7 triệu tỷ vốn hoá thị trường chứng khoán Việt Nam, khối ngoại nắm bao nhiêu?

Đến cuối tháng 8/2024, vốn hóa thị trường chứng khoán Việt Nam đạt hơn 7 triệu tỷ đồng (280 tỷ USD), tăng 19,1% so với cuối năm 2023, tương đương 69,2% GDP ước tính năm 2023.

Ngày 23/9/2024, tại Hà Nội, Ủy ban Chứng khoán Nhà nước (UBCKNN) phối hợp với Cơ quan Hợp tác Quốc tế Nhật Bản (JICA) tổ chức Hội thảo “Thúc đẩy tính hiệu quả của thị trường cổ phiếu Việt Nam”. Đây là Hội thảo khởi động Dự án “Nâng cao năng lực về thúc đẩy hiệu quả thị trường chứng khoán Việt Nam”.

Tham dự Hội thảo có bà Vũ Thị Chân Phương, Chủ tịch UBCKNN; ông Bùi Hoàng Hải, Phó Chủ tịch UBCKNN; ông Satoru Kawasaki, Phó Cao ủy viên Phụ trách các vấn đề Quốc tế, Cơ quan Dịch vụ Tài chính Nhật Bản (JFSA); ông Yoshihito Hidaka, Bí thư thứ nhất, Đại sứ quán Nhật Bản tại Việt Nam; ông Seiichi Negishi, Trưởng Ban Quản Lý Tài chính và Quản trị Công, JICA Tổng hành dinh; ông Sugano Yuichi, Trưởng đại diện, Văn phòng JICA Việt Nam và gần 150 đại biểu đến từ các Bộ và cơ quan, doanh nghiệp Việt Nam và Nhật Bản.

Chủ tịch UBCKNN Vũ Thị Chân Phương phát biểu khai mạc Hội thảo. Ảnh: TT&QHCC

Phát biểu khai mạc Hội thảo, Chủ tịch UBCKNN Vũ Thị Chân Phương cho biết năm nay 2024 đánh dấu cột mốc kỷ niệm 51 năm quan hệ ngoại giao giữa Việt Nam và Nhật Bản. Các hoạt động hợp tác song phương Việt Nam- Nhật Bản đóng vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy các sáng kiến chung hướng tới phát triển bền vững và nâng cao tính công bằng, minh bạch trên thị trường chứng khoán Việt Nam.

Chủ tịch UBCKNN chia sẻ, từ khi thành lập, thị trường chứng khoán Việt Nam đã ghi nhận nhiều thành tựu, khung pháp lý ngày càng được hoàn thiện đảm bảo thị trường hoạt động ngày càng an toàn và minh bạch. Đến cuối tháng 8/2024, vốn hóa thị trường chứng khoán đạt hơn 7 triệu tỷ đồng (280 tỷ USD), tăng 19,1% so với cuối năm 2023, tương đương 69,2% GDP ước tính năm 2023.

Tính từ đầu năm tới nay, giá trị giao dịch bình quân đạt gần 1 tỷ USD, tăng 31,3% so với bình quân năm trước. Thị trường hiện có 728 cổ phiếu niêm yết và 878 cổ phiếu trên UPCoM, với tổng giá trị niêm yết đạt 2.246 nghìn tỷ đồng, tăng 5,5% so với cuối năm 2023. Các nhà đầu tư nước ngoài nắm giữ khoảng 50 tỷ USD giá trị cổ phiếu, tương đương hơn 17% vốn hóa thị trường. Những kết quả này chứng minh sự phát triển mạnh mẽ của thị trường chứng khoán Việt Nam.

Tiếp nối sự thành công của Dự án “Nâng cao năng lực về cải thiện tính công bằng và minh bạch của thị trường cổ phiếu Việt Nam”, với bề dày kinh nghiệm trong việc xây dựng và phát triển TTCK Nhật Bản, Chủ tịch UBCKNN tin tưởng JICA sẽ tiếp tục hỗ trợ thị trường cổ phiếu Việt Nam phát triển phù hợp với Chiến lược phát triển ngành, giúp UBCKNN tăng cường năng lực quản lý, giám sát, hướng tới thực hiện mục tiêu “bảo đảm tính công khai, minh bạch, tăng cường năng lực quản lý, giám sát, thanh tra và cưỡng chế thực thi, bảo vệ lợi ích của nhà đầu tư và lòng tin của thị trường” trong Dự án này.

Chủ tịch UBCKNN đánh giá Dự án đáp ứng nhu cầu cấp thiết đang đặt ra của việc nâng cao năng lực trong công tác quản lý, giám sát và vận hành thị trường chứng khoán của ngành chứng khoán Việt Nam. Các mảng kết quả của Dự án cũng phù hợp với chủ trương của Đảng và Nhà nước thực hiện các Nghị quyết của Chính phủ về phát triển thị trường vốn an toàn, minh bạch, hiệu quả, bền vững nhằm ổn định kinh tế vĩ mô, huy động nguồn lực phát triển kinh tế - xã hội, trong đó đẩy mạnh hiện đại hóa công nghệ thông tin trong quản lý, giám sát thị trường chứng khoán.

“Sau hội thảo khởi động này, cùng với việc triển khai các nội dung của Biên bản Thảo luận giữa UBCKNN và JICA, thể chế về thị trường chứng khoán, bao gồm các quy định về quản lý niêm yết, phát hành, thanh tra, giám sát và xử lý vi phạm nhằm bảo vệ quyền lợi nhà đầu tư sẽ ngày càng hoàn thiện, song song với đó, nhận thức của các thành viên thị trường ngày càng được nâng cao.” Chủ tịch UBCKNN mong muốn.

Ông Sugano Yuichi, Trưởng đại diện Văn phòng JICA Việt Nam phát biểu tại Hội thảo. Ảnh: TT&QHCC

Tại Hội thảo, ông Sugano Yuichi, Trưởng đại diện Văn phòng JICA Việt Nam cho biết trong hơn hai thập kỷ qua, JICA đã hỗ trợ Chính phủ Việt Nam thông qua nhiều dự án hợp tác kỹ thuật và tài chính để phát triển nền kinh tế định hướng thị trường và thúc đẩy hội nhập kinh tế quốc tế sâu rộng hơn. Trong khuôn khổ dự án “Nâng cao năng lực về cải thiện tính công bằng và minh bạch của thị trường cổ phiếu Việt Nam" từ năm 2019 đến năm 2023, JICA đã đóng góp tích cực vào quá trình cải thiện hệ thống văn bản dưới luật của Luật Chứng khoán như hệ thống nghị định, thông tư liên quan, và quá trình xây dựng chiến lược phát triển thị trường chứng khoán Việt Nam.

Ông Sugano Yuichi đánh giá thị trường cổ phiếu Việt Nam đã và đang phát triển nhanh chóng trong hơn hai thập kỷ; sự quan tâm của nhà đầu tư nước ngoài, đặc biệt là nhà đầu tư Nhật Bản, cũng như nhà đầu tư trong nước đối với TTCK Việt Nam đang ngày càng gia tăng. Để thúc đẩy thị trường chứng khoán phát triển hơn nữa, Chính phủ Việt Nam đang đẩy mạnh các nỗ lực nhằm nâng cấp thị trường chứng khoán Việt Nam từ thị trường cận biên lên thị trường mới nổi. Trong bối cảnh đó, JICA tiếp tục hợp tác qua giai đoạn 2 của Dự án để tiếp tục hỗ trợ UBCKNN, các Sở giao dịch chứng khoán và các bên liên quan thông qua hợp tác kỹ thuật để thúc đẩy hơn nữa tính công bằng và minh bạch cũng như hiệu quả của thị trường chứng khoán Việt Nam trong giai đoạn hợp tác phát triển mới.

Tại hội thảo, Đại diện UBCKNN đã chia sẻ về Chiến lược phát triển thị trường chứng khoán Việt Nam đến năm 2030. Tiếp đó, chuyên gia dài hạn của JICA từ Cơ quan Dịch vụ Tài chính Nhật Bản (IFSA) và trưởng nhóm tư vấn của JICA đã thuyết trình về kế hoạch thực hiện Dự án. Hội thảo cũng rất quan tâm đến bài giới thiệu của ông Satoru Kawasaki, Phó Cao Uỷ viên phụ trách các vấn đề quốc tế, Cơ quan Dịch vụ Tài chính Nhật Bản (JFSA) về “Những kinh nghiệm và bài học nhìn từ sự phát triển của thị trường chứng khoán Nhật Bản”. Bài phát biểu này mang đến rất nhiều bài học kinh nghiệm quý báu cho các đơn vị liên quan của Việt Nam.

Phó Chủ tịch UBCKNN Bùi Hoàng Hải phát biểu bế mạc Hội thảo

Phát biểu bế mạc Hội thảo, thay mặt Ban lãnh đạo UBCKNN, Phó Chủ tịch Bùi Hoàng Hải cám ơn sự hỗ trợ của Chính phủ Nhật Bản, đặc biệt là Cơ quan Dịch vụ Tài chính Nhật Bản (IFSA), JICA trong thời gian qua. Phó Chủ tịch UBCKNN đánh giá đây là Dự án rất cần thiết, phù hợp với nhu cầu của UBCKNN, cũng như khả năng, thế mạnh hỗ trợ của Nhật Bản và cho biết UBCKNN sẽ phối hợp tích cực với JICA để triển khai các nội dung của Dự án theo tiến độ đề ra.

Dự án “Nâng cao năng lực về thúc đẩy hiệu quả thị trường chứng khoán Việt Nam” nhằm mục đích nâng cao năng lực của UBCKNN và 3 Sở Giao dịch Chứng khoán (SGDCK) tại Hà Nội và Thành phố Hồ Chí Minh, thông qua nhiều hoạt động như tư vấn chặt chẽ, xây dựng năng lực về nhiều vấn đề liên quan. Dự án tập trung vào giám sát và thanh tra thị trường chứng khoán, giám sát các định chế trung gian thị trường, quản lý niêm yết và chào bán chứng khoán ra công chúng theo chuẩn mực quốc tế và nâng cao nhận thức về trách nhiệm bảo vệ nhà đầu tư của công ty niêm yết. Dự án bao gồm 4 cấu phần:

(1) Tăng cường năng lực của UBCKNNN và các Sở Giao dịch trong việc thanh tra giám sát thị trường để phát hiện các giao dịch và hoạt động không công bằng trên thị trường cổ phiếu (gồm cả thị trường phái sinh) và quản lý hiệu quả.

(2) Tăng cường năng lực của UBCKNN trong việc giám sát và phát triển các trung gian thị trường (công ty chứng khoán và công ty quản lý quỹ) hướng tới “tăng cường bảo vệ nhà đầu tư”, “sử dụng hiệu quả các “tổ chức tự quản”, và “phát triển nhà đầu tư tổ chức”.

(3) Tăng cường năng lực của UBCKNN và các Sở Giao dịch trong việc quản lý niêm yết và phát hành chứng khoán ra công chúng, tập trung vào (i) tái cấu trúc thị trường (gồm thị trường khởi nghiệp) và quy định niêm yết; (ii) quản lý niêm yết (tập trung vào công bố thông tin của các công ty niêm yết, gồm các các thông tin phi tài chính như ESG, TCFD) và (iii) phương thức bảo lãnh phát hành/dựng sổ dựa trên chuẩn mực quốc tế.

(4) Tăng cường năng lực các trung gian thị trường (công ty chứng khoán và công ty quản lý quỹ) nhằm tăng cường bảo vệ nhà đầu tư và đẩy mạnh tính công bằng và minh bạch cũng như hiệu quả của thị trường cổ phiếu Việt Nam.

Thông qua dự án, Nhật Bản sẽ tiếp tục hỗ trợ UBCKNN, các Sở giao dịch chứng khoán và các bên liên quan thông qua hợp tác kỹ thuật để thúc đẩy hơn nữa tính công bằng và minh bạch cũng như hiệu quả của thị trường chứng khoán Việt Nam trong giai đoạn hợp tác phát triển mới.