Ấn Độ nguy cơ thiếu điện như Trung Quốc

Các nhà máy điện ở Ấn Độ đang có lượng than tồn kho thấp kỷ lục khi nhu cầu tiêu thụ tăng mạnh để phục hồi sản xuất.

Trung Quốc không phải là người khổng lồ châu Á duy nhất đang vật lộn với cuộc khủng hoảng năng lượng, Ấn Độ cũng đang đứng trên bờ vực của một cuộc khủng hoảng điện.

Hầu hết nhà máy nhiệt điện than của Ấn Độ có lượng than tồn kho ở mức cực kỳ thấp trong bối cảnh kinh tế đang phục hồi và thúc đẩy nhu cầu sử dụng điện. Điện than đá chiếm khoảng 70% sản lượng điện của Ấn Độ.

Theo Kunal Kundu, nhà kinh tế Ấn Độ tại Societe Generale, một cuộc khủng hoảng năng lượng tiềm tàng có thể sẽ tác động ngay lập tức đến sự phục hồi kinh tế của Ấn Độ vốn đang được dẫn dắt bởi hoạt động công nghiệp thay vì dịch vụ.

Dữ liệu của chính phủ Ấn Độ tính đến ngày 6/10, 80% trong số 135 nhà máy điện than của nước này chỉ còn đủ nguồn cung dưới 8 ngày, hơn một nửa trong số đó có kho dự trữ than dưới 2 ngày.

Theo Hetal Gandhi, giám đốc nghiên cứu của hãng xếp hạng CRISIL, một công ty con của S&P Global, trong 4 năm qua, lượng than tồn kho trung bình mà các nhà máy điện Ấn Độ dự trữ là khoảng 18 ngày cung cấp.

"Bạn sẽ thấy mức dự trữ tăng trở lại lên từ 8 đến 10 ngày vào tháng 12. Nhưng rõ ràng, họ sẽ không tăng lên được gần 18 ngày kể cả đến trước tháng Ba, sẽ cần theo dõi chặt chẽ trong sáu tháng tới", Gandhi nói.

Công ty Than Ấn Độ do nhà nước điều hành, chiếm hơn 80% sản lượng than của Ấn Độ tháng trước cho biết họ sẽ tăng cường cung cấp cho các công ty để giải quyết tình trạng thiếu than trong các nhà máy điện.

Các nhà phân tích cho rằng sự kết hợp của các yếu tố nguồn cung và lượng than nhập khẩu giảm đã dẫn đến cuộc khủng hoảng hiện nay. Ấn Độ đã chứng kiến nhu cầu điện tăng đột biến từ tháng 4 đến tháng 8, khi nền kinh tế lấy lại động lực sau làn sóng Covid-10 thứ hai.

Theo Gandhi, sự phục hồi kinh tế nhanh hơn những gì nhiều người dự đoán. Trong khi đó, các công ty nhiệt điện có lượng than tồn kho ít và không lường trước được nhu cầu điện tăng vọt trong năm nay. Các nguồn sản xuất điện khác như thủy điện, khí đốt và hạt nhân cũng suy giảm.

Gandhi cho biết gió mùa phân bố không đều là một trong những yếu tố khiến thủy điện giảm sản lượng. Ngoài ra, giá khí đốt tăng mạnh cũng như các nhà máy điện hạt nhân ngừng hoạt động bảo trì đã khiến các nhà máy điện than phải tăng sản lượng.

Ấn Độ là nhà nhập khẩu than lớn thứ ba thế giới dù có trữ lượng than lớn. Tuy nhiên, khoảng cách chênh lệch giữa giá than quốc tế và giá than trong nước ngày càng tăng đã khiến nhập khẩu giảm mạnh trong những tháng gần đây.

Sandeep Kalia, nhà phân tích chính tại Wood Mackenzie cho biết nhập khẩu than của các nhà máy điện đã giảm 45% trong tháng 7 và tháng 8 so với cùng kỳ năm ngoái trong khi các lĩnh vực phi năng lượng của Ấn Độ ngày càng phụ thuộc nhiều hơn vào than trong nước. Các ngành công nghiệp phi năng lượng như nhôm, thép, xi măng và giấy thường cần sử dụng một lượng lớn than để sinh ra nhiệt.

Đồng thời, việc nhập khẩu than vẫn bị đình trệ do nguồn cung bị gián đoạn do đại dịch và các vấn đề hậu cần, theo Gandhi. Ví dụ, chi phí vận tải đang tăng do nhu cầu vận chuyển cao hơn và tình trạng tắc nghẽn tại các cảng khi nền kinh tế thế giới phục hồi dần sau đại dịch. Than nội địa của Ấn Độ cũng có giá trị sinh nhiệt thấp hơn. Điều này nghĩa là cần nhiều than hơn để thay thế than nhập khẩu, do đó gây thêm áp lực cho các nhà máy điện trong nước.

Bộ trưởng Điện lực Ấn Độ Raj Kumar Singh đã cảnh báo rằng cuộc khủng hoảng cung cấp năng lượng có thể kéo dài tới 6 tháng. Mùa lễ hội ở Ấn Độ bắt đầu vào tháng này, có thể khiến tiêu dùng có xu hướng đạt đỉnh, nhu cầu điện có thể tăng hơn nữa. Tình hình cũng có thể trở nên trầm trọng hơn nếu nhu cầu toàn cầu đối với hàng xuất khẩu của Ấn Độ tăng đáng kể. Công ty Than Ấn Độ được cho là đã tăng cường nguồn cung để cố gắng bù đắp phần nào sự thiếu hụt.

Tuy nhiên, các nhà chức trách Ấn Độ đã phải tìm cách xoa dịu nỗi lo về nguồn cung bị hạn chế. Bộ Than - cơ quan được Chính phủ giao quản lý lĩnh vực này - cho biết hôm Chủ nhật rằng Ấn Độ có đủ than để đáp ứng nhu cầu của các nhà máy điện và lo ngại về sự gián đoạn cung cấp điện là vô căn cứ và sai lầm.

"Than có sẵn tại các nhà máy điện bổ sung hàng ngày từ nguồn cung cấp của các công ty than. Vì vậy, bất kỳ lo ngại nào về việc nguồn than cạn kiệt ở nhà máy điện là sai lầm. Thực tế năm nay, nguồn cung than trong nước đã thay thế đáng kể cho than nhập khẩu", bộ này thông tin.