6 tháng điều tra vụ Việt Á

60 người bị khởi tố, bắt tạm giam sau 6 tháng nhà chức trách điều tra hàng loạt sai phạm liên quan Công ty cổ phần Công nghệ Việt Á.

Trong đó có Bộ trưởng Y tế Nguyễn Thanh Long; cựu chủ tịch Hà Nội Chu Ngọc Anh; một số lãnh đạo cấp vụ thuộc Bộ Y tế và Bộ Khoa học Công nghệ; 37 người là giám đốc CDC, lãnh đạo và cán bộ y tế 15 tỉnh thành.

Bộ Quốc phòng cũng vào cuộc khi phát hiện các sai phạm trong quá trình thực hiện đề tài cấp quốc gia “Nghiên cứu chế tạo bộ sinh phẩm RT-PCR và real-time RT-PCR phát hiện chủng vi rút corona mới 2019 (2019-nCoV)” tại Học viện Quân y. Trong vụ án do cơ quan điều tra quân đội thụ lý, thượng tá Hồ Anh Sơn (Phó Giám đốc Viện Nghiên cứu Y Dược học Quân sự, Chủ nhiệm đề tài) và đại tá Nguyễn Văn Hiệu (Trưởng phòng Trang bị, Vật tư) đã bị khởi tố, bắt tạm giam.

Kết quả điều tra ban đầu xác định, tháng 2/2020, ông Chu Ngọc Anh - khi còn giữ chức Bộ trưởng Khoa học và Công nghệ - đã vi phạm quy định pháp luật trong phê duyệt đề tài cấp quốc gia này, kinh phí 18,98 tỷ đồng, do Học viện Quân y tổ chức thực hiện.

Trong 17 thành viên thực hiện chính đề tài có Tổng Giám đốc Việt Á - Phan Quốc Việt, và 3 người của doanh nghiệp này.Công ty Việt Á được chọn là đối tác phát triển thương mại hóa sản phẩm.Một tháng sau, kit xét nghiệm Covid-19 của Công ty Việt Á được Bộ Y tế cấp phép lưu hành tạm thời. Tháng 12/2020, kit được cấp phép chính thức.

Bộ trưởng Y tế Nguyễn Thanh Long bị cho là đã "lợi dụng chức vụ, quyền hạn làm trái các quy định của pháp luật trong việc cấp số đăng ký lưu hành, hiệp thương giá và kiểm tra giá hiệp thương kit”.

Trong năm 2020-2021, khi Covid-19 bùng phát tại Việt Nam, Công ty Việt Á cung cấp kit xét nghiệm cho các tỉnh thành trên cả nước, xảy ra nhiều sai phạm. Tháng 12/2021, Cục Cảnh sát điều tra tội phạm về tham nhũng, kinh tế, buôn lậu (C03, Bộ Công an) đồng loạt khám xét hơn 10 địa điểm, bắt Phan Quốc Việt cùng 5 người của Việt Á, Giám đốc CDC Hải Dương Phạm Duy Tuyến mở đầu cho cuộc điều tra vụ án đặc biệt nghiêm trọng.

Tất cả bị cáo buộc Vi phạm quy định về đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng. Ngay sau đó, Việt và cấp phó bị khởi tố thêm tội Đưa hối lộ. Ông Tuyến cũng bị bổ sung hành vi Nhận hối lộ với số tiền ước tính 30 tỷ đồng.

Quá trình điều tra, C03 xác định khoảng 60 tỉnh thành ký hợp đồng mua sắm vật tư và kít xét nghiệm của Công ty Việt Á, giao cho công an địa phương làm rõ các nghi vấn vi phạm pháp luật. Hiện, tiến trình điều tra chưa kết thúc.

Theo cơ quan điều tra, quá trình thực hiện đề tài khoa học nghiên cứu chế tạo bộ sinh phẩm xét nghiệm Covid-19 của Học viện Quân y, các lãnh đạo bộ ngành và đơn vị liên quan đã vi phạm pháp luật trong việc phê duyệt, giao tổ chức thực hiện, ký hợp đồng, đánh giá, nghiệm thu, chuyển giao…

Năm 2020, khi bắt đầu kinh doanh kit xét nghiệm Covid-19, doanh thu của Công ty Việt Á tăng vọt lên khoảng 4.000 tỷ đồng. Nhằm thu lợi bất chính và chi tiền ngoài hợp đồng, Phan Quốc Việt cùng các nhân viên đã nâng khống giá thiết bị, chi phí nguyên vật liệu đầu vào lên 45%, xác định giá bán 470.000 đồng/kit.

Ngoài hành vi cấu kết với cán bộ, lãnh đạo các CDC để thông thầu, Phan Quốc Việt còn chi % ngoài hợp đồng cho các đơn vị, cá nhân gần 800 tỷ đồng. Cơ quan điều tra đã thu hồi kê biên tài sản hơn 1.600 tỷ đồng.

Liên quan đến sai phạm trong vụ Việt Á còn có hàng chục đơn vị, cá nhân bị kỷ luật. Trong đó, ba tướng quân đội là lãnh đạo Học viện Quân y bị kỷ luật bằng hình thức cách tất cả chức vụ trong Đảng.