Ai đã "ngó lơ" để Trương Mỹ Lan gây thiệt hại hơn 677 ngàn tỉ đồng?

Ngày 6/3, TAND TP Hồ Chí Minh tiếp tục phiên sơ thẩm xét xử vụ án Vạn Thịnh Phát. Đáng lưu ý, đồng phạm của bị cáo Trương Mỹ Lan trong vụ án này có hơn 10 cựu cán bộ Ngân hàng Nhà nước với đủ chiêu tiếp tay Lan gây án.

Theo đại điện VKS giữ quyền công tố tại phiên tòa, để che giấu thực trạng tài chính đặc biệt yếu kém và các sai phạm của Ngân hàng SCB bị phát hiện qua thanh tra, để SCB không bị đưa vào diện kiểm soát đặc biệt và tiếp tục được tái cơ cấu, Trương Mỹ Lan đã trực tiếp gặp gỡ bàn bạc, trao đổi với Đỗ Thị Nhàn, Trưởng đoàn thanh tra. Lan cũng chỉ đạo Võ Tấn Hoàng Văn, Tổng Giám đốc đặt vấn đề, trực tiếp đưa tiền cho Nhàn 5,2 triệu USD và đưa tiền, quà bồi dưỡng các thành viên trong đoàn thanh tra.

Trên cơ sở đó, Nhàn chỉ đạo thành viên trong đoàn báo cáo không trung thực, không đầy đủ các sai phạm của SCB; cố tình che giấu, bưng bít, làm nhẹ để có lợi cho Ngân hàng SCB và tiếp tục kiến nghị đề xuất tạo điều kiện cho ngân hàng được tái cơ cấu.

Quá trình thanh tra tại Ngân hàng SCB năm 201­7-2018 của Đoàn thanh tra do Cơ quan Thanh tra giám sát ngân hàng (TTGSNH) chủ trì và ban hành kết luận, liên quan đến nội dung, kết quả thanh tra, các cá nhân là lãnh đạo Cơ quan TTGSNH, người ra quyết định thanh tra; Trưởng đoàn thanh tra; Phó trưởng đoàn và các thành viên tổ tổng hợp; thành viên tại các tổ thanh tra là những người biết rõ thực trạng vi phạm, sai phạm nghiêm trọng của Ngân hàng SCB tại các dự án, phương án tái cơ cấu; sai phạm, vi phạm tại các khoản vay của nhóm khách hàng có địa chỉ tại số 4 Nguyễn Thị Minh Khai; biết rõ thực trạng tài chính rất xấu của Ngân hàng SCB thông qua kết quả thanh tra.

Tuy nhiên, vì động cơ cá nhân, tiêu cực, nhận tiền, lợi ích vật chất từ Ngân hàng SCB, Nguyễn Văn Hưng (cựu Phó Chánh thanh tra phụ trách cơ quan thanh tra, giám sát ngân hàng, Ngân hàng nhà nước) cho ý kiến để Nhàn chỉ đạo tổ tổng hợp và các thành viên trong đoàn, cố tình che giấu, bưng bít, dự thảo kết luận thanh tra và báo cáo không trung thực, không đầy đủ lên lãnh đạo Ngân hàng Nhà nước và Chính phủ mục đích, không chuyển các sai phạm sang cơ quan chức năng để xử lý theo quy định của pháp luật và tạo điều kiện cho Ngân hàng SCB tiếp tục được thực hiện đề án tái cơ cấu. Hành vi nhận tiền để làm trái công vụ của các thành viên Đoàn thanh tra đã tạo điều kiện cho Lan cùng đồng bọn rút tiền và sử dụng tiền trái pháp luật tại Ngân hàng SCB, gây hậu quả đặc biệt nghiêm trọng với 514.102.650.536.206 đồng.

Sau đó, Hưng nghỉ hưu theo chế độ. Nguyễn Văn Du tiếp nhận nhiệm vụ Chánh thanh tra Cơ quan TTGSNH, ký và chịu trách nhiệm trước pháp luật về nội dung Kết luận thanh tra 3959. Nội dung kết luận thanh tra đã được Hưng, Nhàn và các thành viên trong đoàn báo cáo các cấp lãnh đạo về kết quả thanh tra, đã kết thúc trước khi Du tiếp nhận nhiệm vụ. Tuy nhiên, trước khi ký kết luận thanh tra, Du đã không tổ chức họp đoàn thanh tra và không so sánh, đối chiếu, kiểm tra, rà soát với kết quả thanh tra trước đó tại báo cáo của đoàn, tổ và thành viên đoàn thanh tra, dẫn đến việc ban hành kết luận thanh tra không trung thực, không khách quan, làm lợi cho Ngân hàng SCB, gây hậu quả thiệt hại số tiền trên.

Trong quá trình giám sát Ngân hàng SCB, từ năm 2016 đến tháng 9/2022, tổ giám sát đã có trên 70 lượt văn bản báo cáo, đề xuất lãnh đạo các cấp về việc kiểm tra/thanh tra Ngân hàng SCB, đưa SCB vào diện kiểm soát toàn diện, kiểm soát đặc biệt nhưng không được lãnh đạo TTGSNHNN Chi nhánh TP Hồ Chí Minh (Cơ quan được Ngân hàng Nhà nước giao chủ trì công tác giám sát) chấp thuận vì nhiều lý do khác nhau. NHNN Chi nhánh TP Hồ Chí Minh chỉ triển khai 2 cuộc thanh tra đột xuất năm 2020 và 2022, nhưng phạm vi thanh tra bị thu hẹp, không đúng với đề xuất của Tổ giám sát và ý kiến chỉ đạo của NHNN.

Mặt khác, Nguyễn Văn Dũng, Võ Văn Thuần, Phan Tấn Trung, Nguyễn Thị Phi Loan và Nguyễn Tín với vai trò là lãnh đạo Cục II, NHNN Chi nhánh TP Hồ Chí Minh, TTGS NHNN Chi nhánh TP Hồ Chí Minh và tổ trưởng Tổ giám sát, đã có các hành vi gồm: Ngăn chặn, cản trở việc báo cáo hoặc báo cáo không trung thực các hành vi sai phạm và thực trạng tài chính rất xấu của Ngân hàng SCB lên NHNN và Cơ quan TTGS NHNN; không kiến nghị NHNN đưa Ngân hàng SCB vào diện kiểm soát toàn diện; không kiến nghị Cơ quan TTGS NHNN thanh tra pháp nhân Ngân hàng SCB để kịp thời xử lý các sai phạm; thu hẹp phạm vi thanh tra không đúng với đề xuất của Tổ giám sát, cố ý làm trái với ý kiến chỉ đạo của NHNN và Cơ quan TTGS NHNN... Qua đó, tạo điều kiện Lan rút tiền sử dụng cá nhân, trả nợ cho các khoản vay trước đó nhằm che giấu thực trạng hoạt động tín dụng xấu của SCB, thiệt hại đến nay với số tiền đặc biệt lớn, tính đến ngày 17/10/2022 là 677.286 tỷ đồng.