Áp lực trái phiếu doanh nghiệp đáo hạn lớn nhất trong 3 năm

Trong tháng 4/2024, giá trị TPDN chậm trả gốc/lãi phát sinh mới ở mức thấp, và việc tái cơ cấu và xử lý nợ vẫn tiếp tục với việc các TCPH chậm trả đã hoàn trả một phần gốc trái phiếu.

Thống kê của VIS Rating ghi nhận đây được xem là điểm sáng/ tích cực của thị trường trái phiếu doanh nghiệp (TPDN) tháng đầu quý II/2024.

Cụ thể, tỷ lệ trái phiếu chậm trả tiếp tục giảm với chỉ có một trái phiếu chậm trả lần đầu, giá trị 47,3 tỷ đồng thuộc CTCP ADEC. Trái phiếu này được phát hành từ năm 2021 với giá trị phát hành là 430 tỷ đồng, được đảm bảo bằng cổ phiếu và tài sản là bất động sản của công ty con của CTCP ADEC là Công ty Cổ phần Đóng tàu và Dịch vụ cảng Mỹ Xuân. Tổ chức phát hành (TCPH) này đã giảm lượng trái phiếu lưu hành thông qua nhiều đợt mua lại trước hạn và được các trái chủ chấp thuận gia hạn thời gian trả nợ gốc thêm một năm đến tháng 4 năm.

CTCP ADEC cũng đã công bố thông tin trên HNX vào ngày 10/4 năm/2024 về việc chưa thể thanh toán nợ gốc trái phiếu còn lại trị giá 47,3 tỷ đồng.

Áp lực tất toán trái phiếu doanh nghiệp

"Tỷ lệ trái phiếu chậm trả toàn thị trường cuối tháng 4/2024 ở mức 15%, không thay đổi so với tháng 3/2024. Hơn một nửa lượng trái phiếu chậm trả gốc/lãi đến từ nhóm ngành Bất động sản dân cư, với tỷ lệ chậm trả gốc lãi của ngành này là 30%", báo cáo VIS Rating nêu.

Đối với tình hình tái cấu trúc nợ, nhóm doanh nghiệp Bất động sản dân cư vẫn tiếp tục được gọi tên, cùng nhóm Xây dựng với việc xuất hiện các doanh nghiệp thanh toán một phần trái phiếu chậm trả.

Trong tháng 4/2024, có 1 TCPH là Tập đoàn Novaland đã thực hiện hoán đổi tài sản để hoàn trả một phần nợ trái phiếu chậm trả. Novaland hoán đổi một phần quyền tài sản thuộc dự án bất động sản của mình cho các trái chủ để thanh toán 1.82 tỷ đồng khoản nợ gốc của 1 mã trái phiếu đã chậm trả nợ gốc/lãi từ tháng 2/2023. Tính gộp hết các khoản đã thanh toán của Novaland sau khi chậm trả gốc/lãi, chúng tôi ước tính tỷ lệ thu hồi dư nợ gốc của mã trái phiếu này hiện ở mức 25%, nhóm chuyên gia phân tích cao cấp, dẫn đầu là ông Nguyễn Đình Duy - CFA, Giám đốc Khối, chia sẻ.

Bên cạnh Novaland, còn có Hưng Thịnh Land với 4 mã trái phiếu, Saigon Glory với 5 mã trái phiếu, CTCP Đầu tư Kinh doanh Bất động sản S-Homes, CTCP Đầu tư IMG Huế, CTy Signo Land... cũng có tên trong nhóm tái cấu trúc trái phiếu chậm trả theo hướng thanh toán một phần. Đáng chú ý, chỉ một lô trái phiếu của Novaland và 2 lô của Saigon Glory có tài sản đảm bảo là chứng khoán, còn lại đều các lô trái phiếu không có tài sản đảm bảo. Ngoài ra, hầu hết trái phiếu của các doanh nghiệp nhóm này được tư vấn bởi TVSI.

Thống kê chung của VIS cũng ghi nhận tổng cộng có 6 TCPH chậm trả thuộc nhóm ngành Bất động sản dân cư và Xây dựng đã thực hiện hoàn trả một phần gốc trái phiếu cho trái chủ. Tổng số tiền hoàn trả là 21 tỷ đồng, tương đương 0,2% tổng giá trị trái phiếu đang lưu hành của nhóm này. Phần lớn trái phiếu đã gia hạn ngày đáo hạn đến cuối năm 2024 hoặc 2025 sau khi không trả được nợ gốc vào năm 2023.

Trong tháng 5, VIS Ratings thống kê, có 28 mã trái phiếu thuộc 24 tổ chức phát hành trị giá 15 nghìn tỷ đồng sẽ đáo hạn. Trong đó, ước tính khoảng 4,7 nghìn tỷ đồng, tương đương 30% có nguy cơ chậm trả nợ đến hạn trong tháng 5/2024.

"Trong số trái phiếu có rủi ro cao trị giá 4,7 nghìn tỷ đồng, có khoảng 4 nghìn tỷ đồng do CTCP Đầu tư Xây dựng Trung Nam, CTCP Dịch vụ Giải trí Hưng Thịnh Quy Nhơn và CTCP Đầu tư Ngôi Sao Gia Định phát hành đã chậm trả lãi coupon trong năm 2023. Chúng tôi đánh giá rằng các TCPH này có khả năng cao sẽ chậm trả nợ gốc đến hạn do dòng tiền yếu và nguồn tiền mặt cạn kiệt. 0,7 nghìn tỷ đồng trái phiếu còn lại có rủi ro cao chậm trả lần đầu hầu hết của các TCPH nhóm ngành Bất động sản dân cư. Chúng tôi lưu ý rằng các tổ chức phát hành này có biên lợi nhuận EBITDA trung bình trong 3 năm qua thấp hơn 10% hoặc thậm chí bị âm và nguồn tiền để trả nợ đến hạn ở mức cạn kiệt", báo cáo của VIS Rating nêu.

Thống kê 12 tháng tới, khoảng 19% lượng trái phiếu đang lưu hành với tổng giá trị là 221 nghìn tỷ đồng sẽ đáo hạn. Nhóm phân tích ước tính 10% trong số này có rủi ro chậm trả lần đầu cao, tập trung chính ở các ngành Bất động sản dân cư. Tỷ lệ thu hồi đối với trái phiếu chậm trả toàn thị trường không đổi so với tháng trước, ở mức 13% cuối tháng 4/2024.

Báo cáo về tình hình thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế xã hội năm 2024, Chính phủ cho biết thị trường tài chính, tiền tệ, hệ thống ngân hàng còn tiềm ẩn rủi ro; tỷ lệ nợ xấu nội bảng tiếp tục tăng, đến cuối tháng 02 là 4,92%.

Bên cạnh đó, thị trường TPDN còn khó khăn, khối lượng phát hành 4 tháng giảm 43,4% so với cùng kỳ năm 2023; áp lực đáo hạn trái phiếu năm 2024 lớn.

Thẩm tra về nội dung này, Ủy ban Kinh tế của Quốc hội cho rằng thị trường tài chính, tiền tệ còn tiềm ẩn rủi ro, thách thức, tỷ lệ nợ xấu có xu hướng gia tăng đã buộc các tổ chức tín dụng phải có giải pháp kiểm soát chặt chẽ hơn hoạt động cho vay để giảm bớt rủi ro (tỷ lệ nợ xấu nội bảng bình quân toàn hệ thống NHTM cuối tháng 2/2024 là 4,86%).

Với TPDN, Ủy ban Kinh tế Quốc hội cho rằng áp lực đáo hạn TPDN cao với khối lượng trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ đáo hạn trong năm 2024 khoảng 300.000 tỷ đồng (cao nhất trong 3 năm gần đây), trong đó nhóm bất động chiếm khoảng 44,2%.

Theo Ủy ban Kinh tế Quốc hội, thị trường TPDN vẫn chưa thể phục hồi hoàn toàn khi các nhà đầu tư chưa có đủ niềm tin, gia tăng áp lực trả nợ các trái phiếu đến hạn của nhiều doanh nghiệp, đặc biệt là nhóm bất động sản, càng gây khó khăn đến hoạt động kinh doanh.