App Store của Apple tại Trung Quốc có nguy cơ bị đóng cửa

Tương lai chợ ứng dụng App Store của Apple tại Trung Quốc trở nên mờ mịt trong vòng xoáy chiến tranh thương mại Mỹ - Trung.

Tờ The Information vừa có bài viết chỉ rõ hậu quả mà Apple có thể phải chịu khi căng thẳng Mỹ - Trung tiếp tục leo thang. Apple đối diện với áp lực ngày một lớn từ chính phủ Trung Quốc xoay quanh chợ ứng dụng App Store. Viễn cảnh tồi tệ nhất là phải đóng cửa.

Theo The Information, việc Apple gỡ bỏ hàng ngàn ứng dụng khỏi App Store là một phần trong nỗ lực tuân thủ luật pháp Trung Quốc, duy trì quan hệ với chính phủ. Tuy nhiên, vị thế của hãng đã kém hơn trước, đe dọa đến bản thân App Store. Apple luôn cẩn thận để không làm mếch lòng nhà chức trách nước này do đóng vai trò quan trọng trong doanh thu và chuỗi cung ứng sản phẩm.

Quy mô và tiềm lực của Apple giúp họ “dễ thở” hơn tại Trung Quốc so với nhiều tập đoàn đa quốc gia khác, đồng thời cho phép lách một số luật của nước sở tại. Dù vậy, mọi thứ đều có giới hạn. Theo nguồn tin của The Information, một cuộc họp năm 2017 với cơ quan quản lý của Apple có kết quả khá chua chát, bất chấp các nỗ lực dạo đầu của ông lớn công nghệ Mỹ.

Trong năm này, Apple giới thiệu bộ ba trung tâm nghiên cứu và phát triển tại Trung Quốc cũng như trao quyền giám sát dữ liệu iCloud Trung Quốc cho một công ty địa phương mà họ hợp tác. Song, trong cuộc họp, nguồn tin cho biết Apple bị dội gáo nước lạnh khi nhà chức trách khẳng định Apple không phải là công ty bất khả xâm phạm như họ vẫn nghĩ . Chính vì thế, Apple phải tuân thủ mọi điều luật Trung Quốc.

Nếu như trước đây, Apple giành được một vài ngoại lệ để hoạt động tại Trung Quốc, chẳng hạn việc họ điều hành App Store mà không cần đối tác trong nước hay nới lỏng kiểm duyệt đối với ứng dụng, nội dung trong App Store thì hiện tại, “táo khuyết” phải chấp hành nghiêm chỉnh như tất cả mọi người.

Thay đổi rõ rệt nhất nằm ở việc Apple phải gỡ hàng ngàn ứng dụng khỏi App Store Trung Quốc gần đây vì không xin được giấy phép từ nhà chức trách. Nguồn tin cũng tiết lộ Apple đã từ bỏ ý định ra mắt dịch vụ Apple TV tại đây. Mối lo ngại lớn hơn nằm ở các ngoại lệ khác, chẳng hạn thứ cho phép App Store được hoạt động.

Theo quy định của Trung Quốc, các chợ ứng dụng nước ngoài muốn hoạt động phải do liên doanh sở hữu phần lớn và do đối tác Trung Quốc điều hành. Tất cả ứng dụng từ nhà phát triển bên ngoài cũng phải được xét duyệt để xem có tuân thủ quy định trong nước không. Apple chưa từng làm như vậy kể từ khi mở App Store tại Trung Quốc vào năm 2010.

Theo The Information, Apple không kiểm duyệt ứng dụng và nhà phát triển bên ngoài cũng không được yêu cầu phải có “giấy phép nội dung hay kinh doanh Trung Quốc”. Các chợ ứng dụng khác đều tuân thủ quy định.

Về vấn đề sở hữu và điều hành App Store, Apple đã có cơ hội xử lý từ đầu năm 2013 khi Trung Quốc công bố Khu vực tự do thương mại Thượng Hải nhằm khuyến khích đầu tư nước ngoài. Nguồn tin cho hay lãnh đạo Apple nghĩ tới việc mở pháp nhân tại khu vực này để duy trì App Store mà không cần đối tác liên doanh. Song, kế hoạch bị bác bỏ do Apple lo ngại mất quyền kiểm soát.

Đến năm 2018, giữa chiến tranh thương mại Mỹ - Trung, Apple một lần nữa đăng ký thành lập pháp nhân nhưng chính quyền Trung Quốc từ chối phê duyệt hồ sơ. “Theo nguồn tin thân cận, quan chức Trung Quốc nói họ sẽ không cấp phép cho tới khi Apple nhượng bộ hơn, cho phép nhà quản lý phê duyệt cái gì được đưa lên App Store. Tuy nhiên, lãnh đạo Apple từ chối thay đổi vì nó sẽ trao cho Bắc Kinh nhiều quyền lực hơn với ứng dụng được xuất bản tại Trung Quốc”, trích bài viết trên The Information.

Với tình hình hiện tại giữa hai nước và sắc lệnh hành pháp mới của Tổng thống Trump nhằm vào TikTok, App Store bị đẩy vào tình thế bấp bênh hơn bao giờ hết. Ông Trump ra lệnh cho công ty mẹ ByteDance phải thoái vốn khỏi TikTok Mỹ trong 90 ngày nếu không muốn bị đóng cửa. Chính quyền Trung Quốc được cho là sẽ đòi hỏi nhiều hơn ở Apple để trả đũa. Cựu nhân viên Apple cho rằng xóa ứng dụng chỉ là bước đầu trong kế hoạch kìm hãm App Store tại Trung Quốc và buộc App Store phải tuân thủ hoàn toàn luật pháp nước này.

“Cho tới khi vấn đề được giải quyết, có nguy cơ nhà chức trách Trung Quốc sẽ đóng cửa App Store Trung Quốc, vốn đang chứa gần 1,5 triệu ứng dụng”, The Information kết luận.