Áp giá sàn vé máy bay nội địa: Sao không để thị trường tự điều tiết?

Giá vé máy bay là do quan hệ cung cầu, thị trường quyết định. Đây là một công cụ cạnh tranh của doanh nghiệp khi có nhiều nhà cung ứng, người hưởng lợi phải là khách hàng...

Cục Hàng không Việt Nam vừa trình Bộ GTVT dự thảo Thông tư quy định khung giá dịch vụ vận chuyển hành khách trên các đường bay nội địa.

Theo dự thảo, Cục Hàng không Việt Nam đề nghị áp dụng mức giá tối thiểu bằng 20% mức giá tối đa quy định.

Cụ thể, với các đường bay dưới 500km, mức giá tối thiểu áp dụng với nhóm đường bay phát triển kinh tế xã hội là 320.000 đồng/vé/chiều, tối đa là 1,6 triệu đồng vé/chiều; nhóm đường bay khác dưới 500km, mức giá tối thiểu là 340.000 đồng, tối đa là 1,7 triệu đồng.

Với các đường bay từ 500-850km trở lên, mức giá tối thiểu là 440.000 đồng và tối đa 2,2 triệu đồng; đường bay từ 850km-dưới 1.000km, mức giá tương ứng là 560.000 đồng và 2,79 triệu đồng; đường bay từ 1.280km trở lên, mức giá tối thiểu là 750.000 đồng, tối đa là 3,75 triệu đồng.

Lý giải về việc áp dụng giá sàn đối với vé máy bay nội địa, ông Đinh Việt Thắng – Cục trưởng Cục HKVN cho rằng, giai đoạn từ đầu năm 2020 đến nay, ảnh hưởng của đại dịch COVID-19 dẫn đến sản lượng vận chuyển hàng không sụt giảm mạnh (không khai thác toàn bộ các chuyến bay quốc tế, các chuyến nội địa cũng bị cắt giảm hoặc lượng khách giảm đáng kể).

Trong khi đó, các hãng hàng không vẫn phải duy trì đội tàu bay với số lượng tương đương, thậm chí lớn hơn số lượng tàu bay năm 2019 dẫn đến chi phí cố định vẫn phát sinh hoặc giảm không tương đồng với sản lượng như chi phí tàu bay bao gồm: chi phí thuê tàu bay, chi phí sửa chữa bảo dưỡng, chi phí khấu hao. Doanh thu sụt giảm mạnh, trong khi chi phí giảm dẫn đến các hãng hàng không bị đứt gẫy dòng tiền thanh toán.

“Đây là những nguyên nhân chính, căn bản, trực tiếp tác động xấu đến hiệu quả sản xuất kinh doanh vận chuyển hàng không, gây nguy cơ đe dọa đến sự tồn tại của các hãng hàng không. Dẫn đến tình trạng các hãng hàng không liên tục hạ giá bán để tối đa hóa hiệu suất sử dụng ghế trên tàu bay tạo dòng tiền duy trì hoạt động kinh doanh,” ông Thắng nhìn nhận.

Cục HKVN khẳng định, đề xuất áp giá sàn vé máy bay chỉ áp dụng mang tính khẩn cấp, tạm thời và thời gian quy định là 12 tháng (từ 1/11/2021 hết ngày 31/12/2021) nhằm giải quyết khó khăn do ảnh hưởng của dịch COVID-19.

“Đề xuất này được đưa ra trên cơ sở tham khảo kinh nghiệm quốc tế của các nước đã hoặc đang thực hiện quy định mức giá tối thiểu đối với giá dịch vụ vận chuyển hàng không nội địa. Điều này nhằm đảm bảo hài hòa lợi ích của người tiêu dùng, các hãng hàng không và Nhà nước. Khung giá trên sát với thực tế về mặt bằng chi phí bình quân của các hãng hàng không Việt Nam; xấp xỉ mức giá cơ bản của dịch vụ đường sắt (ghế ngồi mềm điều hòa) và ngang bằng với dịch vụ vận chuyển đường bộ”, ông Thắng nhấn mạnh.

Cục HKVN cũng chỉ ra các bất cập, hạn chế của việc làm này như, gây nên tình trạng bất bình đẳng giữa các hãng hàng không, hạn chế tính cạnh tranh trong thị trường kinh doanh vận chuyển hàng không nội địa do với cùng một mức giá tối thiểu, người tiêu dùng sẽ có xu hướng lựa chọn hãng hàng không có điều kiện dịch vụ tối ưu hơn; làm hạn chế khả năng tiếp cận của một bộ phận người tiêu dùng khi đi máy bay; gây cản trở cho nỗ lực kích cầu của các hãng hàng không.

Về mặt dài hạn, trong bối cảnh thị trường vận chuyển hàng không phát triển bình thường, Cục Hàng không đề xuất quản lý giá dịch vụ vận chuyển hàng không nội địa theo cơ chế do thị trường tự điều tiết và Nhà nước thực hiện kiểm soát giá bán của các hãng hàng không theo quy định của Luật Cạnh tranh.

Lý giải thêm về thời hạn áp dụng khung giá sàn chỉ trong vòng 12 tháng này, Cục Hàng không đánh giá thị trường hàng không nội địa sẽ phục hồi sớm hơn thị trường hàng không quốc tế và việc phục hồi hoàn toàn trong năm 2023 là khả thi. Ngoài ra, việc xem xét kéo dài chính sách này hoàn toàn có thể thực hiện được nếu thị trường nội địa tiếp tục gặp khó khăn như giai đoạn năm 2021./.