Apple và chiến lược "Trung Quốc cộng một"

Gã khổng lồ công nghệ Apple đang yêu cầu các nhà cung cấp tai nghe không dây AirPods lên kế hoạch thử nghiệm sản xuất tại Việt Nam.

Apple đang lên kế hoạch sản xuất thử nghiệm tai nghe không dây AirPods nổi tiếng của mình tại Việt Nam khi Tập đoàn này đẩy nhanh kế hoạch đa dạng hóa sản xuất dòng sản phẩm điện tử tiêu dùng tại các thị trường ngoài Trung Quốc.

Công ty Goertek - một trong những nhà sản xuất quan trọng của Apple, mùa hè này sẽ bắt đầu thử nghiệm các quy trình sản xuất cho thế hệ AirPods mới nhất tại nhà máy chuyên sản xuất các phụ kiện âm thanh của công ty ở miền Bắc Việt Nam.

Điều này sẽ đánh dấu việc sản xuất tai nghe không dây đầu tiên – vốn được Apple được tung ra thị trường lần đầu vào năm 2016, tại một quốc gia không phải Trung Quốc. Tai nghe không dây Airpods là sản phẩm có tốc độ tăng trưởng nhanh nhất của Apple. Chỉ riêng dòng sản phẩm này đã đạt tới số lượng 35 triệu lô hàng vào năm ngoái so với 20 triệu lô hàng trong năm 2017.

Apple đã có văn bản gửi cho các nhà cung cấp linh kiện, yêu cầu họ hỗ trợ những hoạt động của Goertek trong quá trình di dời nhà máy sản xuất từ Trung Quốc tới Việt Nam.

"Các nhà cung cấp được yêu cầu không thay đổi giá, ít nhất là trong giai đoạn sản xuất thử nghiệm tại Việt Nam. Sau khi nhà máy tại Việt Nam đi vào sản xuất ổn định với khối lượng hàng hóa lớn, việc điều chỉnh giá linh kiện có thể được xem xét” – trích đoạn thông báo chính thức từ Apple.

Từ lâu, Apple đã sản xuất tai nghe EarPods truyền thống - được kết nối với iPhone bằng dây - tại Việt Nam. Tuy nhiên, hiện Airpods chỉ được làm tại Trung Quốc bởi các nhà cung cấp như Inventec, Luxshare-ICT và GoerTek.

Động thái lần này của Apple, được xem là những hoạt động đầu tiên trong việc di dời các nhà máy ra khỏi lãnh thổ Trung Quốc nhằm tránh những tác động của chiến tranh thương mại. Được biết, kế hoạch của Apple là tìm nguồn cung ứng từ 15% đến 30% sản lượng tại một quốc gia ngoài Trung Quốc - nơi lợi thế về chi phí và nhân lực đang bắt đầu mờ dần.

AirPods là tai nghe không dây bán chạy nhất thế giới, với 60% thị trường và đã mở một danh mục điện tử tiêu dùng được ưa chuộng nhất khi sản phẩm này được ra mắt vào cuối năm 2016. Samsung, Huawei và các thương hiệu âm thanh truyền thống khác như Jabra và Bose đã đua nhau giới thiệu tai nghe không dây nhằm cạnh tranh với sản phẩm AirPods của Apple.

Theo nhà phân tích chuỗi cung ứng Chiu Shih-fang tại Viện nghiên cứu kinh tế Đài Loan cho biết: "Rất có khả năng Apple sẽ áp dụng chiến lược 'Trung Quốc cộng một' trong những nỗ lực đa dạng hóa. Điều đó có nghĩa là công ty sẽ tăng sản lượng ở các nước bên ngoài Trung Quốc mà không giảm khối lượng sản xuất tại Trung Quốc”.

Ông Chiu nhận định: "Việc giảm đáng kể khối lượng hàng hóa gia công bên trong Trung Quốc hiện quá nhạy cảm đối với Apple, cũng như đối với các nhà cung cấp linh kiện khác". Hơn nữa, việc đa dạng hóa các nhà máy sẽ liên quan đến việc "vận chuyển một số hàng hóa bán thành phẩm, và sau đó lắp ráp tất cả những thứ này lại với nhau, việc này không đơn giản. Và chắc chắn Apple sẽ không xây dựng lại tất cả từ đầu đến cuối".

Tiềm năng tăng trưởng mạnh mẽ của ngành tai nghe không dây mang đến cơ hội để Apple đẩy nhanh đa dạng hóa nơi sản xuất mà không cần cắt giảm sản lượng tại Trung Quốc. Suốt nhiều năm qua, Trung Quốc là nơi cung cấp hầu hết đối tác, cơ sở sản xuất cho Apple bằng hạ tầng, nguồn nhân lực chi phí thấp dồi dào...

Ở chiều ngược lại, sự hiện diện của hãng công nghệ Mỹ đã tạo ra một chuỗi cung ứng chất lượng, tính kết nối cao và có khả năng huy động hàng trăm nghìn nhân lực trong thời gian ngắn.Tuy nhiên, tỷ lệ sinh thấp, chi phí lao động gia tăng và căng thẳng thương mại kéo dài giữa Washington và Bắc Kinh đã khiến Apple phải xem xét lại sự phụ thuộc này.

Trong bối cảnh đó, Việt Nam đã nổi lên như một sự thay thế đầy khả thi nhờ vào vị trí địa lý gần với Trung Quốc, từ đó có thể tận dụng các lợi thế về logistic, lực lượng lao động tay nghề cao với chi phí thấp hơn.

Chuyên gia phân tích về thị trường mới nổi Karen Ma tại Viện nghiên cứu công nghiệp công nghệ ở Đài Loan nói rằng: "Nhiều doanh nghiệp đang chuyển hoặc tăng sản xuất tại Việt Nam để tránh thuế quan vì gần Trung Quốc và nơi đây có chuỗi cung ứng tương đối hoàn chỉnh so với các nước Đông Nam Á khác".

Tuy nhiên, ông Ma cũng cảnh báo, Việt Nam có thể bị quá tải hoặc sớm thiếu lao động cũng như tăng chi phí sản xuất khi nhiều doanh nghiệp cùng có kế hoạch chuyển đến đây.