9 tháng giải ngân đầu tư công mới đạt 47% kế hoạch, cần nỗ lực gấp đôi giai đoạn nước rút

Tính đến hết tháng 9/2024, cả nước ước giải ngân 320.566,5 tỷ đồng vốn đầu tư công, đạt 47,29% kế hoạch Thủ tướng giao và thấp hơn đáng kể so với cùng kỳ. Nhiều ý kiến cho rằng cả nước cần nỗ lực gấp đôi, tăng tốc giải ngân giai đoạn nước rút...

Thông tin từ Bộ Tài chính cho thấy dự kiến hết quý 3/2024, cả nước ước giải ngân được 320.566,5 tỷ đồng vốn đầu tư công, đạt 42,96% kế hoạch và đạt 47,29% kế hoạch Thủ tướng Chính phủ giao, thấp hơn cùng kỳ năm 2023 (cùng kỳ năm 2023 đạt 47,75% kế hoạch và đạt 51,38% kế hoạch Thủ tướng Chính phủ giao).

Trong đó, cả nước giải ngân được 21.499,1 tỷ đồng vốn kế hoạch các năm trước chuyển sang năm 2024, đạt 38,26% kế hoạch (56.193,4 tỷ đồng).

CÒN NHIỀU CƠ QUAN GIẢI NGÂN CHẬM TRỄ DƯỚI 10%

Với chương trình mục tiêu quốc gia, ước giải ngân 15.054,1 tỷ đồng, đạt 55,31% kế hoạch Thủ tướng Chính phủ giao, còn chương trình phục hồi và phát triển kinh tế xã hội giải ngân 4.983,3 tỷ đồng, đạt 80,16% kế hoạch.

Theo nhận xét từ Bộ Tài chính, trong 9 tháng qua, có 15 bộ, cơ quan trung ương và 37 địa phương có tỷ lệ ước giải ngân đạt trên mức bình quân chung của cả nước.

Các bộ, cơ quan trung ương và địa phương có tỷ lệ giải ngân tốt vẫn là những cơ quan, địa phương dẫn đầu các tháng trước như: Đài truyền hình Việt Nam (100%), Ngân hàng Chính sách xã hội (100%), Ngân hàng Nhà nước (75,23%), Hội liên hiệp phụ nữ Việt Nam (70,46%), Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (63,12%), Long An (71,5%), Hòa Bình (68,4%), Tiền Giang (67,9%), Thanh Hóa (66,64%)...

Đặc biệt, vốn thuộc chương trình phục hồi và phát triển kinh tế xã hội có tỷ lệ giải ngân đạt cao với 80,16% so với kế hoạch; trong đó, vốn chương trình phục hồi của bộ, cơ quan trung ương quản lý có tỷ lệ giải ngân trong 8 tháng đạt 99,58%; riêng Bộ Công an và Bộ Giao thông vận tải đạt tỷ lệ giải ngân 100%.

Theo Bộ Tài chính, tính đến hết tháng 9/2024, vẫn còn 29 bộ, cơ quan trung ương và 26 địa phương giải ngân thấp hơn bình quân chung của cả nước. Đáng chú ý, hiện Liên minh Hợp tác xã Việt Nam giải ngân 0% do vẫn chưa phân bổ vốn.

Cũng theo Bộ Tài chính, một số cơ quan giải ngân rất thấp như: Ủy ban dân tộc (1,12%), Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam (1,35%), Đại học quốc gia Hồ Chí Minh (4,11%), Bộ Khoa học và Công nghệ (5,52%), Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội (6,76%)...

Một số địa phương có tỷ lệ giải ngân dưới 30% như: TP. Hồ Chí Minh (21,29%), Phú Yên (22,38%), Bắc Ninh (24,48%), Kon Tum (25,62%), Kiên Giang (26,93%).

"Việc một số địa phương kế hoạch lớn nhưng tỷ lệ giải ngân không cao đã ảnh hưởng rất lớn đến tỷ lệ giải ngân chung của cả nước", Bộ Tài chính nêu rõ.

Theo đó, TP. Hồ Chí Minh được giao kế hoạch vốn 79.263,78 tỷ đồng, chiếm 11,8% kế hoạch Thủ tướng Chính phủ giao cả nước nhưng hiện chỉ mới giải ngân 21,29%.

TP. Hà Nội được giao kế hoạch vốn 81.033 tỷ đồng, chiếm 12,1% kế hoạch Thủ tướng Chính phủ giao nhưng cũng chỉ mới giải ngân 38,88%.

Tại Bình Thuận, ước lũy kế thanh toán vốn từ đầu năm đến hết tháng 9/2024 là 2.227 tỷ đồng, đạt 41,99% so với kế hoạch địa phương triển khai và đạt 43,81% so với kế hoạch Thủ tướng Chính phủ giao (5.084 tỷ đồng).

Chỉ còn vài ngày nữa là kết thúc quý 3 song đến nay, nhiều khó khăn vướng mắc ảnh hưởng đến tiến độ giải ngân vẫn chưa được giải quyết dứt điểm, nổi bật là vướng mắc về cơ chế chính sách; vướng mắc về giải phóng mặt bằng, quy hoạch sử dụng đất và nguồn cung ứng nguyên vật liệu; vướng mắc ở các khâu hoàn thiện thủ tục đầu tư, quy trình giải ngân của các dự án ODA.

Ngoài ra, đến giữa tháng 5/2024, nhiều bộ, ngành, địa phương chưa phân bổ chi tiết vốn cho các nhiệm vụ, dự án, do đó, Bộ Kế hoạch và Đầu tư đang tổng hợp, báo cáo Thủ tướng Chính phủ điều chỉnh giảm kế hoạch vốn năm 2024 tương ứng với số vốn chưa phân bổ, điều chuyển cho các bộ, ngành, địa phương có nhu cầu vốn, dẫn đến một lượng vốn tương đối lớn chưa thể giải ngân...

SÁT SAO DỰ ÁN QUY MÔ LỚN, ĐIỀU CHUYỂN VỐN KỊP THỜI

Chia sẻ gần đây, chuyên gia từ Ngân hàng Phát triển châu Á (ADB) tại Việt Nam cho rằng đầu tư công vẫn là những động lực tăng trưởng chính, đóng vai trò then chốt đối với sự phục hồi kinh tế trong năm 2024. Việc gia tăng đầu tư công sẽ góp phần kích cầu hơn nữa trong những tháng cuối năm 2024.

Tuy nhiên, với tốc độ giải ngân như hiện nay, chuyên gia ADB cho rằng Việt Nam cần nỗ lực gấp đôi để tăng tốc giải ngân vốn đầu tư công. Điều này sẽ hỗ trợ trực tiếp cho các ngành như xây dựng, sản xuất và tạo ra nhiều cơ hội việc làm hơn.

Nguồn: Ngân hàng Phát triển châu Á (ADB).

Để đẩy mạnh tiến độ thực hiện và giải ngân vốn đầu tư công năm 2024 đạt tỷ lệ 95%, tỉnh Bình Thuận đã ban hành nhiều văn bản chỉ đạo đẩy nhanh việc thực hiện, giải ngân vốn đầu tư công năm 2024.

Để tăng tốc giai đoạn cuối năm, lãnh đạo tỉnh đề nghị các chủ đầu tư khẩn trương hoàn thành thủ tục đấu thầu xây lắp theo đúng quy định, chậm nhất đến hết tháng 9/2024 phải hoàn thành xong công tác đấu thầu đối với các dự án được bố trí vốn khởi công mới năm 2024.

"Phân công cụ thể lãnh đạo chịu trách nhiệm theo dõi tiến độ thực hiện; bám sát, kịp thời tháo gỡ khó khăn và chịu trách nhiệm về kết quả giải ngân của từng dự án và coi đây là căn cứ quan trọng khi đánh giá xếp loại mức độ hoàn thành nhiệm vụ được giao trong năm 2024 của tập thể, cá nhân", lãnh đạo tỉnh Bình Thuận nêu rõ.

Theo đó, người đứng đầu đơn vị sẽ được khen thưởng hoặc kỷ luật phù hợp khi thực hiện nhiệm vụ UBND tỉnh giao về giải ngân kế hoạch đầu tư công năm 2024 (đạt trên 95% kế hoạch vốn được giao đến ngày 31/01/2025).

Cùng với đó, chủ động rà soát, đánh giá giải ngân của từng dự án, điều chỉnh kế hoạch vốn từ những dự án chậm giải ngân sang các dự án có khả năng giải ngân đảm bảo giải ngân hết số vốn được giao, đăng ký bổ sung kế hoạch vốn đối với các dự án có nhu cầu.

Lãnh đạo UBND tỉnh cũng giao sở tài chính, sở tài nguyên và môi trường, cục thuế tỉnh và địa phương tiếp tục tập trung thực hiện đồng bộ các giải pháp để đảm bảo thu đạt và thu vượt dự toán chi đầu tư xây dựng cơ bản, nhất là tiền sử dụng đất năm 2024 được giao, đảm bảo nguồn ngân sách thanh toán kịp thời cho các dự án đang triển khai thực hiện, không phát sinh nợ đọng xây dựng cơ bản.

Bộ Tài chính cũng đề nghị các bộ, ngành, địa phương rút kinh nghiệm trong công tác tổ chức triển khai, đặc biệt đối với các dự án có quy mô lớn, yêu cầu kỹ thuật phức tạp, trải dài trên nhiều địa phương, thời gian thi công gấp rút, điều kiện địa hình, thời tiết khó khăn, thiếu thốn nguyên vật liệu...

Để thực hiện mục tiêu giải ngân tối thiểu 95% kế hoạch được giao theo Nghị quyết số 01/NQ-CP của Chính phủ, Bộ Tài chính đang tiếp tục kiến nghị các bộ, cơ quan trung ương và địa phương thực hiện quyết liệt các nhiệm vụ, giải pháp để thúc đẩy giải ngân vốn đầu tư công theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ quy định tại Chỉ thị số 26/CT-TTg về các nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm đẩy mạnh giải ngân vốn đầu tư công những tháng cuối năm 2024.

Đối với các dự án lớn, cần phải tăng cường kiểm tra, giám sát, phân công rõ trách nhiệm, phối hợp chặt chẽ giữa các cấp, các ngành đảm bảo khoa học, hiệu quả công việc.

Việc kiểm tra, giám sát phải thực hiện theo đúng chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ tại Văn bản số 673/TTg-CN ngày 5/9/2024 về triển khai các nhiệm vụ trọng tâm để phấn đấu hoàn thành 3.000km đường bộ cao tốc vào cuối năm 2025.

Ngoài ra, Bộ Tài chính tiếp tục đề nghị các bộ, cơ quan trung ương và địa phương sớm trình cấp thẩm quyền về việc điều chỉnh kế hoạch đầu tư vốn ngân sách trung ương năm 2024. Trong đó bao gồm phương án tiếp tục phân bổ kế hoạch năm 2024 cho các dự án đã được Thủ tướng Chính phủ điều chỉnh kế hoạch đầu tư công trung hạn 2021-2025 và các dự án đã được cho phép kéo dài thời gian bố trí vốn.