9 năm giành giật sống với món nợ 5,5 tỷ đồng sau khi ra trường

Học lên Tiến sĩ với hy vọng giúp gia đình trả được món nợ 5,5 tỷ đồng, đã có lúc tôi trở thành vô gia cư, không xu dính túi.

Tôi là tác giả bài viết "Vừa ra trường, gánh món nợ 3 tỷ đồng". Sau nhiều năm nỗ lực không ngừng nghỉ, đến nay tôi đã có thể thở phào nhẹ nhõm khi những khó khăn dần qua đi. Bây giờ, tôi xin tiếp tục chia sẻ về câu chuyện của mình, mong nhận được sự quan tâm, chia sẻ suy nghĩ của mọi người.

Kế hoạch trả nợ của vợ chồng tôi đã rút ngắn từ tám năm xuống còn ba năm. Năm 2022 là năm tôi tốt nghiệp Tiến sĩ sớm hơn kế hoạch. Giáo sư hướng dẫn cũng tạo điều kiện cho tôi tiếp tục ở lại trường. Tất nhiên, mức lương cũng cao hơn so với lúc đang học. Đây cũng là thời điểm mẹ nói với tôi sự thực rằng số nợ không chỉ là 3 tỷ mà lên tới 5,5 tỷ đồng. Lúc đầu, tôi rất hoang mang. Nhưng sau khi cân nhắc, bàn bạc với gia đình, tôi và bố mẹ đã quyết định bán căn nhà đang ở hiện tại, được 3,5 tỷ đồng để trả bớt nợ. Đồng nghĩa số nợ giảm xuống còn 1,5 tỷ đồng.

Tôi mạnh dạn nói chuyện với Giáo sư, xin ứng trước 1,5 tỷ đồng tiền lương, và hứa sẽ trả dần sau hai năm. Tôi rất cảm kích vì yêu cầu của mình được chấp thuận, vì làm gì có ai cho tôi vay không lãi số tiền lớn như vậy. Tất nhiên, tôi cũng phải cam kết nhiều thứ. Trong lúc đó, mẹ tôi cũng vay không lãi thêm 300 triệu đồng của anh chị em bên ngoại. Vậy là coi như chúng tôi trả xong hết khoản nợ.

Tuy nhiên, cũng từ đó, gia đình tôi chính thức trở thành vô gia cư và không đồng nào dính túi. Cũng may, chú tôi còn căn nhà nhỏ ở quê, nên tạm thời bố mẹ và em gái tôi chuyển xuống đó ở nhờ. Theo kế hoạch, giữa năm 2024, với sự giúp sức của vợ, khoản nợ 1,5 tỷ đồng của tôi với Giáo sư sẽ được trả xong. Nhờ đó, tâm lý của mọi người trong gia đình tôi đã nhẹ đi rất nhiều sau chín năm đằng đẵng ngập trong nợ nần. Vợ tôi cũng may mắn có bầu sau tám năm kế hoạch.

Bước tiếp theo của tôi là sẽ tích góp một khoản tiền để mua mảnh đất, và kế hoạch đến năm 2026 bố mẹ tôi sẽ có nhà để ở, em gái tôi cũng có thể an tâm đi lấy chồng.

Khi bố mất, tôi đã rất buồn. Cứ tưởng mọi thứ rồi sẽ suôn sẻ, nhưng điều mà tôi lo lắng bấy lâu nay cuối cùng cũng đã xảy ra khi ông trời lại mang bố đi, không để ông có thời gian thảnh thơi, hưởng phúc cùng con cháu. Bố tôi mất ở tuổi 65, cái tuổi mà đáng nhẽ ra bắt đầu được con cháu phụng dưỡng, được hưởng an nhàn tuổi già. Cũng chỉ cần đợi hai năm nữa thôi là mọi thứ sẽ đầy đủ nhưng bố đã không đợi được.

Tôi ân hận vì không được gần gũi bố nhiều hơn do thời gian học tập và làm việc xa nhà để trả nợ. Sau ba năm Covid, tôi chỉ về chơi được với bố mẹ đúng một tuần, và tuần tiếp theo tôi về cũng là những ngày cuối của bố trên giường bệnh. Câu nói cuối cùng bố nói với tôi là: "Bố mệt lắm".

Trước đó, khi mọi người phát hiện ra bố tôi bị vàng da do viêm gan cấp, tôi và mẹ cũng đã giục bố đi bệnh viện, nhưng ông cứ chần chừ, ba ngày sau mới chịu nhập viện khi bệnh trở nặng. Mẹ nói bố sợ vào viện tốn tiền, ảnh hưởng đến việc trả nợ của cả nhà. Nghĩ đến đây, nước mắt tôi cứ ứa ra.

Nếu thương bố chín phần thì tôi cũng thương mẹ tới mười. Trước đó, mẹ tôi là nạn nhân gián tiếp từ cuộc khủng hoảng kinh tế 2008. Số tiền nợ 5,5 tỷ đồng này cũng xuất phát từ việc mẹ tôi tin người thân trong nhà, cho họ vay, cuối cùng họ không có tiền để trả và bỏ trốn. Không chỉ có vậy, mẹ tôi tính lại thương người, dễ mủi lòng, nên rất nhiều trường hợp mẹ cũng giúp đỡ cho họ vay tiền, để rồi họ trả ơn bằng cách quỵt hoặc chỉ trả gốc 1-2 triệu đồng mỗi tháng.

Cho dù nợ nần như thế nhưng trong lúc anh em tôi học đại học, mẹ không than một lời. Nhu cầu về máy tính, điện thoại phục vụ học hành, học tiếng Anh... chỉ cần chúng tôi nói hôm trước, là hôm sau đã có. Những năm học cấp hai, cấp ba, tôi học kém, mẹ cũng phải tự tìm thầy dạy thêm, đưa đón đêm hôm rất vất vả. Suốt 20 năm qua, mẹ tôi vừa dạy học, vừa chăm lo cho con cái học hành, vừa xây dựng kiến thiết nhà cửa, giúp đỡ bố tôi có vốn làm ăn. Thế nên, anh em tôi không bao giờ trách mẹ vì khoản nợ này, chỉ trách lòng người quá bạc bẽo và vô ơn.

Về anh em họ hàng, một số người không biết chuyện gia đình tôi khó khăn cho đến khi gia đình tôi chuyển về đây ở. Nhiều người trách mẹ tôi rằng "tưởng giỏi giang gì mà giờ không có nhà để ở", trách mẹ không quan tâm đến chùa chiền, làng xóm, "sống đến giờ không được một cái gì"... Nhưng không một ai đặt mình vào hoản cảnh để thấu hiểu cho mẹ tôi.

Thử hỏi một người bận rộn như thế thì thời gian đâu để đi chùa chiền, tham gia tụ tập với các bà trong xóm? Huống hồ là mẹ mới nghỉ hưu chưa được một tháng, và mới chuyển về quê chưa đầy năm tháng. Tôi chỉ sợ cứ sống trong môi trường ấy, mẹ tôi cũng sẽ không trụ được mà nghĩ quẩn. Tôi còn đang nghĩ có nên mua nhà trong làng ấy để gần gũi với anh em họ hàng hay không?

Trên thế gian này nếu không phải tôi thì không một ai có quyền trách mẹ trong chuyện này. Tôi luôn biết ơn những người anh chị em đã giúp đỡ gia đình tôi. Tôi cũng sẽ cố không oán trách những miệng lưỡi thế gian, vì dù sao tôi cũng chưa giúp được gì cho họ. Bản thân tôi là người luôn suy nghĩ tích cực, luôn hướng đến sự đẹp đẽ trong mối quan hệ anh em, họ hàng. Nhưng tôi cũng sẽ lên án những người gây ảnh hưởng lớn đến mẹ và gia đình.