bị đánh thuế, bao gồm các thiết bị an toàn như ghế ngồi xe hơi dành riêng cho trẻ em, sẽ không bị đánh thuế nữa.

Ông Trump từng đe dọa sẽ áp 10% thuế quan lên số hàng hóa trị giá 300 tỷ USD của Trung Quốc vào đầu tháng 09/2019 nhưng hiện tại, sẽ chỉ có 130 tỷ USD hàng hóa bị Mỹ áp thuế quan mới.

Phía Trung Quốc vẫn chưa đáp lại sự nhượng bộ này của ông Trump bằng hành động cụ thể nào, tuy nhiên, họ đồng ý sẽ tham dự một cuộc hội đàm khác trong vòng 2 tuần tới.

Cuộc nói chuyện qua điện thoại diễn ra vào ngày thứ Ba (13/08) “đã cho thế giới thấy rằng các kênh liên lạc vẫn được mở đối với cả hai phía và hai quốc gia đều sẵn sàng nói chuyện thêm. Đây là tín hiệu tích cực trong những ngày gần đây”, Taoran Notes, một tài khoản mạng xã hội Trung Quốc có liên kết với Economic Daily, cho biết vào thứ Tư (14/08).

Bộ trưởng Thương mại Trung Quốc Zhong Shan, Thống đốc Ngân hàng Nhân dân Trung Quốc Yi Gang cũng như Phó Chủ tịch Ủy ban Cải cách và Phát triển Quốc gia Trung Quốc Ning Jizhe cũng đã tham dự trong cuộc nói chuyện qua điện thoại vào ngày thứ Ba (13/08).

Frank Lavin, người đứng đầu Cục Quản lý Thương mại Quốc tế thuộc Bộ Thương mại Mỹ dưới thời Tổng thống George W. Bush, nói rằng ông Trump “đang lùi lại một bước, tránh xa khỏi việc xung đột, với hy vọng Trung Quốc sẽ đưa ra động thái nào đó”.

“Liệu ông Trump sẽ thực sự chấp nhận một lời đề nghị hay là sẽ xem lời đề nghị đó như một mưu đồ để đàm phán, và ông ấy chỉ muốn có thêm nhiều lời đề nghị khác? Vậy nên, phải có cách nào đó để ông Trump ra tín hiệu rằng ông ấy nhận thấy đó là lời đề nghị tốt và đáng tin tưởng. Đó là lời đề nghị có ý nghĩa và có sức ảnh hưởng quan trọng”.

Quan hệ thương mại giữa hai nền kinh tế lớn nhất thế giới nhanh chóng xấu đi trong hai tuần qua sau khi ông Trump đe dọa sẽ áp thuế quan lên toàn bộ hàng hóa Trung Quốc, việc làm đó của ông Trump đã phá vỡ thỏa thuận ngừng chiến mà ông đã lập với Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình tại buổi gặp mặt ở Osaka vào cuối tháng 6 vừa qua.

Trung Quốc phản ứng với lời đe dọa trên bằng cách ngưng mua nông sản từ Mỹ và để đồng Nhân dân tệ suy yếu xuống mức thấp lần đầu tiên trong vòng 11 năm qua, việc này đã được Mỹ lấy làm cái cớ để chính thức dán nhãn “quốc gia thao túng tiền tệ” cho Trung Quốc.

Những căng thẳng tiếp tục leo thang đã làm rung chuyển thị trường toàn cầu vì gia tăng lo ngại rằng những căng thẳng này có khả năng dẫn đến suy thoái kinh tế toàn cầu. Việc Mỹ lần đầu tiên đánh thuế quan lên các mặt hàng tiêu dùng sản xuất tại Trung Quốc cũng đe dọa dẫn đến sự sụt giảm trong doanh số bán hàng và cắt giảm việc làm ở các công ty bán lẻ của Mỹ trong mùa mua sắm cho Giáng Sinh sắp tới.

Các công ty bán lẻ Mỹ đã cắt giảm việc làm ở tỷ lệ cao nhất trong vòng 10 năm qua, trong đó gần 43,000 việc làm đã bị cắt giảm trong 7 tháng đầu năm 2019, tăng 40% so với cùng kỳ năm 2018, theo báo cáo của công ty hỗ trợ tìm kiếm việc làm Challenger Gray & Christmas.

Ảnh hưởng của chiến tranh thương mại đối với sự tăng trưởng của Trung Quốc ngày càng được thể hiện rõ hơn sau khi sản lượng công nghiệp tháng 07/2019 tăng với tỷ lệ thấp nhất kể từ tháng 02/2002, trong khi lĩnh vực bán lẻ của Trung Quốc cũng chịu thiệt hại, Cục Thống kê Quốc gia Trung Quốc cho biết vào thứ Tư (14/08).

Ông Lưu Hạc, ông Lighthizer và ông Mnuchin đều đã gật đầu đồng ý vào cuối tháng 7/2019 tại Thượng Hải rằng họ sẽ tổ chức một cuộc họp đối mặt tại Washington trong tháng 9/2019, và một cựu Phó Bộ trưởng Thương mại Trung Quốc cũng đã xác nhận vào đầu tuần này rằng cuộc họp vẫn đang được chuẩn bị tiến hành.

Cùng lúc đó, truyền thông Nhà nước Trung Quốc đang ngày càng ngập trong những lời hoa mỹ rằng Bắc Kinh sẽ không chịu khuất phục trước “áp lực tối đa” hay “sự bắt nạt” từ phía Mỹ.

Hua Changchun, Chuyên gia kinh tế tại công ty môi giới Guotai Junan Securities, cho biết các căng thẳng có khả năng sẽ chuyển sang lĩnh vực tài chính.

“Trận chiến về vấn đề thuế quan có thể tạm ngưng nhưng một cuộc chiến tài chính có thể được khơi mào”, ông Hua cảnh báo.

Shen Dingli, Chuyên gia về Mỹ tại một công ty ở Thượng Hải, nghĩ rằng động thái sửa đổi lời đe dọa áp thuế quan ban đầu của ông Trump chủ yếu được thúc đẩy bởi ý định quản lý tốt năng suất kinh tế cuối năm của Mỹ để chuẩn bị cho chiến dịch vận động bầu cử Tổng thống sắp tới của ông.

“Nếu các tác động từ chiến tranh thương mại bắt đầu phản ánh lên dữ liệu tiêu dùng tháng 11 và 12/2019 của Mỹ thì sẽ không mấy tốt cho việc tái đắc cử của ông Trump. Động thái đe dọa áp thuế quan của ông cũng bị nhiều công ty Mỹ phản đối, đặc biệt là những ‘ông lớn’ công nghệ, ông Trump cũng phải quan tâm đến sự ủng hộ của những ‘ông lớn’ này”, ông Shen nói. “Chúng ta có thể xem việc này là sự xoa dịu tạm thời cho những căng thẳng giữa Mỹ và Trung Quốc nhưng đáng lẽ ngay từ đầu, phía Mỹ không nên đe dọa sẽ tăng thuế quan trong khi các cuộc đàm phán thương mại đang diễn ra”.