9/10 doanh nghiệp buộc phải cho lao động thôi việc, nhưng nhu cầu đang thay đổi lớn

93,9% doanh nghiệp đang cảm nhận ở mức “hoàn toàn tiêu cực” và “phần lớn là tiêu cực” do tác động của Covid-19. Tuy nhiên, các doanh nghiệp đang muốn thay đổi để phục hồi kịp xu thế.

Cứ 10 doanh nghiệp thì có xấp xỉ 9 doanh nghiệp chấp nhận cho người lao động thôi việc do hoạt động sản xuất kinh doanh kém khả quan trong thời gian dịch bệnh bùng phát.

VCCI đã gửi thông tin tới Diễn đàn Kinh tế Việt Nam 2021. Đây là kết quả khảo sát do VCCI thực hiện từ đầu tháng 7 đến giữa tháng 9/2021 với gần 3.000 doanh nghiệp tại 63 tỉnh, thành phố.

Vấn đề là tình trạng này tương đối giống nhau ở tất cả các nhóm quy mô doanh nghiệp, trong đó khoảng 92% doanh nghiệp quy mô lớn báo cáo tình trạng cho thôi việc người lao động. Ở các nhóm quy mô vừa, nhỏ và siêu nhỏ, tỷ lệ lần lượt là 81%, 94% và 90%.

Tình trạng người lao động mất việc làm diễn ra phổ biến nhất ở các ngành dịch vụ. Trên 97% doanh nghiệp ở các ngành giáo dục và đào tạo, hoạt động hành chính và dịch vụ và dịch vụ lưu trú và ăn uống trả lời khảo sát đã phải giảm số lao động trong thời gian dịch bệnh.

Tình trạng người lao động mất việc làm do ảnh hưởng từ dịch bệnh phổ biến nhất ở các tỉnh Đông Nam Bộ, đồng bằng sông Cửu Long và các tỉnh duyên hải miền Trung với lần lượt 95%, 93% và 92% doanh nghiệp đang hoạt động ở các vùng này báo cáo việc cho người lao động thôi việc. Nơi ít nhất là đồng bằng sông Hồng, nhưng cũng có 78% doanh nghiệp phải giảm số lao động.

Tình hình trên là một trong những biểu hiện của tác động dịch bệnh tới 93,9% doanh nghiệp đang cảm nhận ở mức “hoàn toàn tiêu cực” và “phần lớn là tiêu cực”. Con số này tăng so với mức 87,2% của khảo sát năm 2020, cùng do VCCI thực hiện cùng với Ngân hàng Thế giới, công bố vào tháng 3/2021..

Cụ thể, trong khảo sát năm 2021 có khoảng 60% doanh nghiệp cho biết tác động của dịch COVID-19 “phần lớn là tiêu cực”. Đáng lưu ý, tỷ lệ doanh nghiệp nhận định dịch COVID-19 tác động “hoàn toàn tiêu cực” lên tới 34%, cao đáng kể so với mức 15% của khảo sát năm 2020.

Khảo sát tháng 9/2021 cũng ghi nhận chỉ có khoảng 4% doanh nghiệp không bị ảnh hưởng bởi dịch và chưa đến 2% doanh nghiệp cho biết nắm bắt được cơ hội để phát triển.

Hầu hết các doanh nghiệp trong tất cả các lĩnh vực ngành nghề đều phải đương đầu với các khó khăn do dịch bệnh COVID-19.

Khảo sát cho thấy những ngành thường xuyên đòi hỏi sự giao tiếp trực tiếp hoặc liên quan đến sự di chuyển của con người bị tác động tiêu cực lớn nhất bởi dịch bệnh.

Cụ thể, 99% doanh nghiệp trong các ngành giáo dục đào tạo, dịch vụ lưu trú và ăn uống, y tế và trợ giúp xã hội… chịu ảnh hưởng ở mức phần lớn tiêu cực và hoàn toàn tiêu cực.

Mức độ tác động của dịch COVID-19 thấp nhất ở nhóm doanh nghiệp trong các ngành như sản xuất, phân phối điện, khí đốt, nước nóng và cung cấp nước, xử lý rác thải, song cũng lần lượt có 88,2% và 76,5% doanh nghiệp trong những ngành này cho biết chịu tác động tiêu cực.

Cũng theo khảo sát của VCCI, doanh nghiệp Việt Nam đã có nhiều biện pháp khác nhau nhằm chuẩn bị ứng phó cú sốc bất lợi do COVID-19 đem lại. Trong số các hình thức ứng phó được nêu trong khảo sát, “phân công, phân nhiệm cụ thể người hoặc nhóm điều phối để lên kế hoạch chuẩn bị và ứng phó” và “tìm kiếm thông tin cập nhật, tin cậy từ các nguồn chính thống như trang web của chính quyền” là hai hình thức có tỷ lệ doanh nghiệp đã thực hiện cao nhất, với tỷ lệ lần lượt là 53,3% và 51,8%. Nhìn chung, đây là hai hình thức dễ thực hiện và thiết thực trong quá trình phòng chống dịch bệnh.

Tuy nhiên, phát biểu tại Diễn đàn Kinh tế Việt Nam 2021, ông Đậu Anh Tuấn, Trưởng ban Pháp chế (VCCI) đã nhắc đến tinh thần đổi mới, sức sáng tạo và nhu cầu thay đổi để phục hồi nhanh, bền vững của nền kinh tế.

"Tôi tin là trong gen của doanh nghiệp Việt Nam có tính thích ứng cao, không ngại thay đổi", ông Tuấn nhấn mạnh.

Các xu thế mới, đổi mới sáng tạo, phát triển xanh... cũng đang trong mối quan tâm của các doanh nghiệp. Đây là cơ sở để ông Tuấn cho rằng, các gói hỗ trợ cần thúc đẩy xu hướng này vì đây chính là cơ sở cho sự phát triển bền vững của nền kinh tế.