AI chạy bằng … Cơm!

Chat GPT của bạn hàng xóm OpenAI ở San Francisco có lẽ là con AI đình đám nhất trong thời gian gần đây. OpenAI đang raise funds cỡ $29 tỷ, trong đó có $10 tỷ có khả năng là từ Microsoft. Mọi người bàn tán rất nhiều về ChatGPT, nhưng ít ai biết rằng con AI này chạy bằng … cơm. Đùa thôi, có lẽ chạy bằng … bánh mì nữa.

Một trong những contractors của OpenAI là một công ty outsourcing ở Kenya, Sama. Ngoài OpenAI, Sama còn làm cho Google, Meta, Microsoft. Công việc của Sama là data labeling, sử dụng nhân công giá rẻ ở Kenya và Uganda để dán nhãn cho data để “dạy” cho các con AI như ChatGPT. Lương của những người thầy dạy AI này là $1.32-$2/h tùy vào kinh nghiệm và năng suất. Các bộ data được lực lượng nhân công này dán nhãn để dạy cho các con AI “ý nghĩa” của từ ngữ, hình ảnh, âm thanh,… một cách liên tục để AI có thể “hiểu” được các nội dung này.

Các công ty AI, giới đầu tư, và báo chí gần như lờ đi khía cạnh này khi đề cập đến AI. Các công ty như OpenAI, Google, Meta, hay Microsoft không bao giờ đề cập đến những người “thầy” dạy AI thầm lặng này đang sống với đồng lương dưới mức nghèo khổ. Họ đang bận quảng bá rằng công nghệ của họ sẽ làm cho thế giới tốt đẹp thế nào.

Nghèo chưa phải là điều tồi tệ duy nhất các nhân công này đối diện hằng ngày. Một công nhân dán nhãn các nội dung độc hại của Sama kể lại, anh ta không thể nào quên được những nội dung bệnh hoạn anh ta phải đọc hàng ngày để dán nhãn dẫn đến sang chấn tâm lý mà phải nghỉ làm. Trung bình mỗi công nhân của Sama phải đọc 150-250 đoạn văn từ 100-1000 từ trong một ca 9 tiếng. Nhiều công nhân của Sama phải đi trị liệu tâm lý trong thời gian làm việc. Nhiều người ít may mắn hơn, bị từ chối tham gia các buổi trị liệu.

Liệu rằng cuộc cách mạng AI ngày nay có khác gì cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ nhất, khi châu Âu sử dụng sức mạnh công nghệ mới của mình để đi cướp bóc các nước thuộc địa ở châu Á, Phi, Mỹ? Hay cũng chỉ là một phương pháp mới để người giàu bóc lột người nghèo, chỉ khác là với một hình thức tinh vi hơn?