Bắc Kinh đối mặt áp lực từ thị trường: Liệu gói kích thích kinh tế có đủ lớn ?

Bài viết phân tích về tình hình kinh tế Trung Quốc và kỳ vọng của thị trường đối với gói kích thích tài chính lớn của Bắc Kinh. Sau khi không đưa ra thông tin cụ thể trong cuộc họp báo gần đây, chính quyền Trung Quốc dường như đang sử dụng chiến thuật thường thấy của các nước phương Tây—tiết lộ một số thông tin qua truyền thông để thăm dò phản ứng thị trường.

Trong cuộc họp báo của Bộ Tài chính Trung Quốc vào cuối tuần qua, nơi các nhà đầu tư và nhà phân tích kỳ vọng thông báo về một gói kích thích lớn với giá trị ước tính có thể lên tới 10 nghìn tỷ nhân dân tệ, kết quả lại gây thất vọng. Những hy vọng về một con số cụ thể đã không thành hiện thực, và thay vào đó, các thông tin chi tiết về chính sách vẫn bị giữ kín.

Jacqueline Rong, chuyên gia kinh tế trưởng về Trung Quốc tại BNP Paribas SA, cho rằng các chính sách hỗ trợ tiêu dùng mà Trung Quốc công bố dường như không đủ mạnh để đối phó với các vấn đề mà nền kinh tế đang phải đối mặt. Cụ thể, hai thách thức lớn nhất hiện nay là áp lực giảm phát và cuộc khủng hoảng bất động sản vẫn chưa được giải quyết triệt để.

Kỳ vọng thị trường đối với gói kích thích

Các nhà phân tích và nhà đầu tư kỳ vọng rằng Trung Quốc sẽ triển khai khoảng 2 nghìn tỷ nhân dân tệ, tương đương 283 tỷ đô la Mỹ, cho các biện pháp kích thích tài chính mới. Một số dự báo con số này có thể lên tới 11 nghìn tỷ nhân dân tệ, bao gồm các khoản trợ cấp, phiếu tiêu dùng và hỗ trợ tài chính cho các gia đình có trẻ em.

Tuy nhiên, câu trả lời từ đại diện Bộ Tài chính, ông Lan, khi được hỏi về quy mô của gói kích thích, chỉ đơn giản là: "Chúng tôi sẽ công bố thông tin đầy đủ sau khi các thủ tục pháp lý thích hợp được thông qua."

Điều này khiến thị trường không hài lòng, và Bắc Kinh có vẻ đã cố gắng kiểm tra phản ứng của nhà đầu tư bằng cách rò rỉ thông tin qua các phương tiện truyền thông. Theo Caixin Global, nhiều nguồn tin cho biết Trung Quốc có thể phát hành tới 6 nghìn tỷ nhân dân tệ trái phiếu kho bạc đặc biệt siêu dài hạn trong ba năm tới. Khoản tiền này được kỳ vọng sẽ giúp hỗ trợ nền kinh tế và giải quyết nợ ngoài sổ sách của các chính quyền địa phương.

Quan điểm của các chuyên gia

Số tiền 6 nghìn tỷ nhân dân tệ này nằm trong khoảng kỳ vọng của thị trường, và việc "rò rỉ" thông tin này có thể là một bước đi chiến lược của chính phủ để đánh giá phản ứng của nhà đầu tư trước khi đưa ra quyết định cuối cùng.

Liu Shijin, cựu thành viên của cơ quan cố vấn chính trị hàng đầu Trung Quốc, đã kêu gọi một gói kích thích kinh tế trị giá hơn 10 nghìn tỷ nhân dân tệ, tương đương khoảng 1/10 GDP hàng năm của đất nước. Ông cho rằng quy mô gói kích thích này là phù hợp với một nền kinh tế lớn như Trung Quốc. Liu so sánh kế hoạch này với gói kích thích trị giá 4 nghìn tỷ nhân dân tệ mà Trung Quốc đã triển khai trong cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu năm 2008.

Tuy nhiên, các biện pháp tài trợ bằng nợ có quy mô lớn như vậy cũng đặt ra một vấn đề khác—lãi suất có thể sẽ tăng cao hơn. Điều này sẽ gây áp lực nặng nề lên thị trường bất động sản, một trong những lĩnh vực mà chính phủ đang cố gắng cứu trợ.

Tác động đến thị trường toàn cầu

Vấn đề then chốt là liệu Trung Quốc có tung ra chương trình nới lỏng định lượng (QE) hay không. Theo bài viết, nếu không có QE, tăng trưởng cung tiền M1 sẽ không vượt quá M2, dẫn đến tình trạng thắt chặt tiền tệ và làm suy yếu các doanh nghiệp nhỏ và người vay yếu thế trong nền kinh tế. Điều này có thể gây ra tình trạng giảm phát nghiêm trọng và khiến Trung Quốc đối mặt với một cuộc khủng hoảng trong vòng 12-18 tháng tới, kéo theo sự suy thoái kinh tế toàn cầu.

Ngược lại, nếu Bắc Kinh thực hiện QE, giá dầu, bitcoin và vàng có thể tăng vọt khi chương trình này kích hoạt một làn sóng lạm phát toàn cầu mới. Các nhà đầu tư hiện đang mong đợi sự quay trở lại của thanh khoản dư thừa để giữ vững đà tăng của thị trường chứng khoán.

Trung Quốc đang ở ngã ba đường với nhiều lựa chọn phức tạp về kinh tế. Chính quyền Bắc Kinh cần tìm ra giải pháp để không chỉ kích thích tăng trưởng mà còn phải đối phó với các thách thức dài hạn như giảm phát và khủng hoảng bất động sản. Thị trường vẫn kỳ vọng một động thái mạnh mẽ từ Trung Quốc, nhưng bất kỳ quyết định nào cũng sẽ có những hệ quả đáng kể đối với cả nền kinh tế trong nước và toàn cầu.