Ảo tưởng chứng khoán 'cứ mua là lời'

Hăm hở tham gia vào cuộc chơi theo số đông anh em văn phòng xung quanh, tôi mua mã nào là thắng mã đó, thấy chứng khoán thật đơn giản.

Năm 2019 là thời điểm mà chứng khoán bắt đầu rộ lên ở nước ta. Khi đó, nhiều người lao vào đầu tư, bên cạnh những người có kinh nghiệm, có cả số đông không có chút kiến thức nào về lĩnh vực này cũng đổ xô đi mua bán cổ phiếu với hy vọng làm giàu nhanh. Tôi lúc ấy cũng là một F0 chính hiệu, hăm hở tham gia vào cuộc chơi theo số đông anh em văn phòng xung quanh.

Thời điểm đó, đại đa số người chơi chứng khoán "cứ mua là lãi", quan trọng là lãi ít hay nhiều mà thôi. Tôi còn nhớ, giai đoạn giữa năm 2021, tôi cứ mua mã nào là thắng mã đó. Thậm chí, ngay cả khi giá cổ phiếu đã lên rất cao rồi, tôi mua vào mà vẫn có lời. Lúc đó, tôi cảm thấy chứng khoán thật đơn giản.

Trong men say chiến thắng, tôi lâng lâng, cảm giác như mình có duyên, có năng khiếu với lĩnh vực này. Với kiến thức và ít hiểu biết lúc bấy giờ về kỹ thuật, tôi tự thấy mình đã thành F1 và có thể đầu tư được món này. Giờ nghĩ lại, tôi mới thấy suy nghĩ lúc đó của mình thật ngớ ngẩn, Tất cả chỉ là do tôi may mắn, như ai nói là "do tôi đã đi qua mùa hoa đẹp nhất của thị trường chứng khoán" để rồi tự ảo tưởng về khả năng của bản thân.

Và rồi cái giá phải trả cho sự mông muội của tôi cũng không hề nhỏ. Giai đoạn từ đầu năm nay, dân đầu tư chứng khoán bắt đầu ngấm dần cảm giác thất bại, thua lỗ khi thị trường bước vào thời kỳ "downtrend". Khi tôi lang thang trên các diễn đàn đầu tư, lắng nghe những chia sẻ cộng đồng người đầu tư chứng khoán, và thấy đại đa số đều loay hoay tìm lý do để đổ thừa cho sự thua lỗ. Trong đó, chủ yếu họ đổ lỗi cho hoàn cảnh: tại quản lý kém, tại ban lãnh đạo doanh nghiệp bất tài, tại "cò", "lái", nhà tạo lập, tại oker... Tuyệt nhiên, chẳng có mấy người tự nghĩ là tại mình.

Có lẽ tại bạn giống tôi, thu được chút lợi nhuận ban đầu trong giai đoạn thị trường "uptrend", nên cứ nghĩ mình đã hiểu rõ về thị trường tài chính này, chuyện thua lỗ hôm nay chỉ do hoàn cảnh chứ không phải tại bản thân kém cỏi. Nhưng thực ra, thị trường chứng khoán khốc liệt hơn nhiều so với những gì các bạn tưởng tượng.

Sau gian đoạn này, sẽ có một thế hệ các nhà đầu tư rời bỏ thị trường, và họ có thể sẽ không bao giờ quay lại với kênh đầu tư này nữa. Họ sẽ quay trở về với công việc trước đây, với sản xuất, kinh doanh - nghề mà vốn dĩ là thế mạnh và đã nuôi sống họ cùng gia đình từ trước khi Covid-19 diễn ra, trước khi họ dấn thân vào chứng khoán. Và rồi có lẽ, rất lâu sau này, chứng khoán sẽ vẫn được coi là cờ bạc với những nhà đầu tư phong trào như trên.

Muốn biến đầu tư chứng khoán trở thành một nghề nghiêm túc của mình, việc đầu tiên là mỗi chúng ta cần phải học hành đàng hoàng, đầu tư thời gian một cách đầy đủ, coi thua lỗ như học phí để tích lũy dần kinh nghiệm cho chặng đường dài. Còn nếu bạn chỉ học nửa vời, hoặc đi nghe ngóng, xin ở đâu về "ba chữ cái", rồi đua đòi đi đầu tư mã này, mã kia và cầu mong ở sự may mắn, thì thắng thua là điều đương nhiên.